دکتر حسین چناری
پژوهشگر و نظریهپرداز آموزش
موسسههای کوچک و متوسط در دنیای امروز با چالشهایی عمده مانند جذب مشتری جدید، صرف زمان زیاد برای انجام وظایف اداری و آموزشی، افزایش و سرعت پیچیدگی فناوریهای جدید، کنترل هزینه و رشد هزینههای پنهان و عدم کارایی شرکتها روبرو هستند.
با وجود این فهرست نگران کننده از مشکلات بیایید برای ادامه مسیر پیشرفت و توسعه کارمان به سراغ طبیعت برویم و از استراتژی برخی از جانداران برای رویارویی با مشکلات استفاده کنیم چرا که طبیعت همواره الهامبخش است. در اینجا به ده درس اصلی طبیعت اشاره میکنم که رعایت آنها میتواند برگ برنده شرکتها در دنیای امروز باشد.
۱) پروانه: تبلیغات شاد و پر انرژی را برنامهریزی کنید
پروانههای زیبا و رنگارنگ همواره امیدبخش و سرشار از حس پاکی و آرامش انعکاسی به یاد ماندنی از طبیعت هستند و همه ما محو تماشای بالهای پروانهها لحظاتی دلپذیر را تجربه میکنیم.
در اولین گام بیایید یک تبلیغات متنوع، زیبا و رنگارنگ را برنامهریزی کنیم زیرا بالهای پرواز یک شرکت تبلیغات آن هستند.
۲)دلفینها: ارتباط و همکاری را تشویق کنید
دلفینهای باهوش زندگی اجتماعی دارند و برای شناخت یکدیگر، هماهنگ کردن فعالیتهای گروهی و حفظ تماس در فواصل طولانی، یک سیستم ارتباطی موثر و پیچیده ایجاد کردهاند. این طیف سیگنالها شامل صداهای پالسی، سوت، آهنگها، آوایی کم صدا و زبان بدن است که احساسات متفاوتی را منتقل میکند.
از دلفینها میتوان آموخت کار تیمی بین بخشهای متفاوت میتواند باعث موفقیت شود و ارتباط و هماهنگی در بین اعضای تیم باعث ایجاد روابط قویتر و بهبود همکاری می شود.
۳)زنبورها: تیم کارآمد تشکیل دهید
زنبورها بهترین نمونه کار گروهی هستند. یک کندوی زنبور عسل میتواند از شصت هزار زنبور عسل تشکیل شود. هر چه کلونی بزرگتر باشد، کارآمدتر خواهد بود که این نکته با آنچه شرکتها معمولاً تجربه میکنند، در تضاد است. هر چه یک سازمان بزرگتر شود، ریسک فرآیندها و ارتباطات ناکارآمد بیشتر میشود.
اما چرا زنبورها کارآمدتر می شوند؟ زیرا آنها استاد خود سازماندهی هستند. زنبورها ساختار سازمانی مشخصی دارند و هر زنبوری نقش خود و دیگران را میداند و درک میکند. همچنین آنها به اندازه کافی انعطافپذیر هستند تا در هر زمان و هر کجا که لازم باشد، نقشها را تغییر دهند.
بنابراین ساختار و تقسیم کار برای بهرهوری حیاتی است. کار را به طور مساوی و شایسته بین اعضای تیم تفویض کنید و اطمینان حاصل کنید که همه اهمیت نقش خود را میدانند.
۴)پرندههای مهاجر: یک مدیر انعطافپذیر باشید
ساخت شکل V توسط غازهای کانادایی برای مهاجرت در فواصل طولانی دو هدف مهم را دنبال میکند: اول انرژی آنها را حفظ میکند. هر پرنده کمی بالاتر از پرنده مقابل خود پرواز میکند و در نتیجه مقاومت باد کاهش مییابد. پرندگان به نوبت در جلو قرار میگیرند و وقتی خسته میشوند عقب میافتند. دوم پیگیری هر پرنده در گروه آسان است. پرواز با این شکل به ارتباط و هماهنگی درون گروه کمک میکند. خلبانان جنگنده نیز اغلب به همین دلیل از این روش استفاده میکنند.
