فاطمه سادات رضوی
اشاره: شطرنج تنها یک بازی نیست؛ مدرسه‌ای است برای پرورش تفکر، تمرکز و تصمیم‌گیری. این رشته فکری که قرن‌هاست در جهان جایگاهی ویژه دارد، می‌تواند در مدارس به ابزاری مؤثر برای رشد ذهنی دانش‌آموزان تبدیل شود. ترویج شطرنج در نظام آموزشی، نه‌تنها به کشف استعدادها کمک می‌کند، بلکه مهارت‌های مهمی چون برنامه‌ریزی، صبوری و حل مسئله را در نسل آینده نهادینه می‌سازد.
درخشش ستاره‌ای جوان از نیشابور بار دیگر نام نیشابور را در عرصه جهانی مطرح کرد.
روشا اکبری دختر ۱۳ساله نیشابوری، با تکیه بر استعداد، تلاش و پشتکار، در رقابت‌های شطرنج برق‌آسای المپیاد جهانی دانش‌آموزی در کشور صربستان، مدال طلا را از آن خود کرد و افتخاری بزرگ برای شهر و استانش رقم زد.
روشا اکبری می‌گوید: در این دوره از مسابقات از استان خراسان هشت نفر شرکت‌کننده در رشته‌های مختلف حضور داشتند و من تنها نماینده استان خراسان بزرگ در رشته شطرنج بوده و تنها بازیکنی از استان خراسان که موفق به کسب به مدال طلا شده است.
وقتی از او می‌خواهم درباره این مسابقات بیشتر توضیح بدهد می‌گوید: برای شرکت در این مسابقات در قالب تیم ملی دانش‌آموزی با هماهنگی وزارت ورزش و جوانان و وزارت آموزش‌وپرورش به المپیاد جهانی دانش‌آموزی در کشور صربستان اعزام شدیم.
در این تیم حدود ۱۲۰ نفر از دانش‌آموزان ورزشکار از رشته‌های مختلف ورزشی حضور داشتند و در رشته شطرنج سه دختر و پنج پسر حضور داشتند که عضو تیم ملی شطرنج هم هستند.
از روشا می‌پرسم در این مسابقات شما در رشته شطرنج برق‌آسا مقام نخست را کسب کردید. درباره شطرنج برق‌آسا توضیح بدهید.
بله در این دوره از مسابقات در رشته شطرنج برق‌آسا مدال طلا را کسب کردم.
مسابقات شطرنج در سه فرم استاندارد که زمان مسابقه طولانی است و گاه به چند ساعت می‌رسد و فرم سریع و فرم فوق‌سریع یا برق‌آسا تقسیم می‌شود و در این دوره از مسابقات که زمان برگزاری المپیاد محدود بود مسابقات شطرنج به‌صورت فوق‌سریع برگزار شد.
در حال حاضر تا رسیدن به مرحله استادی چقدر فاصله دارید؟
رسیدن به مقام استادی و استاد بزرگی در شطرنج بر اساس رنکینگ و امتیازاتی است که در مسابقات کسب می‌کنید و بر اساس رنکینگ فدراسیون جهانی شطرنج برای رسیدن به مرحله استادی فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) باید امتیاز ۲۳۰۰ را کسب کنیم.
برای کسب این امتیاز هم باید در مسابقات مختلف شرکت کرد و این‌طور هم نیست که در هر مسابقه بتوانید امتیاز کسب کنید حتی در یک مسابقه در صورت باخت از امتیازات بازیکن کم می‌شود به همین خاطر رسیدن به این امتیازها کار آسانی نیست.
در سطح بین‌الملل سخت‌ترین حریف‌های شما از کدام کشورها بوده‌اند؟
حریف‌های من در مسابقات بین‌المللی از کشورهای هند و چین و روسیه همیشه حریف‌های سختی هستند و حتی کشورهای شوروی سابق مانند قزاقستان و ارمنستان شطرنج‌بازان بسیار خوبی هستند که نمی‌شود از آنها غافل شد و در همین مسابقه آخر ۲ حریف از چین داشتم که توانستم شکستشان بدهم.
برای شرکت در مسابقات خارج از کشور با چه چالش‌های مواجه هستید؟
برای هر مسابقه در خارج از کشور اگر از طرف فدراسیون اعزام شود هزینه بلیت هواپیما و هتل را پرداخت می‌کند اما اگر در جدول برنامه‌های فدراسیون نباشد و اعزام نکند همه این هزینه‌ها برعهده خود بازیکن است.
از طرف دیگر هزینه آموزش هم گران است و امروز هزینه آموزش توسط یک مربی شطرنج در سطح استاد بزرگ به ساعتی ۲ ونیم میلیون تومان می‌رسد و برخلاف ظاهر ساده شطرنج که به چشم نمی‌آید اما هزینه‌ها بسیار گران است و با همه اینها یک شطرنج‌باز برای رسیدن به مراحل بالاتر باید مدام در مسابقات شرکت کند و دوره‌های آموزشی مختلف را بگذارند.
شما زمانی کوچک‌ترین عضو تیم ملی شطرنج بودید درست است؟
بله چند سال قبل در دوران کرونا کوچک‌ترین عضو تیم ملی شطرنج بودم.
الان به‌صورت آزاد تمرین می‌کنید یا زیر نظر مربی؟
در حال حاضر زیر نظر استاد محمدرضا قربانیان استاد بین‌المللی شطرنج در مشهد آموزش می‌بینم.
از چند سالگی شطرنج را شروع کردید؟
از ۶ سالگی و بعد از یک دوره آموزشی ۲ ماه در مدرسه در مسابقات شطرنج شهرستان شرکت کردم و در همان مسابقات رتبه کسب کردم و مربی شطرنج در مدرسه با خانواده‌ام تماس گرفت و گفت شطرنج را به صورت جدی‌تر دنبال کنم و خانواده‌ام هم همراهی کرد و خودم هم علاقمند شدم و سال بعد در مسابقات کشوری شرکت کردم و آنجا هم مقام آوردم و در سال‌های بعد موفق شدم که به تیم ملی راه پیدا کنم و عضو تیم ملی شطرنج کشور بشوم و از رده سنی زیر هشت سال تا الان که ۱۳ سال دارم در همه رده‌های سنی عضو تیم ملی بوده‌ام.
آیا شطرنج روی درس‌هایتان هم تأثیر گذاشته؟
به‌هرحال درس‌خواندن و هم‌زمان شرکت‌کردن در مسابقات به‌خصوص مسابقات بین‌المللی در خارج از کشور مشکلات خاص خودش را دارد اما همیشه تلاش می‌کنم به هر دو برسم و شطرنج تمرکزم را روی درس‌ها به‌خصوص در درس‌های ریاضی و محاسباتی بالا برده البته مدیران و مسئولان مدرسه و به‌خصوص خانم ضیایی مهر برای شرکت در مسابقات با من همکاری می‌کنند.
آیا در مسابقات به‌خصوص مسابقات بین‌المللی تابه‌حال با مسئله ناداوری مواجه شده‌اید؟
این اتفاق ممکن است در سطوح پایین اتفاق بیفتد اما در سطوح بالاتر هم بازیکن‌ها حرفه‌ای هستند و بازی‌ها به صورت زنده پخش و ضبط می‌شود و امکانش بسیار کم است.
