هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی با محوریت زبان فارسی به عنوان میراث معنوی از ۱۳ تا ۱۸ مهرماه در نیشابور، مشهد و تهران برگزار شد.
در این اجلاس دانشگاه نیشابور با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ۱۴ و ۱۵ مهرماه میزبان اجلاس «گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی، زبان فارسی میراث معنوی مشترک» در قالب «هفته گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی» بود و در این رویداد ۲۵ میهمان بلندپایه دانشگاهی از کشور‌های هند، پاکستان، بنگلادش، قزاقستان، ارمنستان، ازبکستان، گرجستان، ترکیه، قرقیزستان، اندونزی، مالزی، فیلیپین، تایلند، افغانستان، عراق و لبنان و اساتید نخبه و برتر رشته زبان و ادبیات فارسی بیش از ۳۰ دانشگاه ایرانی حضور یافتند.

دکتر محمدحسین رحمانی دوست رئیس دانشگاه نیشابور در آئین آغاز اجلاس مدیران و مسئولین مراکز دانشگاهی و دپارتمان‌های زبان فارسی ایران و دیگر کشورهای آسیایی اظهار کرد: استاد شفیعی کدکنی درباره نیشابور گفته اند: « این نیشابور، در نگاه من فشرده‌ای است از ایران بزرگ. شهری در میان ابرهای اسطوره و نیز در روشنای تاریخ، با صبحدمی که شهره آفاق است. از یک سوی لگدکوب سم اسب‌های بیگانه، در ادوار مختلف، و از سوی دیگر همواره حاضر در بستر تاریخ، با ذهن و ضمیری گاه زندقه‌آمیز و فلسفی، در اندیشه خیام، و گاه روشن از آفتاب اشراق و عرفان، در چهره عطّار.»
وی افزود: نیشابور جایگاه و خاستگاه زنان و مردان بزرگی در طول تاریخ بوده که هنوز به خوبی آنان را نمی شناسیم، خیام نیشابوری در جهان به خاطر نجوم و ریاضیات مشهور است اما در ایران فقط از جنبه شعر او را می شناسیم، امام معصوم می فرماید من به اهل خراسان به خاطر وجود فضل ابن شاذان غبطه می خورم و فضل ابن شاذان اهل نیشابور بود.
وی گفت: لازم است از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به خاطر اینکه دانشگاه نیشابور را برای برگزاری این رویداد انتخاب کردند تقدیر و تشکر کنم و امروز در خدمت اندیشمندان و بزرگان گرانقدری در نیشابور هستیم.

زبان فارسی در کشورهای هم زبان مورد تهدید قرار گرفته
مهدی دونده معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان نیشابور نیز در آئین آغازین این اجلاس گفت: زبان فارسی مایه مباهات و زبان گفت و گو است و برای گسترش بیشتر این زبان باید با کشورهای هم مسلک و هم زبان به گفتگو بپردازیم.
وی اظهار کرد: زبان فارسی در کشورهای هم زبان با ما مورد تهدید قرار گرفته و حفظ زبان فارسی در درون کشور به تنهایی نتیجه نخواهد داشت و باید تلاش کنیم این زبان در کشورهای دیگر حفظ شود.
علی سراج دبیر علمی این اجلاس گفت: هدف از برگزاری این اجلاس ایجاد بستری برای شبکه سازی و شکل گیری دبیرخانه‌های زبان فارسی در دانشگاه نیشابور و دانشگاه‌های دیگر و ایجاد دانشگاه‌های معین برای حمایت از دانشکده‌ها و دپارتمان‌های زبان فارسی است.
وی خاطرنشان کرد: این اجلاس گفتگو محور است و قرار است روش های شبکه سازی بین دانشگاه های داخلی و خارجی بررسی شود و این شبکه سازی در نهایت منجر به ایجاد یک دبیرخانه مرکزی در دانشگاه نیشابور و چندین دبیرخانه فرعی در دیگر دانشگاه ها شود همچنین انتخاب دانشگاه معین که در راستای اعزام استادان و دانشجویان و برگزاری کرسی های زبان فارسی فعالیت خواهد کرد.

