سعید صفارائی
به نظر بیشتر از ۳۰سال نداشت اما وقتی صدایش را شنیدم بسیار جوان‌تر به نظرم رسید.
با اینکه سعی کردم طوری عکس بگیرم که متوجه نشود اما فهمید و با بدگمانی به چشمهایم خیره شد.
گفتم من خبرنگارم و یک اسکناس ۲هزارتومانی از جیبم درآوردم و به او دادم.
اسکناس را گرفت و قوطی را که با آن اسپند دود می‌کرد دور سرم گرداند و دعایی زیر لب خواند.
سروصورتش را با شالگردن و کلاه پوشانده بود و فقط چشمهایش معلوم بود.
اثری از خماری و اعتیاد در چشمهایش دیده نمی‌شد. وقتی صدای جوان و سرحالش را شنیدم تعجبم بیشتر شد.
به گفته خودش ۲۳ سال دارد.
از او خواستم کمی با هم صحبت کنیم.
نگاهی به چراغ راهنمایی چهارراه که حالا قرمز شده بود انداخت و با سر به حاشیه پیاده‌رو اشاره کرد.
دوچرخه‌ام را به سمت پیاده‌رو راندم و منتظرش شدم، در این فاصله شخصی دیگری که در آن سوی چهارراه او هم اسپند دود می‌کرد به سرعت به سمتش آمد و یک مشت اسپند قرضی گرفت و با همان سرعت برگشت.
چراغ راهنمایی که سبز شد به طرف من آمد و در حالی که دستهای سیاهش به نشانه اعتراض تکان می‌داد گفت: این کار چشم خوبی ندارد، من گدا نیستم بابت اسپندی که دود می‌کنم مردم پول می دهند.
+ چند وقت است که این کار را انجام می‌دهی؟
– من شاگرد کاشی‌کار هستم و تا چند روز پیش هم سرکار بودم، کارمان تمام شد و حالا بیکارم اما باید خرج خانواده‌ام را بدهم.
+ روزی چند ساعت کار می‌کنی؟
– روزی حدود چهار تا پنج ساعت کار می‌کنم.
+ چقدر کاسب می‌شوی؟
– حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰هزار تومن، ۵۰هزار تومن خرج اسپند و بقیه‌اش هم برای خودم می‌ماند.
+ همه‌اش برای خودت می‌ماند؟ با کسی تقسیم نمی‌کنی؟
– نه! چرا تقسیم کنم.
آن طرف‌تر کنار درختی حاشیه چهارراه مردی که به نظر می‌رسد متکدی باشد ایستاده بود و اسکانس‌های توی دستش را می‌شمرد.
به او اشاره کردم و پرسیدم: شریک نداری؟ بقیه همکارانت اجازه می‌دهند اینجا کاسبی کنی؟
– اینجا هرکس زودتر بیاید مال خودش است.
به دختر جوانی که به همراه پیرزن و پیرمردی آن طرف چهارراه در جهت مخالف در حال گدایی بودند اشاره کردم و پرسیدم آنها هم همین‌طور؟
– آره، اون دختر هم با پدر و مادرش کار می‌کنه.
به نظرم رسید می‌خواهد چیزی را پنهان کند.
مرد میانسال کنار درخت زیرچشمی ما را می‌پائید و پول‌هایش را توی جیبش گذاشت.
جوان به چراغ راهنمایی که از زمان شروع صحبت ما چند بار قرمز و سبز شده بود نگاه می‌کرد.
احساس کردم دارد زمانی را که برای کاسبی کردن از دست داده حساب می‌کند.
+ شنیده‌ام بعضی از گداها وضعشون خیلی خوبه، راسته؟
– آره من هم شنیدم. یک پیرمردی را به من نشون دادن که گدایی می‌کرد، می‌گفتن چند تا خونه داره.
این صحبتش تاییدی بود بر اظهارات ذبیح‌الله حاجتمند مدیر کمیته امداد امام خمینی(ره) نیشابور.
حاجتمند در نشست خبری با خبرنگاران از بخشی از پشت پرده فعالیت متکدیان در سطح شهر خبر داد و گفت: در سطح شهرستان نیشابور ۱۰۰درصد متکدیان حرفه‌ای بوده و به صورت سازماندهی شده در سطح شهر پخش می‌شوند.
