دکتر سید مصطفی عربی متخصص تغذیه، عضو هیئت علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی نیشابور و عضو هئیت رئیسه انجمن تغذیه خراسان رضوی

همانطور که قبلاً بیان شد ماهی یکی از سالم ترین و مفید ترین مواد غذایی موجود است.
ماهی منبع عالی برای تامین پروتئین که در حفظ سلامت ماهیچه‌ ها، اندام‌ها و رگ‌ های خونی ضروری است . در واقع پروتئین به تقسیم سلولی، رشد مو و حتی کنترل هورمونی کمک می‌کند.
و سرشار از ید که یک ماده معدنی حیاتی برای بدن است و بدن به تنهایی قادر به تولید آن نیست می باشد. ید علاوه بر کنترل اشتها و سیستم ایمنی بر عملکرد تیروئید نیز تاثیر دارد.
نتایج تحقیق محققین نشان می دهد که اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی ، فواید زیادی برای سلامتی دارد. یکی از مهم ترین خواص ماهی برای سلامتی، مرتبط با اثرگذاری این ماده ضروری بر عملکرد بدن است. این تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که خواص ماهی چرب، بیشتر از سایر ماهی‌ها است.
از طرفی دیگر گفته می‌شود خواص ماهی کبابی، بخارپز یا آب‌پز شده، به علت حفظ بهتر اسیدهای چرب امگا ۳، در مقایسه با ماهی سرخ‌ شده بیشتر است.
ماهی حاوی آهن، ویتامین D، فسفر، ویتامین B12، نیاسین است.علاوه بر ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین لازم برای عضله‌ سازی، دارای مواد مغذی مهم دیگری مانند اسیدهای چرب نیز می باشد.

مصرف ماهی علاوه بر تقویت ماهیچه‌ ها، بر سایر عملکردهای بدن از جمله کبد، مغز و همچنین خواب نیز تاثیرگذار است.
مصرف ماهی در برخی از موارد دیگر نیز نقش دارند، که عبارت‌اند از:
۱-کاهش التهاب بافت ها
۲-کاهش افسردگی
۳- کمک به سلامت قلب و عروق
۴-موثر بر رشد عصبی قبل از تولد و پس از زایمان
۵- کاهش و توقف زوال ذهنی در سنین بالا
خواص انواع ماهی با توجه به نوع و شرایط محیط زندگی آن‌ها می‌تواند اثرگذاری متفاوتی روی سلامت افراد داشته باشد.
از بعضی ماهی‌ ها مانند ماهی کپور به عنوان بهترین نوع ماهی برای رژیم غذایی هفتگی خانواده می توان نام برد. مهم‌ترین خواص ماهی کپور مانند سایر ماهی‌های چرب به علت وجود امگا ۳در آن می باشد.

مصرف ماهی به علت وجود مواد مغذی در آن برای دوران رشد بسیار ضروری و موثر است.
به مادران باردار و شیرده توصیه می‌شود به اندازه‌ی کافی از ماهی ها استفاده کنند.
مادران باردار باید ماهی‌هایی مصرف کنند که جیوه‌ی کم‌تری در زنجیره‌ی غذایی‌شان وجود دارد،مانند: سالمون، ساردین ،قزل آلا و….
علاوه بر آن به هیچ عنوان مصرف زیاد ماهی در رژیم هفتگی توصیه نمی شود.
همچنین مادران باردار باید از مصرف ماهی خام و کامل نپخته اجتناب کنند، زیرا ممکن است حاوی ریزاندامگانی باشد که به جنین آسیب برساند.
همیشه مصرف ماهی به علت وجود مواد مغذی فراوان در آن که برای رشد مغز، چشم‌ها و… بسیار ضروری و دارای اهمیت است توصیه شده است، اما از طرف دیگر یکی از مهم‌ترین مضرات مصرف ماهی و بعضی از انواع غذاهای دریایی، بالا بودن میزان جیوه موجود در آن‌ها است.
دقت در انتخاب نوع ماهی مصرفی در زنان باردار، زنانی که قصد بارداری دارند و کودکان زیر شش سال توصیه می شود.
ادامه مبحث در شماره بعدی منتشر خواهد شد.
معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی نیشابور