سعید صفارائی
استان خراسان رضوی، به عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی، فرهنگی و مذهبی کشور، نیازهای متنوع و چالش‌های عمده‌ای را پیش رو دارد که مستلزم مدیریت دقیق و تصمیم‌گیری‌های کارآمد است. توسعه زیرساخت‌ها، بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی، و تمرکز بر استفاده بهینه از ظرفیت‌های منطقه‌ای از جمله موضوعاتی است که باید در اولویت برنامه‌های توسعه‌ای قرار گیرد.
ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل
یکی از اصلی‌ترین نیازهای خراسان رضوی، توسعه و بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل به‌ویژه جاده‌ها و خطوط ریلی است. با وجود اینکه سالانه بیش از ۳۰ میلیون زائر به مشهد سفر می‌کنند، آزادراه‌ها و بزرگراه‌های استان به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند. به‌عنوان مثال، اتوبان باغچه تنها ۴۰ کیلومتر آزادراه موجود در استان است، که برای استانی با چنین حجم تردد، کافی نیست. احداث آزادراه‌های جدید به‌ویژه در محور جنوبی (گناباد-تربت-مشهد) و همچنین تکمیل پروژه‌های قطار سریع‌السیر، می‌تواند گامی مؤثر در ارتقای سطح ایمنی و کاهش زمان سفرها باشد.
مقابله با حاشیه‌نشینی و توسعه اجتماعی
مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر ایران، با پدیده حاشیه‌نشینی گسترده‌ای روبه‌رو است؛ به طوری که بیش از یک‌سوم جمعیت شهر، معادل حدود یک میلیون و ۲۷۰ هزار نفر، در مناطق حاشیه‌نشین زندگی می‌کنند. این مسئله نه‌تنها چالشی برای مدیریت شهری و خدمات‌رسانی به ساکنان این مناطق به شمار می‌آید، بلکه می‌تواند باعث افزایش نابرابری‌ها و مشکلات اجتماعی شود. برنامه‌های حمایتی، ارتقای خدمات رفاهی و آموزشی، و ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار می‌توانند در بهبود وضعیت این مناطق مؤثر باشند.
دیپلماسی اقتصادی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مرزی
خراسان رضوی با مرزهای مشترک خود با افغانستان و ترکمنستان، دارای موقعیت استراتژیک ویژه‌ای است که می‌تواند به توسعه اقتصادی استان کمک کند. تقویت دیپلماسی اقتصادی در این منطقه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های تجاری و بازرگانی مرزی، می‌تواند در راستای توسعه صادرات و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی مؤثر باشد. پیشنهاد تشکیل بازار مشترک کشورهای اسلامی با محوریت خراسان رضوی، یکی از فرصت‌های مهمی است که می‌تواند استان را به قطب اقتصادی منطقه تبدیل کند.
تمرکززدایی و بهبود مدیریت اقتصادی
تمرکز بسیاری از امور اداری و اقتصادی در تهران، باعث ایجاد مشکلاتی برای استان‌های دیگر از جمله خراسان رضوی شده است. برای مثال، ثبت برندها و فعالیت‌های تجاری نیازمند حضور در پایتخت است که این امر موجب اتلاف زمان و منابع می‌شود. تمرکززدایی و انتقال دفاتر شرکت‌ها به استان و همچنین ایجاد سیستم‌های اداری کارآمد، می‌تواند به تسهیل امور کسب‌وکار و تقویت فعالیت‌های اقتصادی در استان کمک کند.
بهبود نظام مالی و حمایت از سرمایه‌گذاری
یکی از چالش‌های اقتصادی خراسان رضوی، کمبود تسهیلات بانکی برای بخش خصوصی است. با وجود حجم بالای سپرده‌های بانکی در استان (۳۲۷ هزار میلیارد تومان)، تنها بخش محدودی از این منابع به تسهیلات اختصاص داده می‌شود و مابقی به دیگر استان‌ها انتقال می‌یابد. افزایش سهم تسهیلات بانکی برای حمایت از کسب‌وکارها و سرمایه‌گذاران محلی می‌تواند به تقویت اقتصاد منطقه کمک کند. همچنین، ایجاد صندوق‌های توسعه‌ای محلی برای استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی موجود، می‌تواند در این راستا مؤثر باشد.
تشکیل اتاق‌های فکر و مشورت‌گیری از نخبگان
برای مواجهه با چالش‌های پیچیده و تصمیم‌گیری‌های راهبردی، نیاز به تشکیل اتاق‌های فکر و استفاده از ظرفیت نخبگان و اندیشمندان استان است. این اتاق‌های فکر می‌توانند به‌عنوان پایگاهی برای مشورت‌دهی و ارائه راهکارهای عملی برای حل مسائل استان عمل کنند. تشکیل پارلمان زنان و مجمع مشورتی استانداران و فرمانداران از دیگر اقداماتی است که می‌تواند به بهبود فرآیند تصمیم‌گیری و افزایش مشارکت عمومی کمک کند.
تغییر رویکرد مدیریتی و حمایت از مدیران کارآمد
یکی از نکات مهمی که استاندار جدید خراسان رضوی به آن اشاره کرده، تغییر رویکرد مدیریتی و حمایت از مدیرانی است که به‌طور جدی و خلاقانه فعالیت می‌کنند. جلوگیری از ایجاد موانع برای مدیران پرتلاش و تغییر تفکر انتقادی نسبت به اقدامات آن‌ها، می‌تواند به افزایش کارآمدی مدیریتی و ارتقای سطح خدمات‌رسانی کمک کند.
استان خراسان رضوی به‌عنوان یکی از استان‌های مهم کشور، نیازمند برنامه‌های توسعه‌ای جامع و هدفمند است. ارتقای زیرساخت‌های حمل‌ونقل، بهبود وضعیت اجتماعی، توسعه دیپلماسی اقتصادی، تمرکززدایی، حمایت از سرمایه‌گذاران و تشکیل اتاق‌های فکر، می‌تواند در مسیر پیشرفت و توسعه این استان مؤثر باشد. استاندار جدید با رویکردی نوین و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود می‌تواند این مسیر را هموارتر سازد و استان را به سمت آینده‌ای روشن‌تر هدایت کند.