فلاسفه، گستره هستی انسان را در گستره زبانی و نوع زبان او تعریف می‌کنند
عبدالحسین کلانتری معاون وزیر علوم در امور فرهنگی و اجتماعی هم در بخش دیگر این‌اجلاس گفت: توجه به زبان، توجه به هستی انسان است. بسیاری از فلاسفه، گستره هستی انسان را در گستره زبانی و نوع زبان او تعریف می‌کنند. زبان، جهان ما را می‌سازد و شکل می‌دهد. ما در جهان زبان زیست می‌کنیم. آنجا که به زبان می‌آییم و می‌توانیم در مورد هستی‌های بدیهی صحبت کنیم، وجود خود را بسط داده‌ایم. مللی که زبان ضیق دارند وجود ضیق دارند. آنها که زبان بسیط دارند، وجود بسطی دارند.
وی با بیان اینکه زبان فارسی در طول تاریخ صیقل خورده و از فرهنگ‌های متنوع سیراب شده، گفت: یکی از علل گسترش و بسط زبان فارسی و ارجاعاتی که در طول تاریخ به آن می‌شده، به همین علت است. مقام معظم رهبری، یکی از چشم اندازهای عالی که برای زبان فارسی ترسیم کرده‌اند، به عنوان پرچمدار زبان فارسی در کشور، این است که باید علم را چنان گسترش دهیم که زبان فارسی، زبان علم باشد. طبق آمار، در دهه اخیر، جایگاه زبان فارسی در ارجاع به متون علمی، رشد چشمگیری پیدا کرده و به رتبه سیزده یا چهاردهم جهانی رسیده است.

امکان گفت‌وگو با جهان اسلام به برکت ادبیات عارفانه فارسی بود
محمدعلی ربانی مدیر کل همکاری‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در اولین روز اجلاس زبان فارسی، میراث معنوی گفت: امکان گفت‌وگو با جهان اسلام به برکت ادبیات عارفانه فارسی است و ارتباطات ما در جای جای جهان به برکت فعالیت ادیبان و عارفان بوده است.
وی اظهار کرد: در روزگاری که جهان، سرشار از سخن جنگ و خشونت و بی‌عدالتی است، خوشحالیم که درباره زبان فارسی میراث مشترک و ملک مشاع ما و بسیاری از کشورهای آسیایی سخن گفته می‌شود و در جای جای آسیا و جهان اگر نگاه مثبتی از ایران امروز وجود دارد، برگرفته از آثار ادیبان بزرگ ما در طول تاریخ بوده است.
ربانی، یکی از ظرفیت‌های مهمی که از دیرباز سبب همکاری بین ایرانیان و جوامع دیگر شده است، ظرفیتی دانست که به مشارکت ادیبان شکل گرفته است و افزود: ارتباطات ما در جای جای جهان به برکت فعالیت ادیبان و عارفان بوده است. اگر امروز امکان گفت‌وگو با جهان اسلام داریم به برکت ادبیات عرفانی فارسی است.
وی گفت: در کنار همه کارکردهای فارسی که در طول تاریخ داشته، همکاری‌های علمی و فرهنگی بوده است. وجود صدها دپارتمان فارسی در کشورهای مختلف و حضور دانشجویان زبان فارسی که سفرای ایران محسوب می‌شوند، زمینه همکاری‌های علمی و فرهنگی را فراهم می‌کنند.
وی با بیان اینکه، متاسفانه ارتباطات بین نخبگان و جامعه علمی کشور ما با نخبگان آسیایی محدود است، ابراز کرد: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، به عنوان دستگاه دیپلماسی فرهنگی، به جهت اولویت و اهمیت زبان فارسی و وظیفه ای که در حل مسائل بین المللی دارد خودش را موظف می داند شرایط تسهیل روابط بین ظرفیت داخل و خارج کشور را فراهم کند. هدف اصلی این است که دانشگاه های ایران را تشویق کنیم کمک کنند برای حل مساله زبان فارسی در سرزمین‌های دیگر امیدوارم با همکاری این اساتید این اتفاق بیفتد.
ربانی اظهار کرد: آنچه در دوران مختلف، به بازسازی و رونق تمدن ایرانی و اسلامی کمک کرد، زبان فارسی بوده است بنابراین در این شرایط بحرانی آن چه که می‌تواند به ما کمک کند، ادبیات فارسی است.

