اشاره:
اطلاع مردم از فعالیت‌های شهرداری، مبنای اصرار خاتون شرق برای مصاحبه‌ی رو در رو با شهردار است. حسن میرفانی، با همه‌ی گرفتاری‌هایی که داشت، این مصاحبه را پذیرفت و در دو گفتگوی جداگانه که مجموعا ۲ ساعت و نیم به طول انجامید مهم‌ترین مشکلات پیش روی شهرداری، مطالبات مردم، طرح‌ها و برنامه‌های توسعه‌ی شهر، فساد مالی و اداری در این نهاد، بازگشایی‌ها، طرح‌های ترافیکی، ارتباط شهرداری و شورای شهر و خیلی دیگر از مسائل مطرح در عملکرد این نهاد، را شفاف و بی‌پرده مطرح کرد. آنچه پیش روی خوانندگان خاتون شرق است حاصل این گفتگو می‌باشد.
– چرا با وجود شیوه‌نامه‌ی وزارت کشور در خصوص شفافیت اطلاعات مالی شهرداری‌ها و شوراهای شهر، اطلاعات مالی و صورت‌های عملکرد و تفریغ بودجه‌ی شهرداری را روی سایت شهرداری بارگذاری نمی‌کنید؟
+ اخیرا یک نفر را تعیین کرده‌ایم که این کار را انجام دهد. سامانه‌ی شفافیت در حال بروز رسانی است. یک بخش‌هایی از سایت دچار مشکل بوده که در حال اصلاح هستیم و بزودی، این سامانه کامل میشود و همه‌ی اطلاعات در دسترس مردم خواهد بود.
– از سال ۹۸ به بعد، حسابرسی بودجه‌ی شهرداری انجام نشده. چرا؟
+ متولی این امر نهاد دیگری است. شورای شهر می‌باید هر سال از طریق مناقصه، حسابرس رسمی انتخاب کند و حسابرسی داشته باشد که از ۹۸ تا حالا انجام نشده. در این زمینه، شهرداری موظف است اسناد و مدارک را در اختیار حسابرس تعیین شده بگذارد که اگر تقاضا کنند ما حتما انجام می‌دهیم. ولی در حسابرسی، نقشی نداریم.
– این حسابرسی بیرونی است. حسابرسی داخلی چطور؟
+ حسابرسی داخلی از سال گذشته راه افتاده که آن را هم باید شورا انتخاب کند و حساب‌ها را به صورت روزانه و ماهانه بررسی کنند که در حال حاضر، این کار جریان دارد و گزارش آن را به استانداری هم می‌دهند.
– و به مردم و رسانه‌ها؟
+ قانون در این مورد، تکلیف نکرده و آنچه قانون تکلیف کرده، گزارش به استانداری و وزارت کشور است.
-گزارش تفریغ بودجه را هم در این دو سه ساله به مردم و شورا نداده‌اید.
+ داده‌ایم. تفریغ بودجه، یعنی ما در پایان سال یا اوایل سال آینده می‌گوییم از بودجه فارغ شدیم و این هم نتیجه‌اش. این گزارش را باید سالانه به شورا بدهیم که داده‌ایم. اما اینکه حسابرسی تفریغ انجام نشده، ما در این مورد مسؤولیتی نداریم. باید از شورا سؤال کنید.
ما مطیع شورا هستیم حتی اگر با تصمیمش موافق نباشیم
– یکی دو نفر از اعضای شورا در هفته‌های اخیر مطرح کرده‌اند که شهرداری به مکاتبات شورا پاسخ نمی‌دهد یا به عبارتی به نامه‌های شورا، وقعی نمی‌گذارد.
+ شاید نامه‌ای باشد که اجرای موضوعی است که زمان بر است و تا جواب بدهند ممکن است طول بکشد. ولی اینکه شهرداری وقعی نگذارد، این طور نیست. شورا ناظر درجه یک شهرداری است و مایملک شهرداری در اختیار شورا است. همه‌ی ارکان شهرداری باید از شورا تبعیت کنند چون رأس شهرداری، منتخب شورای شهر است. من خودم عضو شورای شهر بوده و شورا و قانون و وظایف هر دو دستگاه را خوب می‌شناسم. اصلا هم قائل به این نیستم که جواب نامه‌ها را ندهم. من خودم را مطیع محض شورا می‌دانم. شاید خواسته‌ای از سوی شورای شهر مطرح شود که ما موافق نباشیم ولی چون دستور شورا است ما مطیع هستیم. اگر چنین مطلبی گفته‌اند کاش عدد و رقمی یا مورد خاصی را می‌گفتند که بشود پیگیری کرد، چون من مکاتبه‌ای را سراغ ندارم که ما جواب نداده باشیم.
