فاطمه قاسمی
تصور کنید مسیری ۶۵ کیلومتری که قرار است ستون فقرات و شریان اصلی اتصال دو شهر تاریخی نیشابور و کاشمر باشد، به جای رونق‌بخشیدن به اقتصاد و تسهیل تردد، به یک کابوس مهندسی و میدانی از موانع پرخطر تبدیل شده است. این حکایت بغرنج و تلخ جاده‌ای است که نامش در افواه عمومی دیگر نه مسیر عبور، که مسیر پرخطر شناخته می‌شود.
قلاب ماجرا در آماری است که هوش از سر می‌برد: وجود ۳۷ سرعت‌گیر غیراستاندارد در عرض تنها ۶۵ کیلومتر! این تراکم غیرعادی، نه تنها سابقه ندارد، بلکه خود نماد وضعیتی آشفته و درهم تنیده از بی‌تدبیری زیرساختی و الزامات ایمنی است. این جاده نه با خط‌کشی‌های منظم، بلکه با شیارهای لرزاننده گوش‌خراش و ضربات مهلک به جلوبندی خودروها، به مسافران خود خیر مقدم می‌گوید.

روایت شهروندان؛ مگر وسط بیابان سرعت‌گیر می‌گذارند؟
شهروندان منطقه سال‌هاست که از این وضعیت گلایه‌مندند. جاده‌ای که در ذهن مردم باید روان و ایمن باشد، عملاً با نصب موانع پرتعداد، روندی کند، پرخطر و فرسایشی به خود گرفته است. یکی از شهروندان با تعجب و کنایه، ماهیت غیراستاندارد این موانع را زیر سوال می‌برد: مگر در هیچ کجای دنیا، وسط بیابان ۳۷ سرعت‌گیر می‌گذارند؟!
این موانع پرتعداد، فراتر از اتلاف وقت، هزینه مستقیم بر جیب مردم تحمیل می‌کنند؛ استهلاک زودهنگام خودروها و خطرات ناشی از ترمزهای ناگهانی در جاده‌ای که عمده ترددکنندگان آن، رانندگان محلی هستند.
در برابر این حجم از انتقادات مجید مفیدی‌فر، رئیس اداره راهداری و حمل و نقل جاده‌ای نیشابور، با تأیید وضعیت موجود، علت این اقدامات را ضرورت‌های ایمنی می‌داند:
شیارهای لرزاننده: نصب این شیارها نه یک اقدام محلی، بلکه مطابق با دستورالعمل‌های وزارتخانه است و هدف آن جلوگیری از انحراف به چپ خودروها و کاهش تصادفات مرگبار رخ به رخ در نقاط حساس است.
سرعت‌گیرهای متعدد: این موانع نتیجه مستقیم مصوبه شورای ترافیک و درخواست‌های مکرر پلیس راه هستند. هدف اصلی آن‌ها ایمن‌سازی نقاط حادثه‌خیز و حیاتی، به‌ویژه در نزدیکی روستاها برای تأمین امنیت کودکان است.
اما مهم‌ترین نکته‌ای که مسئولان بر آن تأکید دارند، ریشه اصلی مشکل است: پایین بودن درجه راه.
جاده نیشابور به کاشمر هنوز در رده‌بندی راه فرعی قرار دارد. این درجه‌بندی، دست مسئولان را در تخصیص بودجه‌های کلان و مورد نیاز برای تعریض، ایمن‌سازی و استانداردسازی کامل می‌بندد. به گفته مفیدی‌فر، ارتقای این درجه راه، منوط به ورود به ماده ۲۳ و پیگیری جدی و مستقیم نمایندگان مجلس است.

تخلفات رانندگی و اقدامات جزئی
رئیس اداره راهداری نیشابور بخش دیگری از مشکل را متوجه رانندگان می‌دانند. در حالی که حد مجاز سرعت در این مسیر ۷۰ کیلومتر بر ساعت تعیین شده، بسیاری از رانندگان با سرعت‌های ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت حرکت می‌کنند. این تخلفات پرتکرار و خطرناک، پلیس راه را مجبور به نصب همین سرعت‌گیرهای متعدد برای کنترل سرعت و حفظ جان مسافران کرده است.
با این حال، راهداری نیشابور اقدامات زیرساختی محدودی را آغاز کرده است:
روکش آسفالت: روکش ۱۳ کیلومتر از جاده با اعتباری بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان انجام شده است.
پروژه‌های عمرانی: عملیات بتن‌ریزی پل چاه نسر با ۷ میلیارد تومان اعتبار آغاز شده است.

تعلیق در میان خطر و دستورالعمل
جاده نیشابور به کاشمر امروز در تعلیق کامل قرار گرفته است؛ در میان روایت‌های مردم از خطر، فرسایش و غیراستاندارد بودن، و توضیحات مسئولان از دستورالعمل‌ها، محدودیت بودجه و تخلفات رانندگان.
این شاهراه حیاتی، بیش از هر چیز، نیازمند یک تغییر رویکرد جدی و فوری در سطح کلان است. ارتقای فوری درجه راه و تخصیص بودجه متناسب با حجم ترافیک بالا و نقش حیاتی این مسیر، تنها راه برون‌رفت از این وضعیت است. تا زمانی که این جاده با درجه‌بندی پایین، به مسیر حیاتی و پرتردد تبدیل شده، همچنان به عنوان یک میدان مین متحرک باقی خواهد ماند و شهروندان نیشابور و کاشمر را از یک مسیر امن، روان و درخور شأن، محروم خواهد ساخت.