نیشابور یکی از مهترین شهرهای تاریخی ایران و جهان است. شهری که در گذشته از بزرگترین شهرهای جهان اسلام بوده و فرهنگ و تاریخی غنی دارد. وجود محوطه های باستانی فراوان در نیشابور یک ظرفیت بی بدیل تاریخی، تمدنی، فرهنگی، گردشگری و اقتصادی است. از طرفی وجود شخصیت های بزرگ در تاریخ این منطقه که بسیاری از آن ها ناشناخته مانده نیز از ظرفیت های مهم این خطه است. محوطه باستانی فوشنجان که زادگاه حاجی بکتاش ولی است یکی از این موارد می باشد که در فهرست آثار ملی ثبت شده و توجه به آن می تواند تاثیر فراوانی در صنعت گردشگری منطقه داشته باشد.

نیشابور جزو شهرهای پایدار ایرانی است

دکترای باستان شناسی و عضو هیات علمی دانشگاه نیشابور در گفتگو با خراسان رضوی در این ارتباط گفت: نیشابور از جمله شهرهای پایدار ایرانی محسوب می شود، زیرا از زمان های‌بسیار دور تا کنون انسان ها و اجتماعات انسانی در آن زندگی می کرده اند و ما هیچ گونه وقفه و گسستی بین دوره های مختلف فرهنگی و تمدنی در نیشابور نداریم، دلیلش هم این است که نیشابور در جنوب رشته کوه بینالود قرار دارد و اراضی مناسبی برای زیست و زندگی جوامع انسانی در دوره های مختلف داشته است. دکتر حسن باصفا افزود: نیشابور موقعیت استراتژیکی دارد و در مسیر ارتباطی شرق به غرب واقع شده که در قدیم به عنوان جاده خراسان بزرگ و در دوره های تاریخی به نام جاده ابریشم شناخته می شده است و هم اکنون نیز در بزرگراه شرق به غرب ایران قرار دارد.
وی خاطر نشان کرد: با توجه به اندک مطالعاتی که در این منطقه صورت گرفته، نیشابور در مقایسه با سایر نقاط ایران جایگاه ویژه ای به خصوص در دوران اسلامی داشته است. باصفا ادامه داد: شهر نیشابور در دوران اسلامی با حدود ۳۵۰۰ هکتار وسعت یکی از بزرگترین شهرهای جهان اسلام محسوب می شده است. وی افزود: در آن دوران مدارس زیادی در نیشابور وجود داشته که هرکدام به اندازه یک دانشگاه امروزی کارکرد داشته اند که شخصیت های مختلف از سایر نقاط حتی از قاره های دیگر برای تحصیل به نیشابور می آمده اند و بسیاری از شخصیت های جهان اسلام نیز در نیشابور درس خوانده اند.

کاوش ها نشان می دهد فوشنجان زادگاه حاج بکتاش ولی است

سرپرست گروه کاوش منطقه باستانی فوشنجان گفت: از نظر تاریخی فوشنجان برای ما بسیار مهم است چون مرحله شکل گیری تفکرات فرقه ای به نام بکتاشیه است. حاج بکتاش ولی موسس این فرقه در نیشابور به دنیا می آید و سپس به ترکیه کنونی مهاجرت کرده است.
باصفا خاطر نشان کرد: بقایای معماری در فوشنجان داریم و براساس سفال هایی که به دست آمده قدمت آن جا به دوره سلجوقی برمی گردد. براساس مطالعه مواد فرهنگی موجود در آنجا و معماری راست گوشه که با استفاده از سنگ و ملات در آنجا ایجاد شده نشان می دهد که آنجا مکانی برای آموزش اندیشه های بکتاش ولی بوده است که قسمت هایی از آن کاوش شده و سایر بخش های آن نیز باید مورد مطالعه قرار بگیرد.
وی ادامه داد: کاوش هایی که در آن منطقه انجام شد نشان می دهد به معنای واقعی آنجا زادگاه بکتاش ولی بوده چون در متون تاریخی این اشارات را داریم و داده های باستان شناسی نیز تاکید می کنند این متون درست هستند و آنجا زادگاه وی می باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه نیشابور بیان‌کرد: اثری که این مطالعات می تواند در تاریخ منطقه داشته باشد این است که نشان می دهد و تاکید می کند نیشابور دوران اسلامی بسیار مهم بوده و زادگاه بسیاری از تفکرات عرفانی و فلسفی زمان خودش بوده که یکی از همین ها بکتاشیه است که از نیشابور آغاز شده و به سایر نقاط تسری پیدا می‌کند.
وی اظهار کرد: برای اینکه این سایت باستان شناسی اثر گذاری خود را داشته باشد باید زیرساخت های گردشگری در آنجا ایجاد شود و ما برای اینکار حتما نیازمند یک طرح جامع گردشگری برای فوشنجان هستیم که در این طرح تمامی امکانات و مشخصه هایی که یک سایت گردشگری به آن نیاز دارد باید طراحی و اجرا شود. باصفا گفت: مهمتر از همه این موارد حفظ بقایای معماری به جا مانده از آن دوران است و باید از تخریب آن آثار جلوگیری کنیم و درگام بعدی زیرساخت های مربوطه را ایجاد کنیم. با توجه به اینکه حاج بکتاش پیروان زیادی در سایر کشورها دارد می توان با سرمایه گذاری و بسترسازی مناسب این گردشگران را جذب و صنعت گردشگری در منطقه را بهبود ببخشیم.