شاهنامه فردوسی که نظم حماسی دارد، حکمت بنیان است
حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در این اجلاس گفت: وجود ویژگی‌های کلامی و عرفانی در ادبیات فارسی، مسئولیت همه ما را نسبت به آن، سنگین‌تر می‌کند. باید در حفاظت از زبان فارسی، جدی تر قدم برداریم به ویژه با تأکیدی که مقام معظم رهبری به این موضوع دارند و بیان فرموده‌اند که زبان فارسی، باید همچون گذشته زبان علم جهان بشود. بنابراین، اگر مرجعیت علمی بدون زبان فارسی شکل بگیرد قطعاً ما در این عرصه علم خواهیم بود.
وی افزود: رویارویی استعمار با زبان فارسی یک واقعیت غیرقابل انکار است. استعمارگران از قرن نوزدهم علیه زبان فارسی در شبه قاره و افغانستان و ترکیه و حتی ایران تلاش‌هایی را آغاز کرد. ابتدا خط را تغییر داد و خواست مردم و نسل‌های جدید را از این میراث ارزشمند جدا کند. متأسفانه استعمار تا حدودی در برخی کشورها موفق شده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این سوال که چرا استعمار با زبان فارسی مشکل داشته است و دارد، گفت: رازش این است که زبان فارسی حامل فرهنگ است. حامل فرهنگ حکمی است. این فرهنگ و حکمت بنیان، معنای دقیقی دارد که کمتر از آن سخن گفته شده است. تمام شعرای فارسی زبان، ادبیات فارسی را حکمت بنیان بیان کرده‌اند. حتی شاهنامه فردوسی که نظم حماسی دارد، حکمت بنیان است. پیامش خرد و حکمت و توحید است. زبان فارسی، صاحب حکمتی است که با شریعت پیوند داشته است. وقتی به اشعار حکمت بنیان ادبیات بزرگ زبان فارسی مراجعه می‌کنیم می‌بینیم همزمان، حکمت عملی و نظری در اشعارشان است. در عرفان ادبی ما هم، عرفان نظری و عملی وجود دارد. مهم‌ترین بحث حکمت نظری، سه مساله است؛ ربط متغیر به متغیر که از آن به زمان تعبیر می‌شود و مقوله مهمی در فیزیک است. ربط متغیر به عالم ثابت که از آن به دهر یاد می‌کنند و دیگر، ربط ثابت به ثابت که از آن به سرمد سخن می‌گویند. عرفا و ادبای ما دقیقاً به این حکمت نظری پرداخته‌اند.
خسروپناه در پایان گفت: حکمت‌های عملی همچون عزت نفس، کرامت، بردباری، تواضع، عاقبت نگری، توکل، هوس ستیزی، شفقت، ساده زیستی، شجاعت در مجموعه ادبیات ما نهفته است. پیوند حکمت و شریعت، گوهر آثار ادبای ما محسوب می‌شود. پس حکمت و شریعت را باید با هم دریابیم. برخی‌ها به ناحق ادبای ما را خردستیز می‌نامند، در حالی که آنها با خرد جزءبسندگی مخالف بودند و با خرد کل همسو بودند. اما در جهان مدرن که حقیقت‌اش انسان گرایی است چیزی به نام عقل کل پیدا نمی‌کنیم. من معتقدم آنچه استعمار به دنبال فارسی زدایی بود رازش در فرهنگ حکمی است. حکمتی که عرفا و ادبا از قرآن گرفته‌اند.

امکان گفت‌وگو با جهان اسلام به برکت ادبیات عرفانی فارسی است
سخنران بعدی این‌مراسم حجت‌الاسلام سیدمصطفی حسینی نیشابوری بود. وی گفت: رسالت ادبیات عرفانی صرفاً پرداختن ادبیات سخن گفتن به گونه موزون نیست. گر چه این کار شاعران نیز، هنر است. اما رسالت ادبیات عرفانی ایجاد انگیزه برای حرکت و سیر انسان به سوی آسمان و معارف است. این حرکت از درون انسان می‌جوشد. از حیات نباتی، انسان را فاصله می‌دهد و او را به عالم حکمت و معرفت حاصل از شهود می‌رساند.
