گفتگو: مسعود اصغرنژادبلوچی
برای شروع لطفا خودتان را برای خوانندگان خاتون شرق معرفی بفرمائید؟
با سلام و درود خدمت خوانندگان خاتون شرق. بهاره نوربخش هستم. متولد سال ۵۵. از کودکی تنها آرزویم نویسندگی بود ولی علیرغم میلم مجبور شدم در رشته ریاضی تحصیل کنم. بعد از دیپلم با ورود به رشته ادبیات و زبان فرانسه سعی کردم کمی به دنیای ادبیات نزدیک بشوم. اولین کتابم با نام از شاخه نسترن همان مهر و مومها چاپ شد ولی بعد از چاپ اولین کارم یک وقفه بیست سال بین کارهایم ایجاد شد. تصمیم گرفته بودم کار بعدی را وقتی ارائه کنم که خودم از خواندنش راضی باشم و این وسواس عجیبم باعث شد چنین وقفه بزرگی ایجاد شود.
حوزه کاری شما در ادبیات چیست؟
من داستاننویس هستم البته نه داستان کوتاه. اولین کارم یک رمان ایرانی بود دومی هم به همین ترتیب در حوزهای از ادبیات قرار میگیرد که امروزه ادبیات عامهپسند خوانده میشود ولی در واقع نوعی رمان رئال اجتماعی ست.
این رمان که با نام عطر قالی نسیم عشق در بهمنماه ۹۵ توسط نشر شادان منتشر گردید یک داستان کاملاً واقعی از زندگی یک خانواده بزرگ سنتی ایرانی است. نوشتن این رمان سالیان بسیاری زمان برد ولی در کنار این رمان واقعی وارد یک ژانر دیگر شدم. داستانهای تخیلی و بخصوص ترسناک و جادویی همیشه بیشترین جذابیت را برایم داشتند به همین دلیل هم شروع به نوشتن یک مجموعه فانتزی کردم. یک مجموعه بزرگ مملو از موجودات ماورایی، جادو و هراس.
اولین کتاب از این مجموعه را مهرماه ۹۶ نشر بهنام راهی بازار کتاب کرد. شیگانهوس یک کتاب در ژانر فانتزی است که با تکیه بر آن میتوانم بگویم من یک ژانر نویس هم هستم.
درباره این موضوع ژانر نویسی بیشتر توضیح بدهید؟
ژانر نویسی بخصوص در زمینه فانتزی و وحشت قدمت زیادی دارد ولی بعد از فراگیر شدن جهانی هری پاتر توجه زیادی به این ژانر معطوف گشت. در حال حاضر در تمام دنیا بخش بزرگی از تولیدات فرهنگی چه درزمینهٔ کتاب چه در بخش فیلم و سریال و سینما را همین ژانر فانتزی در برگرفته است و طرفداران بسیاری هم دارد.
ما هر ساله با حجم بزرگی از فانتزیهای جدید خارجی روبرو هستیم که با استقبال خوبی حتی در بین قشر کتابخوان بخصوص نوجوانمان روبرو میشود اما ژانر نویسی وطنی بهموازات این روند رو به رشد جهانی پیشرفت نکرده است. در این سالها ما تعداد کمی اثر فانتزی داشتهایم و متأسفانه این روزها در مجامع ادبی شنیده میشود که برخی به ژانر نویسی معترضاند و معتقدند نویسندگان ما دچار یک نوع مد شدهاند که آنها را بهسوی ژانر نویسی سوق میدهد. خارج از همه این بحث و نظرها باید بپذیریم که ادبیات ژانر که شامل انواع مختلفی از ادبیات میشود که فانتزی و وحشت و علمی تخیلی بخشی از آنهاست هم بهاندازه کافی خواننده دارد. پس نمیتوان آن را نادیده گرفت.
فانتزی برای خود من خیلی جذاب است چون گسترهای بیانتها دارد هیچ محدودیتی برای جهان فانتزی و نویسنده و خوانندهاش وجود ندارد. فانتزی میتواند بر اساس اسطورههای هر قوم و ملتی شکل بگیرد. میتواند کاملاً بومی باشد یا چیزی متشکل از فرهنگهای مختلف و جهانی.
من سعی کردهام داستانم یک فانتزی جهانی بیمرز باشد. برای همین شیگانهوس که نوه سفاک ابلیس است فرمانروای پلید و مطلق تاریکی بر همه جهان تسلط یافته است. شیگانهوس و مجموعه داستان بعد از آن که اگر خدا بخواهد خیلی زود وارد بازار میشود فانتزی حماسی و اسطورهای به نسبت ترسناکی است که از اساطیر همه ملتها سرچشمه گرفته است.