وی افزود: پارسال اعلام کردیم متکدیان ساعتی ۴۰هزار تومان درآمد دارند اما وقتی این خبر منتشر شد یکی از بازاریان که این گزارش را خوانده بود به ما مراجعه و اظهار کرد اینها دقیقه‌ای ۴۰هزار تومان درآمد دارند.
وی اظهار کرد: در یک مورد یکی از این متکدیان را شناسایی کردیم و معلوم شد صاحب چند خانه است و وقتی از او علت گدایی کردنش را پرسیدم اظهار کرد به این کار عادت کرده است.
وی خاطرنشان کرد: جمعیت گدایان در نیشابور به ۱۰۰نفر نمی‌رسد اما آنان حرفه‌ای هستند و از هر راهی برای جلب نظر و ترحم مردم استفاده می‌کنند و شهروندان باید توجه داشته باشند کمک به متکدیان باعث افزایش کودکان کار و خانواده‌ها و زنان بی‌سرپرست می‌شود.
وی با اشاره به آغاز پویش بهار در بهار گفت: در حال حاضر ۱۵هزار و ۴۴خانوار با جمعیتی بالغ بر ۲۷هزار نفر تحت پوشش کمیته امداد نیشابور است و از این تعداد ۱۰هزار نفر را زنان سرپرست خانوار تشکیل می‌دهد.
حاجتمند اظهار کرد: طی یک سال گذشته ۱۵۱ میلیارد تومان هزینه کمک معیشت، یک میلیارد و ۶۴۸میلیون تومان کمک هزینه لوازم منزل و هشت میلیارد تومان کمک هزینه خرید جهیزیه و هفت میلیارد تومان کمک‌های اضطراری توسط کمیته امداد نیشابور به مددجویان پرداخت شده است.
وی افزود: طی این مدت ۵۸میلیارد و ۶۰۰میلیون وام قرض‌الحسنه، ۹۴۴میلیون تومان هزینه‌‌های ویژه درمان، ۵۰۳میلیون تومان هزینه درمان بیماران زمین‌گیر پرداخت شده و در حال حاضر چهارهزار و ۲۵۲ دانش‌آموز، دانشجو و طلبه تحت پوشش این کمیته است و طی این‌مدت یک و نیم میلیارد تومان کمک‌هزینه تحصیلی، ۳۵۵میلیون تومان شهریه دانشجویی، ۹۰۰میلیون وام دانشجویی پرداخت شده و پنج هزار و ۲۰۰نفر هم از خدمات فرهنگی ارائه شده توسط کمیته امداد نیشابور بهره‌مند شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: پرداخت ۹۹میلیارد تومان وام اشتغال از طریق منابع بانکی، بیش از یک میلیارد تومان برای برگزاری کلاس‌های مهارتی و معرفی ۱۲۰مددجو به کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی از دیگر خدمات ارائه شده توسط کمیته امداد نیشابور است، همچنین طی این مدت بیش از ۵۰طرح مکانیزاسیون کشاورزی در نیشابور با حمایت کمیته امداد راه‌اندازی شده و بیش از ۱۰میلیارد تومان تسهیلات کارفرمایی پرداخت شده و بیش از یکصد نیروگاه خورشیدی برای درآمدزایی خانواده‌های کم‌برخوردار در نیشابور راه‌اندازی شده و در این زمینه کمیته امداد نیشابور در کشور رتبه نخست را کسب کرده است.
حاجتمند اظهار کرد: ماهیانه به طور میانگین ۲۰۰میلیون تومان از ۴۷هزار صندوق صدقات در سطح شهرستان جمع‌آوری می‌شود و امسال حدود یک میلیارد و ۸۰۰میلیون تومان زکات و بالغ بر ۷۷میلیارد تومان توسط ۴۲مروز نیکوکاری جمع‌آوری شده است.
وی افزود: سه هزار و ۷۶۲فرزند یتیم و محسنین تحت پوشش کمیته امداد نیشابور است و در حال حاضر ۹هزار و ۷۷۶حامی داریم که در یک سال گذشته یک هزار و ۲۵۳نفر به این تعداد اضافه شده است.