محوطه باستانی فوشنجان در فهرست آثار ملی ثبت شده است

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیشابور نیز در گفتگو با خراسان رضوی با بیان اینکه فوشنجان یکی از روستاهای گردشگری نیشابور محسوب می شود گفت:این منطقه هم دارای طبیعت زیبایی است و هم از نظر جغرافیایی در منطقه ای است که شرایطش برای جذب گردشگر مناسب است.محمد اسماعیل اعتمادی افزود: ویژگی منحصر به فرد دیگر این مکان وجود زادگاه حاج بکتاش ولی از عرفای بزرگ ایران و جهان در این منطقه است.
ایشان در دوره ی ایلخانی در این منطقه به دنیا آمده و به خاطر هجوم مغول ها مجبور به مهاجرت به سمت آناتولی یا همان ترکیه کنونی می شود. وی بیان کرد: ایشان شیعه دوازده امامی است و در آن منطقه پیروان زیادی دارد و برنامه هایی برای جذب گردشگر و مریدان وی به خراسان رضوی انجام شده است.
وی اظهار کرد: اولین کاری که وزارت میراث فرهنگی در سال های گذشته برای معرفی این مکان انجام داده مشخص کردن محدوده محل زندگی حاج بکتاش ولی است. کار پژوهشی دقیقی انجام شد و یک محوطه باستانی متعلق به آن دوران شناسایی و در فهرست آثار ملی به نام محوطه باستانی فوشنجان زادگاه حاج بکتاش ولی ثبت گردید.
اعتمادی ادامه داد: پس از کاوش های باستان شناسی که توسط دانشگاه نیشابور انجام شد و بناهای معماری منتسب به دوره ایلخانی در آن محوطه کشف شد سازه فضایی برای محافظت از این منطقه نصب شد و ۶۰۰ متر از مسیر دسترسی به این محوطه نیز در سال جاری آسفالت شده و مابقی در سال آینده انجام خواهد شد.

حاج بکتاش ولی حدود ۴۰ میلیون پیرو در جهان دارد

وی با اشاره به جایگاه حاج‌بکتاش ولی در بین شیعیان کشور های دیگر گفت: حاج بکتاش ولی در ترکیه در حدود ۲۰ میلیون نفر پیرو دارد که شیعه دوازده امامی هستند و البته در حدود همین مقدار نیز در کشورهای اروپایی شرقی نظیر آلبانی، مقدونیه، کوزوو ، صربستان و مونته نگرو و همچنین در سایر کشور ها نظیر سوریه، مصر و عراق پیرو دارد. آرامگاه ایشان در شهر بکتاشیه نزدیک شهر نوشهیر ترکیه، مجموعه ای بی نظیر از نظر معماری است که وسعت و زیبایی خاصی دارد و همواره گردشگران زیادی از آنجا درحال بازدید هستند.

امضای تفاهمنامه با وزارت جهانگردی ترکیه

رئیس اداره میراث فرهنگی نیشابور با اشاره به رایزنی های صورت گرفته برای جذب این گردشگران گفت: به طور همزمان سازمان ارتباطات اسلامی خراسان رضوی و اداره کل میراث فرهنگی رایزنی هایی با علویون ترکیه انجام داده اند و بازدید هایی نیز توسط رهبران علویون ترکیه از منطقه انجام شده است و ظرفیت های اقامتی و گردشگری نیشابور را بررسی کرده اند که درنهایت منجر به عقد تفاهمنامه ای با وزارت جهانگردی ترکیه به منظور جذب گردشگران در خراسان رضوی شد تا این گردشگران از مشهد و حرم امام رضا(ع) و نیشابور بازدید داشته باشند.
وی با بیان اینکه امکانات زیرساختی و اقامتی برای حضور این گردشگران در نیشابور فراهم شده است افزود: مقرر شده در آینده ای نزدیک مشاوری برای طرح گردشگری فوشنجان گرفته شود که در آن اماکن فرهنگی، گردشگری و اقامتی گنجانده شده و پس از تصویب شروع به کار شود.