ساختمان فرسوده‌ی اداره‌ی پست نیشابور، این روزها شبیه انبار توشه‌ی راه‌آهن شده و بسته‌ها و کارتن‌های پستی، همه‌جا پخش و پلا شده است.
سالن تاریک و شلوغ اداره‌ی پست، منظره‌ی بسیار ناراحت‌کننده‌ای است که هر روز بدتر از روز قبل می‌شود و جلو هر باجه، صفی از مشتریان و منتظران دیده می‌شود که با صدای بلند در گفتگو با مسؤولان این باجه‌ها هستند.
هجوم جمعیت، تراکم مراجعین و گفتگوهایی که معمولا از پشت شیشه‌ها و با صدای بلند انجام می‌شود به انضمام بسته‌ها و کارتن‌های پستی که در همهی باجه‌ها دیده می‌شود بی‌شباهت به میدان تره‌بار نیست.
پست سفارشی و پیشتاز به مدت ده روز!
در طبقه‌ی بالایی این ساختمان نیز وضعیت مشابهی حاکم است و با آنکه از تمام فضای اداری برای پاسخگویی به مراجعین استفاده شده، معهذا هر ساعت یکی دو نفر که از انتظار و عدم پاسخگویی مسؤولان باجه‌ها و شلوغی محیط و تنگی نفس خسته شده‌اند با کارکنان پست درگیر می‌شوند و حاصل این درگیری‌های بی‌پایان، استعفای چندین نفر از کارکنان باسابقه‌ی پست در هفته‌ها و ماه‌های گذشته است.
یکی از مراجعین پست می‌گوید: من چند روز است که برای پیدا کردن یک بسته که از شهرستان برایم ارسال شده به اینجا می‌آیم و نتیجه نمی‌گیرم.
خانم خالدی می‌افزاید: اینجا آنقدر شلوغ و تاریک و خفه‌کننده است که حتی اگر کسی هم در صف نباشد و تنها باشی، باز هم به خاطر شرایط محیطی، عصبی می‌شوی.
یکی دیگر از مراجعین می‌گوید: ده روز پیش یک بسته‌ی سفارشی را برایم فرستاده‌اند و هنوز به دستم نرسیده است.
سعید حسینی می‌افزاید: واقعا نمی‌دانم پست سفارشی، چه خاصیتی دارد که هم باید پول بدهی و هم سفارش به دستت نرسد.
وی اضافه می‌کند: وقتی به مسؤول باجه می‌گویم اگر سفارشی نکنم چه اتفاقی می‌افتد جواب می‌دهد معلوم نیست بسته شما به مقصد برسد. چون آنقدر بسته‌های پستی عادی زیاد است که کسی به رساندن آنها به دست گیرنده، فکر نمی‌کند.
همه جا از مردم کد پستی می‌خواهند
موضوع کد پستی، خود داستان غم‌انگیز دیگری است که مدت‌ها است اسباب گرفتاری مردم و کارکنان پست را فراهم کرده و به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها این گرفتاری تمام شود.
تقریبا به هر اداره و نهادی در شهرستان مراجعه کنید تمام اسناد و مدارک را بر اساس کد پستی محل سکونت‌تان مقیاس می‌کنند و بنا بر این باید به اداره پست بروید و کد پستی محل سکونت خود را بدست بیاورید.
اگر چه این طرح از سال ۹۵ آغاز شده ولی از آنجا که مراجعه‌ی شهروندان به نهادهای اداری مختلف، زیربنای اجرایی این طرح است، شلوغی باجه‌های مرتبط با کد پستی در همهی ایام و روزها، یک امر طبیعی شده است.
در این طرح، کدپستی به آدرس جغرافیایی محل لینک می‌شود تا مسؤولان کشور را یاری کند یک پایگاه اطلاعاتی دقیق از محل‌های سکونت شهروندان و ارتباطات جغرافیایی، خرید و فروش املاک، خانه‌های بدون سکونت، پلاک‌های همراه با کد پستی و سایر اطلاعات اجتماعی آنها را تدوین کنند.
بخشی از این طرح به عهده‌ی شهرداری‌ها و دهیاری‌ها گذاشته شده و مقرر گردیده که شهرداری‌ها در شهر و دهیاری‌ها در روستا، پلاک‌های شناسایی واحدها را تهیه و با کدپستی که در روی این پلاک‌ها حک شده‌اند در محل واحدها نصب و الصاق کنند.
بود و نبود سایت‌های دولتی، تفاوتی ندارد
در حال حاضر، بخشی از شلوغی ادارات پست، مرتبط با بحث کدهای پستی است و شهروندان و روستاوندان که مجبورند از یک اداره و از یک محل، مشکلات کد پستی خود را پیگیری کنند، حجم زیادی از مراجعین اداره‌ی پست را تشکیل می‌دهند.
