نرخ رشد جمعیت در سال های اخیر

طبق گزارش‌های رسمی، میزان نرخ رشد جمعیت کشور طی سال‌های اخیر همواره روند نزولی داشته و نگرانی‌ها  را در این‌باره بیشتر کرده است.  به طوری که از نرخ رشد ۳٫۹۱ درصدی در سال ۶۵ به نرخ کمتر از یک‌درصد در سال ۹۸ رسید و حالا هم طبق پیش‌بینی‌ها، در سال ۹۹ به کمترین میزان خود رسیده است. در کنار آن افزایش نرخ رشد جمعیت سالمندان و همچنین کاهش نرخ باروری و موالید هم زنگ خطر پیرشدن جمعیت را به صدا در آورده است. 

 ثبت احوال: هنوز گزارش رسمی منتشر نشده است

اگرچه پیش‌بینی‌های کارشناسی، از قطعی بودن کاهش نرخ رشد جمعیت حکایت دارد اما «سیف‌اله ابوترابی»، سخنگوی سازمان ثبت احوال کشور، اظهار می‌کند: هم‌اکنون فقط آمار جمعیتی ۶ ماهه نخست سال ۹۹ منتشر شده است و باید منتظر نهایی شدن گزارش‌های سازمان ثبت احوال بود که احتمالا آخر فروردین منتشر خواهد شد.  

در انتظار نرخ رشد صفر و حتی منفی!

روزهای پایانی سال گذشته بود که محمدجواد محمودی، رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست‌های جمعیتی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی اولین آمارهای هشدارآمیز و پیش‌بینی‌ها در این خصوص را مطرح کرد و گفت: بر اساس آمار ثبت احوال، در ۱۰ ماهه سال جاری ۹۴۶ هزار تولد به ثبت رسیده که از تعداد موالید سال ۹۸ که رکورد کاهش جمعیت را دارد هم کمتر است؛ بنابراین در خوش‌بینانه‌ترین حالت برای ماه‌های باقی‌مانده، پیش‌بینی می‌شود نرخ رشد جمعیت در پایان سال به ۷۵ صدم درصد برسد. وی این هشدار را هم داده بود که: اکنون نرخ رشد سالمندان کشور ۵ برابر نرخ رشد افراد متولد شده است و با این آمارها انتظار داریم در سال‌های ۱۴۱۰ تا ۱۴۱۵ که نرخ رشد جمعیت به صفر و حتی منفی شدن میل پیدا می‌کند، رشد سالمندان نسبت به موالید تا ۱۵ برابر افزایش یابد. 

قاسمی: آمار نهایی سال ۹۹ را به طور غیررسمی دریافت کرده‌ام 

 «صالح قاسمی» که رسیدن نرخ رشد جمعیت به عدد۰٫۶ درصد را رسانه‌ای کرده هم مدعی است: شاخص‌هایی که رسانه‌ای کرده‌ام بر اساس آمارهای سازمان ثبت احوال است که هنوز به شکل عمومی منتشر نشده است اما با توجه به اطلاعات و آمارهایی که به طور غیررسمی در اختیار دارم، محاسبات تخصصی مربوط به نرخ جمعیت را انجام داده و عدد ۰٫۶ درصد را اعلام کرده‌ام. 

تاثیر سال کرونایی در محاسبات

 از او درباره تاثیر کرونا بر میزان نرخ رشد جمعیت می‌پرسم و  او پاسخ می‌دهد: نرخ رشد جمعیت متاثر از سه متغیر موالید، مرگ و میر و مهاجرت است که با توجه به در اختیار نداشتن آمار دقیق از مهاجرت، محاسبات ما بر اساس همان دو شاخص اول انجام می‌شود. وی می‌افزاید: آمار ولادت‌ها و فوتی‌های سال گذشته هنوز به طور رسمی اعلام نشده است اما من از طریق غیررسمی این آمار را دریافت کرده و محاسبات تخصصی را انجام داده‌ام. طبق این آمارها، بیماری کرونا بر هر دو متغیر موالید و مرگ و میر سال ۹۹ تاثیر گذشت و با کاهش تولدها و افزایش فوتی‌ها، نرخ رشد جمعیت نیز متاثر شد. وی ادامه می‌دهد: با این حال معتقدم فقط کرونا در کاهش نرخ رشد جمعیت موثر نبوده، بلکه بحران اقتصادی، تغییر سبک زندگی و تغییر فرهنگ و نگرش خانواده‌ها هم در آن تاثیرگذار بوده وپیش‌بینی می‌کنم شیب نزولی آن ادامه خواهد داشت. 

قوانین حمایتی بدون پیوست فرهنگی

او درباره میزان اثرگذاری قوانین حمایتی مصوب در مجلس برای فرزندآوری و افزایش جمعیت هم می‌گوید: این قوانین حمایتی لازم است اما کافی نیست و باید حتما پیوست فرهنگی داشته باشد. برای کارآمد بودن این قوانین، ابتدا باید میل فرزندخواهی در خانواده‌ها وجود داشته باشد و قوانین حمایتی موانع به ثمر رسیدن این میل را رفع کند، اما متاسفانه به دلیل نبودن پیوست فرهنگی، وقتی میلی به فرزندآوری وجود نداشته باشد قانون هم نمی‌تواند کاری از پیش ببرد.