وی افزود: ادبیات عرفانی دو بال دارد که همانا ادب و معرفت است. این ادبیات، مصدر و مبدائی به نام ایران دارد. این ادبیات با این دو بال سیحون و جیحون را در نوردیده است. از نهر به ماوراءالنهر رفته است. از فیزیک به متافیزیک از طبیعت به ماورا طبیعت انسان را رهنمون ساخته است.

عظمت زبان فارسی در آن است که اشتراکات معنوی را به دنیا مخابره می‌کند
حجت‌الاسلام ابوالقاسم یعقوبی، امام جمعه نیشابور نیز در این اجلاس گفت: وقتی ملت‌ها همدیگر را درک می‌کنند که اشتراک زبان و فرهنگ به درک معنوی از انسانیت و زندگی و کار و تلاش و مسائل مهمی که انسان به آن مبتلا است، دست یابند.
وی افزود: اگر درک معنوی پیدا شود و انسان‌ها همدیگر را بشناسند و انسانیت و کمال را بشناسند، بسیاری از مسائل آنان حل می‌شود. به عنوان مثال، امروز با لبنان اشتراک زبانی نداریم اما اشتراک معنوی داریم. با فلسطین اشتراک معنوی داریم. انسانیت برای ما مهم است. حقوق بشر و عدالت مهم است. اخلاق برای مان مهم است. این اشتراک معنوی می‌تواند بشر را به هم گره بزند و پشتیبانی هم بکند. اگر این اشتراک معنوی به وجود نیاید، اشتراک زبانی کاری از پیش نخواهد برد.
امام جمعه نیشابور در ادامه گفت: از امتیازات زبان فارسی این است که بحث اشتراکات معنوی بشر را مطرح می‌کند. شعر بنی آدم اعضای یکدیگرند یک برداشت مشترک معنوی است. عظمت زبان فارسی در این است که این مشترکات معنوی را به دنیا مخابره می‌کند. از این جهت هست که زبان فارسی برای ما اهمیت ویژه و بزرگی پیدا می‌کند.

فارسی زبان غنی در حوزه زندگی انسان است
غلامحسین غلامحسین‌زاده، رئیس انجمن استادان زبان فارسی نیز در این نشست، درباره اهمیت برگزاری این اجلاس، گفت: هر زبانی یک دریچه جدیدی به جهان خارج است. در واقع، جهان خارج را از طریق زبان‌مان می‌بینیم. از این طریق درباره جهان خارج فکر می‌کنیم و خلاقیت داریم.
وی افزود: زبان‌ها، محدودیت‌هایی ایجاد می‌کنند. مفهوم سازی بین همه زبان‌ها، متفاوت است. زبان‌های مختلف، به شکل‌های مختلف جهان بیرون را طبقه بندی می‌کنند. وقتی صحبت میراث مشترک است، یعنی میراث مشترک نوع نگاه به جهان. تمام زندگی و اندیشه ما مبتنی بر نوع نگاه ما به این جهان است. ادبیات در این شرایط، کارش این است که بر محدودیت‌های زبانی غلبه و معنا خلق می‌کند. او در پایان سخنانش انتقاداتی به شیوه ببرنامه ریزی و مدیریت مدیران در حوزه سیاستگذاری فرهنگی مطرح کرد.

زبان فارسی، زبان تمدنی و فرهنگی است
وارطان وسکانیان پژوهشگر ارمنی هم در این اجلاس گفت: من از ارمنستان آمده‌ام. از جایی که هزاره‌ها روابط فرهنگی و تمدنی با ایران عزیز دارد. کشور ما، تنها مرز با دنیای مسیحیت را با ایران برقرار کرده است. با اینکه این مرز کوتاه است، اما مرز دوستی و صلح و برادری تمدنی است.