– ظاهرا مورد خاصی که این بحث در موردش مطرح شده، زمین ملکی شهرداری در پشت یک مغازه بوده که گویا شهرداری بودجه‌ای نداشته که این توافق را انجام دهد و بدون بودجه توافق کرده.
+ در همه‌ی توافقات ما تصریح می‌کنیم که منابع را شورا تأمین کند و ما اجرا می‌کنیم. اگر توسط شورا منابع تأمین نگردد ما اجرا نمی‌کنیم. ممکن است اختلاف نظر کارشناسی باشد. ما بگوییم به نفع شهر است و مصلحت شهر است و شورا مخالف باشد که در نهایت در این مورد هم ما تصمیم شورا را اجرا می‌کنیم.
همه موافق بودند وضعیت ترافیکی بی‌بی‌شطیطه اصلاح شود
– مورد بی‌بی‌شطیطه هم گویا بوده که شهرداری، بدون توافق شورا کار را انجام داده.
+ شاید دوستان در مورد مصوبات شورای شهر، حضور ذهن نداشته‌اند. ما نامه‌های متعدد از شورای شهر، شورای ترافیک و شهروندان همان محله داشته‌ایم. اهالی گله داشتند که مشکل حاد است و حتی از گذشته تا امروز در همین محل ۴ نفر کشته شده‌اند، این مورد فوری بوده و حتما باید کار می‌شده. از سال ۹۴ قرار بوده این کار انجام شود و نشده بود. ما آمدیم مشاور صاحب صلاحیت خراسان رضوی را انتخاب کردیم و طرحی را که در ۹۴ تهیه شده بود در ۱۴۰۰ به روز رسانی کردیم و در شورای ترافیک توضیح دادیم و همه موافق بودند که اجرا شود. شاید یکی مخالف بوده. مگر برای اجرای یک طرح، همه باید موافق باشند؟
– آیا نتایج اجرای این طرح، موافق پیش‌بینی شما بوده؟ آیا مشکل ترافیک بی‌بی‌شطیطه حل شده؟
+ تا آنجا که ما رصد می‌کنیم بله. اگر کسی تردید دارد، در هر ساعت شبانه‌روز که شما می‌گویید ما حاضریم در مانیتورینگ ترافیک هوشمند شهرداری، به شما نشان دهیم که این منطقه ترافیک روان دارد. منتها، مانعی که الآن هست موضوع سد معبر است که داریم با پلیس هماهنگی می‌کنیم که حل شود. باید فنی صحبت کنیم. اینکه چهار نفر وانت‌دارها معترض باشد به خاطر اینکه محل‌شان از دست رفته، این نمی‌شود دلیل اجرای نادرست و غیر کارشناسی. باید منافع شهر را در نظر بگیریم. اگر فردا روزی تصمیم بگیریم خیابان دارایی را یک‌طرفه کنیم، آیا همه موافقند؟ هیچ‌کس مخالف نیست؟ حتما هست. ولی باید منافع و مصلحت شهر را در نظر بگیریم.
آخر داستان ۲۰ ساله باغ امین اسلامی
– موضوع باغ امین الاسلامی هم از آن ماجراهایی است که به قول طلبه‌ها محل اشکال است. گویا دیوان رأی صادر کرده که عملیات عمرانی متوقف شود. می‌دانید که شورای ترافیک هم در مورد این بازگشایی، گیر کرده است. جطور قرار است این گره باز شود؟
+ باغ امین اسلامی، تاریخچه‌ی سنگینی دارد که باید یک اشاراتی به آن بکنم تا موضوع روشن شود. ما یک طرح جامع داریم یک طرح تفصیلی. در طرح تفصیلی سال ۵۸ نیشابور، قرار بوده معبر شریعتی را با یک بلوار ۳۲ متری به ملاصدرا متصل کنیم یعنی عمارت را بکوبد و از وسط آن رد شود.
