فاطمه سادات رضوی

آخرین خاطره
دومین کنکور رو که خراب کردم بقیه کمتر کاری به کارم داشتن و هی نمی‌پرسیدن دارم با آیندم چی‌کار می‌کنم اما به‌ازای تک‌تک اون آدم‌ها کلی هیولا توی ذهنم رها شد. هیولاها به طرد شدن تهدیدم می‌کردن و می‌گفتن حقمه تنبیه بشم.
تنها چیزی که برای تنبیه زورم بهش می‌رسید رنگ‌هایی بود که واسه‌ی کلاس مجسمه‌سازی خریده بودم. می‌خواستم اگه قبول شدم، ثبت‌نام توی کلاسش رو به خودم هدیه بدم.
مطمئن بودم این‌بار دیگه گند نمی‌زنم و می‌تونم کنار درس به علاقم هم برسم دقیقاً مثل همون داستان کلیشه‌ای که مدام بهم می‌گفتن.
باز شکست خوردم.
باید خودم رو تنبیه می‌کردم؛ پس رنگ‌ها رو برداشتم و همه رو ریختم دور. الان دیگه دنیام کامل سیاه شده! تموم رنگ‌هام رو یه سال پیش از دست دادم. دوباره گند زدم؛ اما حالا دیگه چیزی ندارم که باهاش خودم رو تنبیه کنم، پس این‌بار باید خودم رو دور بریزم.
مامان، بابا، من رو ببخشین که دخترتون نشد اون آدمی که هر جا اسمش اومد، بتونین سرتون رو بالا بگیرین. با قلبی شکسته و ناامید، هنوز دوست‌تون دارم.

سایه کنکور بر سر دانش‌آموزان

هرسال با نزدیک شدن به ایام کنکور میزان اضطراب و نگرانی دانش‌آموزان و در نتیجه افسردگی ناشی از آن که می‌تواند منجر به اقدام به خودکشی شود افزایش می‌یابد و در این زمینه لازم است آگاهی والدین افزایش پیدا کند.
اما چرا والدین و دانش‌آموزان موفقیت و پیشرفت خود را تنها در گرو موفقیت در کنکور می دانند؟!
مهدیه مؤمنی دبیر جامعه شناسی در پاسخ به این سؤال گفت: اطلاعات ناکافی و نادرست نسبت به مشاغل، تاثیر پذیری و الگو کردن دیگران، نبودن ثبات اقتصادی در کشور و فرهنگ خانواده و جامعه متأسفانه باعث می شود که دانش آموز فکر کند فقط با کنکور در جامعه فرد موفقی است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا به نظر او به عنوان یک معلم، نظام کنکور برای ورود دانش‌آموزان به دانشگاه درست است یا خیر گفت: از نظر من کنکور یک مافیا است که یک عده با هدف سود و منافع شخصی جوانان را درگیر دور تسلسل باطل کرده‌اند و ضمن وجود مافیا مشکلاتی در کنکور وجود دارد مثل سراسری بودن کنکور، رقابت باید آزاد باشد و همه بتوانند راحت وارد دانشگاه شوند در کنار این موارد لازم است دانشگاه ها تخصصی‌تر شوند و آزمون ورودی خاص هر رشته را برگزار کنند.
وی در ادامه گفت: افراد تأثیرگذار و موفقی وجود دارند که در حوزه هنر فعالیت و تجربه کاری آنها بیشتر از کسانی است که فقط تحصیل کرده‌اند مانند استیون اسپیلبرگ، کارگردانی که دانشگاه‌های هنرهای سینمایی کالیفرنیا ۳بار درخواست تحصیل این کارگردان بزرگ را رد کرد اما او بعد ها موفق شد سه بار جایزه اسکار را به دست آورد یا چارلز داروین که از سمت پدر و معلمانش کم توجهی می‌دید و حتی به او می گفتند یک پسر معمولی و دارای هوش پایین تر از سطح استاندارد است اما اکنون یکی از شناخته شده ترین دانشمندان دنیا است.
وضعیت برگزاری کنکور نسبت سال‌ها قبل و زمانی که خودتان در کنکور شرکت کردید چطور است؟ من سال ۶۸ کنکور دادم و آن موقع  فضای جامعه برای تحصیل دختران مثل الان نبود اما تمامی کسانی که در مدرسه درس‌خوان بودند و واقعاً تلاش می کردند در دانشگاه سراسری به راحتی قبول می‌شدند.
توصیه شما به والدینی که فرزندان کنکوری دارند چیست؟ از فضای رقابتی و مافیای کنکور دوری کنند و بیشتر فرزندان خود را متکی به کتاب‌های درسی کنند و در کنار تحصیل یک فن یا هنر را به فرزندان خود آموزش دهند و فقط متکی به کنکور و دانشگاه نباشند چون دانشگاه به تنهایی برای فرد شغل ایجاد نمی‌کند بلکه این استعداد و توانمندی خود فرد است که موجب موفقیتش می‌شود.