وی ادامه داد: زبان فارسی در ارمنستان تاریخ و ریشه‌های درازی دارد. از دوران باستان، هخامنشی، اشکانیان، ساسانیان و بعد از اسلام، زبان فارسی به عنوان یکی از عوامل استحکام تمدنی بین ایران و ارمنستان مطرح بوده است و یک زبان تمدنی بین این دو کشور رواج دارد. زبان فارسی، زبان تمدنی و فرهنگی است. رسالت ایران و ارمنستان در طول تاریخ، رواج فرهنگ و تمدن بودند و هنوز هم کشور بر این رسالت خود وفادار هستند. ایران به عنوان مرکز فرهنگی و تمدنی در منطقه مطرح است. برای همه این منطقه رسالت مهمی دارد. رسالت تمدنی و مبارزه بر ظلم و استکبار دارد.
این استاد زبان فارسی در ارمنستان، در پایان سخنانش گفت: گسترش زبان فارسی در ایران فرهنگی اهمیتی زیاد دارد. به خودم و کشورم می‌بالم که با ایران عزیز و ملت بزرگ ایران که حرف اول را در منطقه می‌زند و در برخی عرصه‌ها همچون فناوری و فرهنگ در جهان حرف‌های زیادی برای گفتن دارد می‌زند، دوستی و همراهی فرهنگی داریم.

شعر سعدی وقتی ترجمه شد جهان امکان شناختش را پیدا کرد
محمدجعفر یاحقی هم آخرین سخنران آئین افتتاحیه این اجلاس گفت: آنچه به زبان فارسی اهمیت می‌دهد نه به اعتبار الفاظ و کلمات بلکه به دلیل محتوایی است که در آن موجود است. گستره فارسی، گستره دلپذیر و وسیعی است. زبان فارسی در سرتاسر آسیا همواره حضور داشته است. جای یک همزبان تاجیک در این سالن خالی است، هرچند دریغ داریم که زبان فارسی با زبان دیگری نوشته می‌شود. زبان دل، زبان مفاهمه است. زبان فارسی تنها زبان ارتباط فرهنگی نبوده، بلکه اقتصادی هم بوده است. آنچه قدیم ترین اسناد ما را به دنیای شرق در ژاپن پیوند می‌دهد، زبان فارسی و یک بیت از شاهنامه است.
وی افزود: زبان فارسی می‌تواند استقلال و هویت و حاکمیت فرهنگی ما بر جهان بیرون را تضمین کند. زبان ما ارزش آن را دارد که هر گونه سرمایه گذاری که لازم باشد برای آن انجام دهیم و از آن دفاع کنیم و این اعتبار تاریخی را بسط دهیم و حمایت اش کنیم. شعر سعدی وقتی ترجمه شد جهان امکان شناخت او را پیدا کرد. برای حمایت از زبان فارسی، لازم است که هماهنگی بین ارگان‌های مختلف، صورت گیرد چرا که مسیر اعتلای زبان فارسی، در این موضوع است. زبان از ادبیات جدا نیست. وقتی می‌توانیم با زبان، جهان را داشته باشیم، پس ارزش آن را دارد که هرگونه سرمایه گذاری در آن صورت گیرد.
وی در پایان به وضعیت کتاب‌های درسی در حوزه آموزش زبان فارسی اشاره کرد و گفت: آموزش و پرورش باید در این زمینه کار جدی تا خلاءها برطرف شود.

تصویب تاسیس مجمع آسیایی همکاریهای زبان و ادبیات فارسی
در پایان اجلاس «زبان فارسی میراث معنوی مشترک»، تاسیس مجمع آسیایی همکاریهای علمی فرهنگی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه نیشابور تصویب و بیانیه پایانی قرائت شد.
در این بیانیه آمده در طول سده‌های گذشته زبان و ادبیات فارسی به دلیل ماهیت فرهنگی و اخلاقی، آن همواره قابلیت و ظرفیت تأثیرگذاری در ایجاد فضای گفت وگو تعاملات و همدلی میان ملت ایران با دیگر فرهنگ‌ها و ملت‌ها به وی ژه مردم قاره پهناور آسیا داشته است.