به نظر شما ژانر نویس در دوران معاصر چه جایگاهی دارد؟
در مورد جایگاه ژانر نویسی به نظرم در کشور ما دو جایگاه متفاوت وجود دارد. یکی جایگاه نویسندگان خارجی و دیگری نویسندگان ایرانی. کتب ژانر خارجی در ایران استقبال خوبی میشوند چه وحشت چه فانتزی و چه علمی تخیلی اما در مورد کارهای داخلی گویا نوعی نگرانی وجود دارد از اینکه آیا یک کار وطنی میتواند خوب و قابلخواندن باشد؟
خودم بارها شنیدهام که کتابخوانهای حرفهای نظرشان این بوده کارهای داخلی در حد استاندارد جهانی نیستند. پس عملاً صحبت در مورد جایگاه نویسنده ژانر نویس در چنین موقعیتی خیلی کار مشکلی است. ژانر نویسی در حال حاضر در کشور ما هنوز در آن حد ریشهدار نشده که بشود در موردش نظر کارشناسانه داد.
حد داستاننویسی را چه مقدار میدانید؟
نظری ندارم.
بهعنوان حرف آخر
در ادامه این بخش کتاب جدیدم را معرفی میکنم…
کتاب بعدیام که در تابستان ۹۷ توسط نشر شادان به چاپ رسید رمانی است به نام من از یادت نمیکاهم. کتاب بعدم که در تابستان ۹۷ توسط نشر شادان به چاپ رسید رمانی است به نام من از یادت نمیکاهم. این رمان که در حوزه ادبیات عامهپسند قرار میگیرد روایت زندگی امروزی یک خانواده متوسط است. روایت آشنایی که بهکرات در گوشه گوشه جامعه میبینیم. یک خانواده سه نفره که هر کدام برای فرار از تنهایی و روزمرگی به فضای مجازی بخصوص تلگرام و اینستاگرام پناه می برند وزندگیشان با تلاطم و تغییراتی سریالی و سلسله وار روبرو میشود. تغییراتی که برخلاف ظاهرشان حاصل دنیای مجازی نیستند و ریشه درگذشته هرکدام از شخصیتها دارند و حالا به مدد وجود فضای مجازی امکان ظهور پیداکردهاند. من از یادت نمیکاهم با استقبال خوب مخاطبین در کمتر از دو ماه به چاپ دو رسید.
در مورد داستانهای عاشقانه اینطور گفته میشود که همه طرحهای ممکن در این ژانر تاکنون نوشتهشده است و فقط میشود همان طرحهای تکراری را با پرداختی نو دوباره خلق کرد اما در مورد سایر ژانرها فکر میکنم چنین محدودیتی وجود ندارد یا دستکم به آن شدت داستانهای عاشقانه نیست. به همین دلیل است که بنده بهشدت علاقه دارم تا داستانهایی در ژانرهای مختلف داشته باشم. در فضاهای مختلف، با چالشهای گوناگون که فقط به مسائل اجتماعی و عشق ختم نشود. به همین دلیل هم هست که در حال حاضر روی چند طرح مختلف با ژانرهای گوناگون کار میکنم. شاید یکی از وجوه مشترک همه این داستانها جنبه سرگرمکنندگیشان باشد. معما، تخیل، وحشت، جادو و آیندهای نامعلوم عناصری هستند که برای من بهشدت جذبه داشته و مرا ترغیب میکنند تا درزمینهٔ های مختلفی بنویسم؛ کاری که در دنیای ادبیات اصلاً مرسوم نیست. تقریباً همه نویسندگان در یک سبک و ژانر خاص قلم میزنند و خواننده همیشه میداند با چه چیزی روبرو خواهد شد. میدانم که ممکن است این دامنه وسیع انتخابهایم برای نوشتن باعث سردرگمی مخاطبین شود. میدانم که طیفهای مختلفی از مخاطب برای هرکدام از کارهایم وجود دارند و بیشتر و متفاوتتر نیز خواهند شد، اما هیچچیزی نمیتواند اشتیاق غیرقابلکنترلم برای نوشتن داستانهایی بینهایت متفاوت در ژانرهای گوناگون را سد کند. نهایت تلاشم را میکنم تا مخاطبانم در هر دسته و گروهی که هستند را خشنود سازم توکل بر خداوند متعال.
- نویسنده : مسعوداصغرنژادبلوچی
- منبع خبر : خاتون شرق