خودکشی بر اثر ازدواج اجباری

سیدمهدی قاضی مدیر جدید آموزش‌وپرورش نیشابور درباره آمار خودکشی ناشی از افسردگی پس از کنکور در بین دانش‌آموزان نیشابوری گفت: هیچ گونه خودکشی مرتبط با کنکور در سطح شهرستان نداشته‌ایم و اگر کسی هم اقدام به خودکشی ناموفق کرده باشد بر اثر کنکور نبوده و بیشتر مشکلات خانوادگی داشته‌اند به عنوان مثال ازدواج‌هایی که با اجبار خانواده شکل می‌گیرد منجر به این اتفاق‌ها می‌شود وگرنه خودکشی در رابطه با کنکور نداشته‌ایم.
آیا برای کاهش آمار خودکشی‌های ناموفق براثر افسردگی و ناکامی ناشی از کنکور برنامه‌ای دارید؟ اینکه نمرات امتحانات نهایی در نتیجه کنکور تأثیر مستقیم دارد در کاهش استرس و  ناامنی روانی دانش‌آموزان بسیار اثرگذار است به طوری که امسال ۴۰ درصد قطعی تأثیر گذار بود و در سال آینده این میزان به ۶۰ درصد افزایش پیدا می کند و همچنین امتحانات پایه یازدهم هم به صورت نهایی برگزار می شود که در کنکور تأثیر گذار است.
چرا با وجود عوارض خطرناک کنکور آموزش و پرورش برای حذف آن اقدامی نمی کند؟ برای حذف کنکور باید جایگزین های مناسب تری وجود داشته باشد و ۲مرحله ای شدن آن در ۲نوبت باعث شده که دانش آموزان خود را بسنجند و بیشتر با سوالات آشنا شوند تا در نوبت دوم با اعتماد به نفس بهتری در آزمون شرکت کنند. کنکور نوبت اول در دی‌ماه سال آینده به اردیبهشت موکول‌ می‌شود تا دانش‌آموزان پایه یازدهم کتب درسی خود را به پایان رسانده باشند، تاًثیر امتحانات نهایی در نتیجه کنکور هم یکی دیگر از همین جایگزین‌ها است و می‌شود گفت احتمال کم رنگ شدن کنکور وجود دارد.
چرا به جای کم کردن فشار آزمون کنکور از دانش آموزان سطح امتحانات نهایی بالاتر رفت؟ در برگزاری امتحانات نهایی دقت بیشتری شده و تصحیح اوراق هم  الکترونیکی شده و نمی‌توان گفت سطح امتحانات بالا رفته هرچند که سطح بالا یا پایین برای همه دانش آموزانی که در این رقابت شرکت می کنند یکسان است.

خودکشی برای فرار از بن‌بست

کاظم صدیقی روانشناس مرکز مشاوره کاوش درباره دلیل خودکشی در دانش‌آموزان به خصوص پس از کنکور می‌گوید: بسیاری از دانش آموزان که در فرایند رشد و پیشرفت خود به بن‌بست می‌رسند نخستن راهکاری که به ذهنشان می‌رسد خلاص شدن است و این برای همه افراد جامعه معنا پیدا می کند اما در دانش آموزان چون دوره پرفشاری را سپری می‌کنند بیشتر است و اگر زمینه های اختلالات خلقی مانند افسردگی یا تفکرات وسواسی حاد داشته باشند ممکن است در یک لحظه تصمیم به خودکشی بگیرند.
در مواجهه با دانش آموزی که زمینه‌های افسردگی و اقدام به خودکشی دارد چه اقدامات پیشگیرانه‌ای باید انجام داد؟ اقدامات پیشگیرانه مربوط به خودکشی به ۲دسته تقسیم می شود که اقدامات اولیه باید سریع توسط نزدیکان فرد انجام شود، در اقدامات اولیه اگر نزدیکان و یا خانواده دانش آموز متوجه شوند فرد افکار خودکشی دارد ضمن این که باید آرامش خود را حفظ کنند باید اجازه بدهند گفتگو شکل بگیرد چون بهترین راهکار برای پیشگیری از خودکشی حرف زدن است و باعث تخلیه ذهن فرد و در نتیجه کم شدن بار روانی می شود.
اگر اطرافیان متوجه شوند تفکر خودکشی جدی است و همچنان فشار روی دانش آموز بالا است نیاز است یک روانشناس فرد را ویزیت کند.
اقدامات ثانویه و نهایی درمان آن یک مسئله مهم است چون معمولاً درس خواندن مثل تمام موضوعات دیگر از جمله موضوعات اقتصادی، ازدواج و به دست آوردن شغل، فشار می آورد و ممکن است سیستم روانی فردی تاب آوری خوبی داشته‌ و در مقابل این فشار دوام بیاورد اما در مقابل، سیستم فرد دیگری ضعیف است و تاب‌آوری پایین و خلق افسرده دارد، وقتی این فرد در معرض چنین موضوعی قرار می‌گیرد باید درمان شود. روشهای درمان آن متعدد است و با توجه به تشخیص می‌تواند متفاوت نیز باشد.