در ادامه این بیانیه به اهمیت زبان و ادبیات فارسی در کشورهای مختلف آسیایی اشاره و تاکید شده است: این سرمایه معنوی، مشترک امروزه نیز ظرفیت چشمگیری جهت همسویی و همکاریهای علمی و فرهنگی منطقه‌ای داراست. وجود صدها مرکز آموزشی و گروههای آموزشی زبان و ادبیات فارسی در مراکز دانشگاهی ایران و کشورهای آسیایی و اشتغال به تحصیل هزاران استاد و دانشجو در این حوزه در کنار ظرفیت‌های مربوط به ترجمه و نشر شاهکارهای ادب فارسی این فرصت و امکان را فراهم آورده است تا با پیریزی همکاریهای علمی آموزشی میان دانشگاه‌های ایران با مراکز دانشگاهی فوق از ظرفیت زبان و ادبیات فارسی بیش از گذشته در توسعه و گسترش همدلی و همکاری‌های علمی فرهنگی منطقه‌ای بهره جست.
در بیانیه پایانی اجلاس نیشابور همچنین می‌خوانیم شرکت کنندگان در این دور از گفت و گوها ضمن بررسی ظرفیت‌ها و زمینه‌های همکاری دانشگاه‌های ایران با مراکز و دپارتمان‌های زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی شرکت کننده در این اجلاس و همچنین ضمن بررسی مشکلات و چالشهای موجود در حوزه آموزش زبان و ادبیات فارسی در دپارتمان‌ها دانشکده‌ها و مراکز آموزش زبان فارسی فرصتها و زمینه‌های همکاری‌های علمی فرهنگی مشترک در حوزه زبان و ادبیات فارسی را به شرح زیر مورد تاکید و توافق قرار دادند
تقویت و توسعه همکاریهای علمی فرهنگی در حوزه زبان و ادبیات فارسی با تأکید بر کارکردها و ظرفیت‌های مهم این حوزه جهت فراهم سازی زمینه‌های همدلی و همکاری به وی ژه با هدف مبادلات، علمی، آموزشی پژوهشی ترجمه ونشر منابع ادبی برگزاری جشنواره‌ها و همایشهای علمی فرهنگی وسایر همکاری‌ها بین کشورهای آسیایی از طریق تعیین دانشگاه‌های معین ایرانی و مراکز و دپارتمان‌های همکار در دانشگاه‌های آسیایی
توافق گردید هر یک از دانشگاه‌های ایرانی فعال در حوزه زبان وادبیات فارسی به عنوان دانشگاه‌های معین ایرانی یک یا چند دانشگاه و دپارتمان فعال در آموزش زبان و ادبیات فارسی در کشورهای آسیایی را به عنوان دانشگاه همکار تحت پوشش خود قرار دهند؛
توافق جهت تأسیس مجمع آسیایی همکاریهای علمی فرهنگی زبان و ادبیات فارسی با هدف تقویت و پایدارسازی تعاملات علمی فرهنگی میان مراکز دانشگاهی و فرهنگی ایران و مراکز دانشگاهی و دپارتمان‌های زبان فارسی در کشورهای آسیایی در حوزه آموزش، پژوهش و سایر همکاریهای علمی فرهنگی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و تأسیس دبیرخانه مجمع با هدف پی گیری و اجرایی سازی توافقات اعضای مجمع پیگیری و هماهنگی جهت اجرای توافقات هماهنگی مربوط به نشست‌های سالانه مسئولیت راه اندازی سامانه مجمع و همچنین انتشار فصلنامه مشترک علمی در حوزه زبان و ادب فارسی با مشارکت اعضای مجمع
براساس رای گیری اعضای حاضر در، اجلاس با همکاری مشترک سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه نیشابور دبیرخانه مجمع در این دانشگاه تاسیس شد.