متقاضیان زمین و پروانه ساختمانی در شهر و روستا، متقاضیان صدور مفاصا حساب دارایی، متقاضیان اسناد و مدارک مالکیتی و متقاضیان تأسیس حساب یا دریافت وام از بانک‌ها همه موظف و مجبور می‌شوند که به اداره پست مراجعه کنند و کد پستی محل سکونت خود را دریافت نمایند.
البته اجرای این طرح در عمل با چالش‌های جدی و بزرگی مواجه است. از آنجا که اطلاعات صدور کد پستی بر اساس اظهارات شهروندان بارگذاری می‌شود میزان اشتباه و خطا در بانک اطلاعات این سامانه بسیار بالا است. برای مثال در یک مورد در یک روستا، برای اهالی یک کوچه کدپستی صادر شده و چون هیچ واحدی پلاک ندارد، معلوم نیست کدام کد پستی به کدام پلاک تعلق دارد.
همچنین از آنجا که یک سوم واحدهای مسکونی، تجاری و اداری شهری، پلاک ندارند، همین مشکل در مورد این واحدها نیز وجود دارد.
مشکل اقدام از طریق اینترنت، در همهی حوزه‌های دولتی مشهود است. ظاهرا درگاه ملی اطلاعات یا پنجره واحد دولت، انتظارات مردم را برآورده نکرده و با اینکه حدود ده سال برای اجرای آن زمان صرف شده، اما هنوز پاسخگوی مردم نیست.
تنها در مورد پست، آنقدر باید پشت نوبت باز شدن سایت پست بمانی که عطایش را به لقایش می‌بخشی و ترجیح می‌دهی کد پستی را در همان اداره‌ی پست شلوغ و خفه‌کننده، دریافت کنی، چون اینترنت، علاوه بر پایین بودن و کند بودن سرعت، مشکلات سایت‌های دولتی و ترافیک بالای این سایت‌ها را هم دارد. به نظر می‌رسد سرورهای در نظر گرفته شده، توان تحمل این ترافیک بالا را ندارند و یا اینکه آنقدر جوانب امنیتی، سرعت‌ها را پایین آورده که صفحات کلا لود نمی‌شوند و بودن یا نبودن این سایت‌ها هیچ تفاوتی ندارد.
نرخ ارسال از طریق پست ارزان است
رئیس اداره پست نیشابور در باره‌ی شلوغی این اداره در روزها و ساعات مختلف می‌گوید: چند مسئله باعث این موضوع می‌شود که افزایش مراسلات پستی و پایین بودن نرخ ارسال بسته‌ها مهم‌ترین این دلایل می‌باشد.
قاسم موسوی می‌افزاید: در سال‌های اخیر، تورم افزایش زیادی پیدا کرده و نرخ ارسال با روش‌هایی به‌جز پست، نیز متناسب با تورم بالا رفته اما در مورد پست، این اتفاق نیفتاده و نرخ ارسال مراسلات با پست، بسیار پایین‌تر از سطح واقعی قیمت‌ها است.
وی مثال می‌زند: ارسال یک بسته‌ی پستی از به ارومیه در غربی‌ترین نقطه‌ی کشور، ۲۵ هزار تومان هزینه دارد در حالی که انتقال همین بسته در داخل نیشابور با اسنپ تقریبا همین مقدار کرایه برمی‌دارد.
موسوی می‌گوید: ارزان بودن نرخ ارسال پست در کنار افزایش سفارش‌های پستی که ناشی از شرایط جدید زندگی دیجیتالی است مشکل را حادتر می‌کند.
به گفته‌ی این مسؤول، با افزایش خریدهای اینترنتی، مراسلات پستی افزایش بسیار زیادی داشته و از طرفی، در فصل‌هایی که برداشت محصولات کشاورزی انجام می‌شود بسته‌های مرتبط با مواد غذایی قابل ارسال نیز افزایش می‌یابد که این موضوعات در کنار هم، مراسلات را چندین برابر می‌کند.
موسوی می‌گوید: این حجم از مراسلات، کارکنان را فرسوده می‌کند بگونه‌ای که گاها از ۶ یا ۷ صبح تا پاسی از شب گذشته یکسره کار می‌کنند و هنوز هم قادر به پاسخگویی به مراجعین نیستند.
یک شهروند عصبانی، شیشه‌ی اتاقم را پایین آورد
موسوی در باره ساختمان اداره پست می‌گوید: بله، حق با شماست، این ساختمان قدیمی و فرسوده است و با شرایط جدید کاری این اداره، مناسبت ندارد اما ساخت یک اداره‌ی دیگر، هزینه‌ی زیادی دارد و ما این مشکلات را به ادارات بالادستی منتقل کرده‌ایم و منتظر اعتبارات لازم برای ساخت فضای اداری بزرگ و جدید هستیم.