بنابراین توانایی چرخش مدیریتی نشان میدهد که نه تنها برای مدیران تیم بلکه برای همه اعضای گروه، انعطافپذیری و مراقبت از یکدیگر چقدر مهم است. انعطافپذیری و تفویض اختیار کلید یک تیم موفق است.
۵)شیرها: به شبکه بپیوندید
شیرها در واحدهای دستهجمعی و در کنار هم زندگی میکنند. باید گفت موسسات کوچک به دلایل زیادی میتوانند به موسسات بزرگتر بپیوندند و مشاوره دریافت کنند. تفاهم با همکاران از سایر بخشهای دیگر، به اشتراک گذاشتن اطلاعات ارزشمند بازار، تبدیل شدن به بخشی از یک برند بزرگتر، رقابت مؤثر با شرکتهای بزرگ بینالمللی وعضویت در یک شبکه میتواند سبب ارتقا باشد.
۶)خرس کوآلا: یک برنامه جایگزین داشته باشید
خرس کوآلا منحصراً با رژیم غذایی از برگهای اکالیپتوس زنده میماند و فقط روی آن تمرکز دارد. تمرکز کار را ساده و زودبازده میکند.
اما تمرکز فعالیت شرکت در یک یا چند زمینه میتواند خطرناک باشد زیرا اگر حجم کار به شدت کاهش یابد، بقای موسسه در خطر خواهد بود. به همین دلیل است که داشتن یک برنامه احتمالی برای چنین اتفاقی مهم است.
۷) ماهی: ساختار را انعطافپذیر و چابک نگهدارید
ماهی با توجه به شرایط زیستی میتواند رنگ و حتی شکل خود را تغییر دهد. همچنین خیار دریایی یکی از شگفتانگیزترین موجودات دریایی که در آبهای عمیق دریاها و یا خلیجها زیست میکند، توانایی دارد حالتهای مختلف از جامد گرفته تا مایع را برای دفاع از خود داشته باشد. انعطافپذیری و آمادگی در برابر تغییرات یکی از مهمترین ویژگیهای موجودات دریایی است که میتواند الهامبخش ما در ادامه مسیر شرکت باشد.
۸)مورچه: مثبتاندیش باشید
مورچههای سختکوش بسیار پیشرفته هستند. آنها دارای سیستم تقسیم کار، ارتباط کارا میان اشخاص و توانایی حل مشکلات پیچیدهاند که این تشابه با جوامع انسانی سالهاست الهامبخش و موضوع مطالعات بسیاری بوده است.
بهترین درس مدیریتی مورچه این است که این موجود پرتلاش در تمام فصل سرد زمستان به خود میگوید که این دوران زیاد طول نمیکشد و به زودی بهار خواهد آمد. شما هم به خودتان انرژی مثبت بدهید، روزهای خوب در راه است.
۹)گربه: مسائل را دقیق زیر نظر داشته باشید
به گربهها دقت کنید، همیشه روی بلندی حرکت میکنند و از بالا با نگاهی دقیق دنیا را تماشا میکنند و البته خیلی سریع واکنش نشان میدهند. شما هم با دقت مسائل را بررسی و به سرعت برای پاسخ صحیح برنامهریزی کنید.
۱۰)پری دریایی: از رویا کمک بگیرید
شاید پری دریایی تنها موجودی افسانهای باشد اما به ما یاد میدهد که هرگز رویاها و تخیلات خود را دست کم نگیریم و فراموش نکنیم.
امیدوارم با الهام از طبیعت و با توجه به نکات گفتهشده برای سال آینده برنامهریزی شایستهتری داشته باشید.