داستان همین‌طور ادامه دارد تا در ۷۸ که طرح جامع نیشابور نوشته میشود. در این طرح کماکان، این معبر بوده و ساختمان را هم ندیده‌اند. یعنی باز هم خیابان از مرکز عمارت رد میشود. بر این اساس، از سنوات گذشته تا کنون، شورا شروع به خرید املاک می‌کند که این کار انجام شود. براساس مصوبات شورای اول، شروع به مذاکرات با خانواده امین اسلامی می‌کنند که تفاهم‌نامه تنظیم کنند که داستان طولانی میشود و به طول می‌انجامد تا مجوزها گرفته شود. در برج هشت سال ۱۳۸۲ تقاهم‌نامه امضا میشود و در همان زمان از مسکن و شهرسازی استان کسب تکلیف میشود که آنها پاسخ مثبت می‌دهند. با تغییراتی که در طرح می‌دهند قرار میشود عمارت حفظ شود و دو تا مسیر ۷ متری از دو طرف عمارت تعیین می‌کنند. گفته‌اند ساختمان را بدهید به واحد فرهنگی که ما پروانه‌های تجاری برای بهره‌برداری اقتصادی خانواده امین اسلامی می‌دهیم که یک ضلع کامل باغ به آنها مجوز تجاری داده شود. شهرداری هم متعهد میشود که اگر به تفاهم عمل نکرد باید وجه التزام بپردازد که حساب کنید چقدر خواهد شد!
عمارت هنوز دست خودشان است و به شهرداری تحویل نداده‌اند
– پس موضوع ثبت ملی اثر همان زمان مطرح بوده که اینها می‌خواهند عمارت را حفظ کنند.
+ چهار ماه پس از انعقاد تفاهم‌نامه، ۳۱ هزار متر شامل ساختمان و باغ تبت ملی میشود و از اینجا دعوای جدیدی بین شهرداری، خانواده امین اسلامی و میراث شکل می‌گیرد. به خاطر تخریب دیوار که در راستای تفاهم انجام شده، میراث از شهردار وقت، آقای مدیح شکایت می‌کند که در محاکم قضایی، بلااثر میشود یعنی شهرداری به خاطر تقدم تفاهم‌نامه بر موضوع ثبت ملی، تبرئه میشود.
بعد از این داستان، تفاهم‌نامه گیر می‌کند و بلاتکلیف می‌ماند. مسیر باز نمی‌شود و ادامه تفاهم با مانع مواجه میشود. ورثه امین اسلامی به هر کجا که دست‌شان می‌رسیده متوسل شده‌اند که تفاهم‌نامه اجرا شود ولی فایده‌ای ندارد.
– داستان ساختمان عمارت به کجا رسیده؟
+ ساختمان هنوز دست خودشان است و به ما تحویل نداده‌اند. ماجرا همین طور کش پیدا می‌کند تا در شورای ششم که موضوع پیگیری میشود و هنوز نتیجه نگرفته‌ایم. ما در حال گرفتن مجوز از شورای تأمین و شورای ترافیک و شورای راهبردی بودیم که خیابان را بازگشایی کنیم با همان شکل دو تا مسیر ۷ متری از اطراف عمارت. ملاحظه می‌فرمایید که همان بازگشایی موقت هم مشکل ترافیک را تا حدودی حل کرد. در این اثنا دو نفر شخص حقیق شکایت کردند علیه من که در دادسرا و دادگاه رد شد و دو نفر از شهروندان پرونده را در دیوان پیگیری کردند و دستور موقت توقف عملیات عمرانی را گرفتند که ما هم معلق کردیم و منتظریم رأی دیوان صادر شود. جمع کثیری از این خانواده، این ملک بزرگ را داده‌اند و هیچ انتفاعی هم از این ملک نمی‌برند. انگیزه‌ای برای احیای ملک ندارند. همین طور بلاتکلیف مانده تا ببینیم چه میشود.