توافق گردید دبیرخانه مجمع به صورت دوره‌ای در دانشگاه‌های عضو مستقر می.شود دانشگاه نیشابور تا اجلا س بعدی با همکاری و مشارکت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلا می مسئولیت این دبیرخانه را عهده دار خواهد بود. تأکید بر یافتن راهکارهایی برای تسهیل اعزام استاد ومدرس زبان و ادبیات فارسی یا دانشجویان دکتری زبان و ادبیات فارسی از سوی دانشگاه‌های ایران جهت تأمین نیازهای استاد مراکز آموزشی و دپارتمان‌های زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی
تأکید بر حمایت مراکز دانشگاهی ایران در تأمین منابع مورد نیاز دپارتمان‌ها و مراکز آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های آسیا بویژه در حوزه ادبیات، معاصر ادبیات کودک و ادبیات تطبیقی
همکاری در برپایی دوره‌های مشترک بین دانشگاه‌های ایران وسایر مراکز دانشگاهی آسیا
تسهیل و توسعه مبادله استاد و دانشجو میان دانشگاه‌ها – همکاری مراکز و دانشگاه‌ها در برپایی دوره‌های دانش افزایی زبان و ادبیات فارسی
حمایت از راه اندازی و امکان تحصیل مجازی در رشته زبان و ادبیات فارسی
ارسال فهرست و نشانی الکترونیکی نشریات علمی زبان فارسی دانشگاه‌های ایران برای ارسال مقاله اساتید و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا
همکاری در احیای نسخ خطی فارسی و میراث مکتوب
همکاری در ترویج ادبیات معاصر فارسی و ادبیات تطبیقی – تسهیل در دسترسی استادان و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های عضو مجمع به کتابخانه ها و منابع مورد نیاز جهت تحقیق و پژوهش
ضرورت توجه به ایران شناسی و آشنایی هر چه بیشتر استادان و دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیایی با تاریخ فرهنگ و تحولات معاصر ایران به عنوان پیش نیاز آموزش زبان فارسی در این دانشگاه‌های
پیگیری لازم جهت اجرایی سازی تفاهم نامه‌های منعقده میان دانشگاه‌های آسیایی وایرانی بویژه در حوزه زبان و ادبیات فارسی
تأکید بر راه اندازی شبکه‌های رادیویی ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی برای آموزش زبان فارسی
اطلاع رسانی جهت حضور و مشارکت اساتید و دانشجویان زبان فارسی در همایش‌ها و نشست‌های علمی دانشگاه‌های عضو مجمع
توجه به برخی ظرفیت‌های بومی قومی و فرهنگی موجود به عنوان زمینه‌های تسهیل کننده در آموزش زبان فارسی همانند میراث مکتوب فارسی
حمایت از احیا و فعال سازی جایگاه انجمن استادان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا
تلاش در تقویت پیوند زبان فارسی با دیگر حوزه‌های سیاسی، اقتصادی جهت بسترسازی برای ایجاد اشتغال فارغ التحصیلان زبان فارسی در سایر کشورها
توجه به برخی ظرفیت‌های بومی قومی وفرهنگی موجود به عنوان زمینه‌های تسهیل کننده در آموزش زبان فارسی همانند میراث مکتوب فارسی
حمایت از احیا و فعال سازی جایگاه انجمن استادان زبان فارسی دانشگاه‌های آسیا
تلاش در تقویت پیوند زبان فارسی با دیگر حوزه‌های سیاسی، اقتصادی جهت بسترسازی برای ایجاد اشتغال فارغ التحصیلا ن زبان فارسی در سایر کشورها
شرکت کنندگان در این اجلاس ضمن تشکر از همکاری صمیمانه و میزبانی دانشگاه نیشابور و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی توافق نمودند دومین اجلاس رؤسا و مسئولا ن مراکز دانشکده‌ها و دپارتمان‌های زبان فارسی آسیا در سال ۱۴۰۴ و با میزبانی یکی از مراکز علمی و دانشگاهی و پس از بررسی مجمع آسیایی اجلاس برگزار گردد.
بر همین اساس دانشگاه‌های علامه طباطبایی شیراز مازندران و برخی دیگر از دانشگاه‌ها برای میزبانی دومین دوره اجلاس اعلام آمادگی کردند، بنابراین مقرر شد این موضوع در کمیته مجمع بررسی و تصمیم‌گیری شود.
ادامه هفته گفت و گوهای آسیایی تا ۱۶ مهر درفردوسی مشهد برگزار می‌شود.
لازم به ذکر است برگزاری کارگاه‌های زبان فارسی، پنل‌های بحث و تبادل نظر و ارائه مقالات علمی با هدف شناسایی چالش‌ها و فرصت‌های موجود در مسیر ترویج زبان فارسی در قاره آسیا از دیگر برنامه‌های این اجلاس ۲ روزه بود.