وی ادامه می‌دهد: من حتی بخش اداری ساختمان را هم به مراجعین اختصاص داده و هیچ بخش مجزایی برای کارکنان اداری نداریم با این وصف، آنقدر مراجعین زیاد هستند و آنقدر حجم کار بالا است که گاهی درگیری‌های لفظی در اثر عصبانیت مردم و خستگی کارکنان ما پیش می‌آید که همین هفته گذشته، منجر به این شد که یکی از شهروندان بر اثر عصبانیت، شیشه‌ی اتاق مرا پایین آورد.
به گفته‌ی این مسؤول، مشکلات پست نیشابور به مسؤولان شهرستان و استان منتقل شده و همه در جریان هستند اما به خاطر نبود اعتبارات و نیروی انسانی، این مشکل کماکان باقی است.
رئیس اداره‌ی پست نیشابور در خصوص طرح جی‌نف نیز می‌گوید: طرح جی‌نف یک طرح بین دستگاهی است و بخشی از آن قرار است توس شهرداری‌ها و دهیاری‌ها انجام شود.
وی ادامه می‌دهد: مقرر شده که همزمان با صدور کدپستی، پلاک‌های واحدهای مشخص شده، ساخته و در محل واحدها نصب شود.
وی خاطر نشان می‌کند: این قسمت از طرح انجام نشده و در حال حاضر، حتی پلاک‌کوبی‌های قدیمی سطح شهر، به طور کامل انجام نشده چه برسد به اینکه پلاک‌کوبی جدید انجام شود.
وی با تأکید بر اینکه در روستاها نیز مقرر شده دهیاری‌ها این کار را انجام دهند گفت: هنوز تقریبا در هیچ روستایی این طرح اجرایی نشده و بدون پلاک‌کوبی، این طرح ناقص می‌ماند.
بعضی همکاران‌مان از بالا بودن حجم کار، خود را بازخرید می‌کنند
وی در مورد شلوغی و بسته بودن فضای اداری پست و تعدد مراجعین می‌گوید: ما چاره‌ای نداریم و حداکثر تلاش‌مان را می‌کنیم که رضایت مردم را فراهم کنیم ولی واقعا حجم کار بالا است و تعدادی از همکاران پرسابقه‌ی ما به خاطر سختی کار و حجم بالای مراودات اداری دچار فرسودگی شغلی شده و حاضر شده‌اند خود را بازخرید کنند و بروند.
موسوی ادامه می‌دهد: در مورد کد پستی هم ما مجری هستیم و وظیفه داریم این طرح را اجرا کنیم و می‌دانیم که مردم در مضیقه و گرفتارند اما بابت این طرح نه محیط دیگری در اختیار ما قرار گرفته و نه اعتبارات خاصی برای این کار داریم بلکه باید با همین نیروها و در همین محیط، این طرح را اجرایی کنیم.
وی خاطر نشان می‌کند: همان طور که ملاحظه می‌کنید تمام بخش‌های سالن اداره پر از مرسولات و کارتن‌ها است و حتی جایی برای طبقه‌بندی و جداسازی آنها نداریم و طبیعی است که وقتی یک بسته را می‌خواهیم پیدا کنیم، مدتی طول می‌کشد و صدای مراجعین در می‌آید.
وی در خصوص دیر ارسال شدن بسته‌های سفارشی ادامه می‌دهد: دلیل این موضوع، همان مشکلاتی است که گفتم، یعنی هم نیرو کم داریم، کم امکانات توزیع و حمل و نقل مناسب نداریم، بسیاری بسته‌ها صاحبان‌شان شناسایی نمی‌شوند چون کد پستی ندارند و خیلی از بسته‌ها هم قابل تحویل نیست چون در منازل‌شان نیستند و مجبوریم از طریق تلفن به آنها بگوییم برای دریافت مرسوله‌ها به پست بیایند که طبعا اینجا شلوغی ایجاد می‌شود.
وی در پایان گفت: ما هم می‌دانیم که شرایط خوب نیست و کمبودها را می‌بینیم و آن را به مسؤولان منتقل کرده‌ایم. شرایط به قدری ناراحت کننده است که حتی ما کارکنان و مدیران پست، تا دیروقت کار می‌کنیم و وقتی به خانه می‌رویم عصبی هستیم و نمی‌توانیم حتی با خانواده‌هایمان ارتباط مناسب داشته باشیم.
وی ضمن تأکید بر این موضوع که تقریبا بیشتر ادارات پست کشور دچار همین مشکلات هستند گفت: می‌دانیم که تمام هم و غم اداره‌ی کل پست خراسان روی نیشابور متمرکز شده و تلاش می‌کنند با رایزنی با مسؤولان کشور، این مشکلات را کاهش دهند.