مردم خودشان باید به فکر سلامت روانی خود باشند

وی در خصوص توصیه برای کسانی که احساس می‌کنند یکی از اطرافیانشان مایل به خودکشی است اظهار کرد: توصیه برای شرایط عادی است اما برای فردی که در شرایط بحران است، توصیه دردی را دوا نمی‌کند و کمک اطرافیان می تواند مهیا کردن شرایط دسترسی به مشاور خوب باشد تا فردی که در معرض خودکشی است نجات پیدا کند.
وی افزود: شاید لازم باشد دولت درکنار خدمات اورژانسی از نظر جسمی، اورژانس‌ خدمات روانشناختی را در برنامه‌های خود داشته باشد چون پارک بودن یک دستگاه ون به عنوان اورژانس‌ اجتماعی کنار خیابان کافی نیست و به کسانی که با روح و روان مردم کسب درآمد می‌کنند، باید بگویم به اندازه کافی درآمد کسب کرده‌اید دیگر کافی است و توصیه ای که به مسئولین دارم این است که مهم تر از اقتصاد مردم، سلامت روح و روان آنهاست و توصیه ای به مردم که منتظر اقدام مسئولین نمانند، مردم خودشان باید به فکر سلامت خود به خصوص سلامت روانی باشند چون کسی ممکن است نگران آنها نباشد.

کثیف‌ترین کنکور امسال برگزار شد

علی نجفی مشاور تحصیلی درباره اینکه آیا ممکن است دانش آموز کنکوری به صورت ناگهانی اقدام به خودکشی کند گفت: همه این ها به پیشینه ذهنی دانش‌آموز برمی‌گردد، گاهی دانش‌آموزی از خود توقع رتبه ۲رقمی دارد اما سه رقمی می‌آورد و به دلیل نرسیدن به هدف خود اقدام به خودکشی ناموفق می‌کند گاهی هم به فرهنگ خانواده برمی‌گردد که آنقدر توقع خانواده‌ها بالا است که دانش آموز دچار استرس می شود که چگونه جواب آنها را بدهد و خانواده خود را قانع کند و دانش آموزان با اینکه ممکن است بدانند کنکور تنها راه موفقیت نیست در لحظه اعلام نتایج‌ اقدام به خودکشی ناموفق کنند و یا ممکن است در مرحله انتخاب رشته به دانش آموزان شوک وارد شود و عامل اقدام به خودکشی شود.
نجفی در ادامه درباره کنکور امسال اظهار کرد: کنکور امسال را من می‌گویم کثیف ترین کنکور در سال‌های اخیر بود که استرس زیادی به دانش آموزان به دلیل تأخیری که در کارنامه ها وجود داشت وارد کرد و دانش‌آموزان به نحوی موش آزمایشگاهی بودند.
کنکور برای دانش آموزان بسیار آسیب زاست و دانش آموزانی بوده اند که دچار بیماری MS و میگرن شده اند و این لطمه برای دانش آموزان رتبه برتری هم وجود دارد زیرا توقع خانواده ها و گاهی اوقات خود دانش آموزان از خودشان بالا است و وقتی رتبه دلخواه را به دست نمی آورند دچار افسردگی می شوند.
از نگاه بنده اگر در نیشابور پارسال به عنوان مثال ۱۰۰ نفر قصد خودکشی ناموفق را داشتند، امسال با فشار هایی که به دانش آموزان وارد شد این آمار به ۲۰۰ نفر رسید.
اگر متوجه شویم دانش آموزی قصد خودکشی دارد باید چه اقدامی انجام دهیم؟
قبل از اینکه نتایج اعلام شود باید جلسه‌ای برای مادر و پدر و فرزند کنکوری برگزار شود و والدین به فرزندان خود بگویند هیچ مشکلی ندارند و رتبه نیاوردن آنها به معنای این نیست که دیگر آنها را دوست ندارند و به آنها بفهمانند کنکور تنها یک شانس است و تمام زندگی نیست.
من دانش آموز رشته تجربی داشته‌ام که تحت فشار از جانب خانواده رتبه خود را به دلیل بالا بودن به چهار هزار تغییر داده بود و برای انتخاب رشته به دفتر من مراجعه کرده بود.زمانی که با او صحبت کردم و گفتم مادر و پدرت دیر یا زود متوجه می شوند چون برایشان سوال است اگر رتبه فرزندشان چهار هزار شده پس چرا جایی قبول نشده است و این دانش آموز  به دلیل فشار های خانواده مجبور به جعل کارنامه خود شده بود و با این کار هم به خانواده‌اش در خصوص رتبه کنکور خود دروغ گفته بود.
باید دانش‌آموزان را آگاه کرد تا بدانند موفقیت‌های بیشتری غیر از دانشگاه می‌توانند به دست بیاورند چون کنکور فقط یک شانس است و تمام زندگی نیست.