در ۹ ماه اول امسال ۸۵ درصد بودجه را محقق کردیم
– از وضعیت بودجه بفرمایید. آیا بودجه امسال تحقق یافته؟
+ در نه دوازدهم یعنی تا پایان آذر، در وانفسای فعلی اقتصادی که در بیشتر شهرها، تحقق ۴۰ و ۵۰ درصدی خیلی عالی است، ما ۸۴٫۵ درصد بودجه را محقق کرده‌ایم. من عضو هیأت مدیره سازمان همیاری استان هستم و اطلاعاتی در مورد ۹۶ شهر استان دارم. وضعیت درآمدی شهرداری‌ها خوب نیست به خاطر اینکه رکود شدید در بخش ساخت و ساز وجود دارد و با همه‌ی اینها، ما توانسته‌ایم این درآمدها را محقق کنیم.
– با قانون چطور کنار آمدید؟ قانون صدور پروانه را محدود کرده و مجازت هم تعیین کرده است.
+ اتفاقی که در نیشابور افتاده در هیچ جا نیفتاده. قانون درآمد پایدار، همانطور که می‌دانید برای شهرداری‌هایی که خلاف ضوابط طرح تفصیلی پروانه صادر می‌کنند جرم‌انگاری کرده و شش ماه انفصال به عنوان مجازات تعیین کرده است.
تا قبل از ۲۸ مرداد ۱۴۰۱ که قانون لازم الاجرا شد شهرداری‌ها قبل از ارسال به کمیسیون، پروانه صادر می‌کردند. در نیشابور ساختمان‌های ۹ و ۱۰ طبقه داریم. مثلا مجوزی بین شورای پنجم و شهرداری رد و بدل میشود که در کوچه ۸ متری، پروانه‌ی ۵ طبقه می‌دهند که بدون ارسال به کمیسیون است.
– پس در واقع قانون، برای جلوگیری از همین موارد، جلو کار را گرفته؟
+ برای اینکه وضعیت اسفبار شهر از نظر سیما و منظر که ول بوده، جرم انگاری میشود که شهردار این کار را نکند و یک دفعه درآمدهای شهرداری کات میشود که مزید بر رکود ساخت و ساز است. سؤال: آیا در خیابان دارایی کسی انگیزه دارد سه طبقه بسازد؟
این اتفاق در هیچ جای ایران رخ نداد
– خب؟ پس چه کاری توانستید بکنید که صدور پروانه‌ها انجام شود؟
+ من همسو شدم با این اتفاق نامبارک در نیشابور. یک مجوز از شورای پیشگیری گرفتم که دادستان و مسؤولان همکاری کردند. گفتم انبوهی از تقاضاها داریم که بلاتکلیف هستند و تقاضا کردم که مجوزهای قبلی را پروانه صادر کنیم. سازمان بازرسی ورود کرد و تعداد را محدود کرد و گفت که مثلا کسانی که پول داده‌اند یا در جریان استعلامات هستند. فعلا به اینها پروانه بدهید.
– خلاف قانون هم نبود. شما یک راه درست و قانونی را طی کردید.
+ این اتفاق در هیچ جای ایران رخ نداد. من از نظر درآمدی می‌گویم و به عنوان کسی که الفبایی از این علوم را دارم می‌گویم. تا آن موقع شهر ول بود. ما به مردم تعهد داده بودیم و نمی‌توانستیم متوقف شویم. با همراهی مسؤولان شهر و سازمان بازرسی، مشکل را حل کردیم.
– ماجرای فساد مالی که در تیرماه گذشته مطرح شد چه بود و به کجا رسید؟ دو منبع مطلع، از بازداشت ۵ تا ۱۸ نفر در شهرداری صحبت کردند. بالاخره چند نفر بودند؟
+ در همان مرحله‌ی اول که تا ۲۸ مرداد بود، دو نفر بودند که گول خورده شیطان بودند و عددی جابجا شده بود. سه یا چهار پرونده را اضافه کردند و خودمان هم متوجه شدیم. ما این خلاف را فهمیدیم و خودمان گزارش دادیم به قوه قضائیه. اینها از کار برکنار شدند و الآن هم در شهرداری نیستند.
تکذیب می‌کنم، از بالاترین تا پایین‌ترین مقام
– پس عددها درست نیست؟ اینکه هشت نفر احضار شده اند و در چند شعبه مطرح است. این را یک منبع قانونی اعلام کرده و نمی‌شود گفت دروغ بوده.
