حسین ثنایی نژاد
استاد دانشگاه فردوسی مشهد
فرایند برگزاری انتخابات مجلس چهاردهم با پیش ثبت‌نام از داوطلبین در مردادماه کلید خورد. گزارش شده است که ده‌ها هزار نفر برای نامزدی نمایندگی در سامانه وزارت کشور پیش‌ثبت نام کرده‌اند.
بی‌گمان چنین حجمی از شرکت کنندگان در پیش‌ثبت نام این انتظار را ایجاد می‌کند که انتخاباتی پرشور و داغ برای مجلس چهاردهم در پیش رو باشد. اما آیا واقعا چنین خواهد شد؟! آیا قشر خاکستری جامعه به پیروی از معترضان از شرکت در رای گیری انتخابات خودداری خواهند کرد؟ معترضانی که اگرچه دیگر در سطح خیابان‌ها حضور ندارند، ولی در سطح جامعه نمی‌توان حضورشان را نادیده انگاشت. یا اینکه با حضور چنین تعداد کثیری کاندیدا می‌توان لااقل انتظار داشت به ازای هر کدام از آنها هزار نفر به پای صندوقهای رای بروند؟
پاسخ به این سوالات چندان آسان نیست. بخصوص اینکه ماههای آینده ممکن است آبستن حوادثی باشد که به شدت بر روی پاسخ این سوال‌ها تاثیر بگذارد. حوادثی که الزاما مربوط به سالگرد مهسا و اعتراضات سال گذشته نیست. بلکه حوادث دیگریست که ممکن است نیروهای سیاسی درون حکومت آنها را رقم بزنند.
هیچ تردیدی نیست که به هر حال در درون ساختار قدرت کشاکش‌هایی بر سر تصاحب کرسی‌های مجلس چهاردهم وجود دارد. کشاکش‌هایی که ممکن آست منجر به تولید نیرویی شود که قبل‌ترها باعث خروج اصلاح طلبان از گردونه قدرت شد.
اگرچه اخبار رسیده حکایت از این دارد که برخی از اصلاح‌طلبان نیز در پیش‌ثبت‌نام شرکت کرده‌اند. شرکت این دسته از اصلاح طلبان خوش‌بین احتمالا بر اساس امیدی هست که آنان به تغییر سیاست حاکمیت دارند. تغییر سیاستی که شاید منجر به تایید صلاحیت آنها شود.
اگرچه چنانچه واقعا چنین تغییری در برنامه حاکمیت باشد، اکنون کمی دیر شده است. زیرا با آن تعداد نیروی اصلاح‌طلبی که پیش‌ثبت‌نام کرده‌اند، نمی‌توان تنور انتخابات را آنقدر داغ کرد که بتواند بخش قابل توجهی از قشر خاکستری را به طرف صندوقهای رای بکشاند.
دعوای حیدری نعمتی داخلی اصول‌گرایان موجود در حاکمیت، اعم از مجلس و دولت و بقیه ارگان‌های حاکمیتی نیز بسیار بعید است بتواند چنان انرژی اجتماعی بیآفریند که فادر باشد توجهی را از قشر خاکستری جلب کند.
بنابراین باید دید حاکمیت برای گرم کردن تنور انتخاباتش که می‌تواند کاملا جنبه حیثیتی برایش داشته باشد، چه کارتی را رو خواهد کرد.
پخش شایعاتی برای کنترل شناسنامه افراد و یا عدم پرداخت یارانه هم اگرچه ممکن است بتواند درصد ناچیزی از پایین‌ترین اقشار جامعه را به سمت صندوق‌ها بکشاند، ولی تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر تعداد کل شرکت کنندگان نمی‌گذارد. بخصوص اینکه معترضین با تمام توان خواهند کوشید به هر روشی که بتوانند بر عدم مشارکت مردم متمرکز شوند تا از این طریق ضرب شستی به حاکمیت نشان دهند.
هرچه هست ماههای آینده روزهای حساسی را در بطن خود دارد که ممکن است حوادث سرنوشت سازی در آنها به وقوع بپیوندد. حوادثی که به نظر نمی‌رسد بتوان نوع و گستره تاثیر آن را از هم اکنون پیش‌بینی کرد.