+ کذب است. تکذیب می‌کنم. هر کی که گفته از بالاترین تا پایین‌ترین مقام، قویا تکذیب می‌کنم.
– و کجا بود؟ یعنی شهرداری مرکز یا مناطق؟
+ فقط منطقه ۲ بود و هیچ موضوع دیگری نبوده. یک پرونده دیگری هم بوده که نمی‌شود به آن عنوان فساد داد. یک موضوع خیلی جزئی که یک اتفاق نادرست، یک اشکال جزئی و حاشیه‌ای بوده، یک کار غیر معمول اداری بوده که غلط بوده و باید در محاکم رسیدگی می‌شد. گزارش را خودمان دادیم و در حال رسیدگی است.
– حالا شکل این رشوه‌ها عوض شده. قول می‌دهند، سفر درست می‌کنند، خریدهای غیر مستقیم می‌گیرند که رد گم شود و پیدا کردن‌شان بسیار دشوار باشد. حداقل کار ما نیست که بتوانیم پیدا کنیم. چطور میشود این مشکل را برای همیشه حل کنید؟
+ ممنوم از قضاوتی که می‌فرمایید. در چند دستگاه اجرایی کار کرده‌ام. در شهرداری و شورای شهر هم بوده‌آم. با توجه به حجم مراجعات مردمی و حجم کار زیاد، این اتفاقات اندک، طبیعی است. شما از صبح که در می‌آیید از خانه به یاد شهرداری و اموات‌شان هستید تا شب که به منزل برمی‌گردید از پارک و اتوبوس و زباله و ساخت و ساز و درخت و آسفالت تا سد معبر خیابان و ترحیم و تدفین در آرامستان، همه و همه با شهرداری است. خیلی فرق است بین شهرداری و سازمانی که رئیسش را حتی کسی نمی‌شناسد. شهرداری را حتی بچه‌های کوچک هم می‌شناسند. معروف‌ترین شخص خوب و بد شهر، شهردار است.
شیطان در سلول سلول اتاق شهردار حضور دارد
بیشترین تقاضاها در شهرداری‌ها است. به خاطر این حجم انبوه، طبیعی است که تخلفی هم بشود. من همیشه گفته‌ام که شیطان در سلول سلول دفتر شهردار هست و باید مراقب باشیم. اینجا بیشترین حضور را دارد چون بیشترین بده بستان‌های مالی در شهرداری است. تفاوت یک طبقه با دو طبقه چقدر است؟! اغوای شیطان خیلی زیاد است. با تمام اینها شهرداری پاک است. اینکه هر چند سال یک اتفاق بیفتد، نباید قضاوت کرد به ناپاکی شهرداری. اداره‌ای که حتی محل استقرارش را نمی‌دانید اداره‌ای که هر سال حتی یک بار به آن نمی‌روید با شهرداری خیلی متفاوت است، اگر قضاوت کنیم که ناپاک است ظلم است در حق این ۱۵۰۰ نفر که این همه زحمت می‌کشند. نظارتی‌ها باید بیشتر نظارت کنند و دقیق‌تر باشند. ولی اینکه فساد در شهرداری زیاد شده این نگاه خوبی نیست. عده‌ای داریم که واقعا پاک هستند و با وجود فرصت‌های خوب و دست و پای باز، پاک می‌مانند. گناه دارد که همه را به یک چوب برانیم.
– من بخش اول این مصاحبه را به پایان می‌برم و برای بخش دوم قول می‌خواهم. هنوز سؤالات دیگری هست که باید مطرح کنیم. لطفا برای آخر مصاحبه اگر نکته‌ای هست بفرمایید.
+ من با هر نقد منصفانه‌ای موافقم. ولی بی‌انصافی نکنید. با بچه‌های شهرداری که شب و روز زحمت می‌کشند درست نیست رفتار ظالمانه شود. شهرداری یکی از پرکارترین جوامع کارگری و کارمندی است. بیشترین زمان کاری را همکاران ما می‌گذارند. بچه‌هایی هستند که حتی فرصت یک چای خوردن ندارند. ولی خیلی از ادارات این طور نیستند.
