محبوبه ذالیانی
بعد از فروکش کردن ماجرای نهنگ آبی که در چند سال گذشته نوجوانان را تحت تاثیری مرگبار قرار می‌داد، چالش جدیدی در فیس‌بوک و واتس‌آپ ایجاد شده به نام «مومو» که تصویری ترسناک از یک زن است. این چالش از طریق واتس‌آپ قابل انجام است. در واقع مومو یک اکانت واتس‌آپ است که در ابتدا کاربر یک لینک تماس از سوی مومو دریافت می‌کند و پس از شروع به گفت‌وگو از سوی حساب کاربری مومو پیام‌های تهدیدآمیز، خشونت‌بار و وحشتناک به کاربر ارسال می‌شود و فرد را به رفتارهای خطرناک دعوت می‌کند.
اندر حکایات چالش مومو
عکس پروفایل مومو نیز عکسی به غایت ترسناک است. اما این عکس ترسناک فتوشاپ یا ویرایش شده نیست، بلکه عکس عروسکی ژاپنی از مجموعه آثار عروسک‌های نمایشگاه توکیو ژاپن است که قسمت‌هایی از آن بریده شده و تنها تصویر صورت زشت آن، در پروفایل قرار داده شده است. این عروسک در افسانه‌های ژاپنی، یک موجود وحشتناک و پرنده است که طبق افسانه‌ها، گاهی اوقات اقدام به دزدیدن بچه‌ها نیز می‌کرد. تصویر مومو اولین بار در اینستاگرام فردی به نام ناناکو که یک عروسک‌ساز است منتشر شد و پس از آن به شهرت جهانی دست یافت و اکنون نماد چالشی شده که جان کودکان و نوجوانان را تهدید می‌کند. اما داستان خطرناک شدن «مومو» از فیس‌بوک آغاز شد. پس از معرفی و مشهور شدن این مجسمه، در یک گروه فیس‌بوک، کاربران برای ایجاد ارتباط با یک شماره ناشناس به چالش کشیده شدند. برخی از آنها چنین بیان می‌کردند که اگر پیامی را برای مومو ارسال کنند، مومو پاسخ آنها را با تصاویری وحشتناک، خشونت‌آمیز و حتی تهدید می‌دهد. در واقع مومو تنها با یک پیام آغاز خواهد شد و فرستنده پیام نمی‌تواند پایانی برای آن در نظر بگیرد.
مرگ کودک اهوازی از ترس مومو
مومو فقط کاربران را به رفتارهای خشونت‌آمیز دعوت نمی‌کند، بلکه باعث بروز اختلالات روانی از جمله ترس و اضطراب شدید در میان کودکان و نوجوانان شده است. ترس و اضطرابی که حتی می‌تواند مرگ آنان را رقم بزند. این موضوع زمانی بغرنج‌تر می‌شود که بدانیم کودکان به دلیل کرونا و تعطیلی مدارس این روزها زمان بیشتری به بهانه آموزش آنلاین به گوشی‌های هوشمند و اینترنت دسترسی دارند و همین باعث می‌شود بیشتر مورد تهدید چالش‌های مانند نهنگ آبی یا مومو یا هر تهدید دیگری که بسترش اینترنت است، قرار بگیرند. همین چند روز پیش بود که برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی در استان خوزستان از قربانی شدن یک کودک ۱۱ ساله کلاس پنجمی اهوازی به علت چالش مومو خبر دادند. آن گونه که کاربران خوزستانی شبکه‌های اجتماعی گفته‌اند این کودک ۱۱ساله از شدت ترس و اضطراب از مومو جانش را از دست داده و سکته کرده است. این موضوع حتی شایعاتی در مورد خودکشی های نیشابور و ارتباط آن با مومو را نیز مطرح کرد که البته هیچ گاه تایید نشد.
ترس و وحشت ارمغان مومو
یک دکتر روان‌شناس ایجاد ترس و اضطراب در میان کودکان و نوجوانان را مهم‌ترین تهدید مومو دانست. دکتر مریم خسروی می گوید: «ممکن است مومو باعث خودکشی کودکان و نوجوانان نشود، اما قطعا باعث ترس و وحشت آنان می‌شود.» این دکتر با اشاره به تجربه شخصی در برخورد با کودکانی که تحت تاثیر مومو دچار اختلال ترس و اضطراب شده بودند، اضافه می کند: «چند مورد بیمار در این زمینه به مطب من مراجعه کرده‌اند اما نه به خاطر دریافت پیام از سوی مومو، بلکه به خاطر ترس، اضطراب و وحشت آنان از این چالش جدید و عکسی که به عنوان نماد این چالش استفاده می‌شود. یکی از نوجوانان مراجعه کننده به مطب هنگام قطع شدن برق در حد سکته ترسیده و جیغ کشیده بود. وقتی علت را پرسیدیم گفت قطعی برق را به مومو نسبت داده و فکر کرده مومو آمده تا آنها را بکشد. همین ایجاد ترس و اضطراب آسیب است. مگر آسیب باید چگونه باشد؟»
وی ادامه می دهد: «بعضی از کودکان و نوجوانانی که مراجعه می‌کنند با وجود این که به این چالش هم دعوت نشده‌اند اما به دلیل این که عکس ترسناک مومو را دیده‌اند، یا به‌خاطر دعوت دوستان‌شان به این چالش، حتی با شنیدن اسم مومو از شدت ترس گریه و زاری می‌کنند به نحوی که این حجم ترس و اضطراب درمان آنان را سخت کرده است. به همین دلیل من به خانواده‌ها توصیه می‌کنم اگر فرزندان آنان به این چالش دعوت نشده و عکس مومو را ندیده‌اند، به هیچ عنوان عکس مومو را به آنان نشان ندهند، چون ممکن است باعث کابوس‌های شبانه و ترس‌های روزانه آنان شود. فقط به فرزندانشان تاکید کنند که در صورت دریافت پیام و لینک از افراد و شماره‌های ناشناس آن را باز نکنند و بزرگ‌ترها را در جریان قرار بدهند.»
کمی آگاه تر لطفا…
خسروی با اشاره به احتمال سوءاستفاده از چالش مومو می گوید: «اکنون که صحبت از این چالش به سخن روز تبدیل شده و رواج پیدا کرده است احتمال دارد که برخی به سوءاستفاده از این چالش و درست کردن اکانتی با عکس مومو به دنبال مقاصد شخصی خود و ایجاد مزاحمت باشند یا به دنبال سرقت اطلاعات باشند. بنابراین باید خانواده‌ها مراقب حاشیه‌های این چالش باشند.»
این دکتر روان شناس می گوید: «اگر خانواده‌ها آگاه باشند کاری از دست مومو ساخته نیست. اگر لینک دعوت مومو باز نشود اگر به آن پاسخی داده نشود، مومو کاری از پیش نمی‌برد. اما مهم‌ترین قسمت این موضوع ایجاد ترس و اضطرابی است که این چالش ایجاد کرده و این واقعا صدمه زننده است.»
دکتر خسروی به حذف عکس مومو در یکی از پست‌هایش در اینستاگرام اشاره می کند و می گوید: «پستی آگاه بخش در مورد این چالش و با عکس مومو در صفحه شخصی‌ام در اینستاگرام بارگذاری کردم اما اینستاگرام به دلیل استفاده از عکس مومو اخطار داد و ویدیو را حذف کرد و پیام داد چون این عکس به موارد خشونت و خودکشی مربوط است آن را پاک کرده است. واکنش اینستاگرام به عکس یا ویدیویی از مومو نشان می‌دهد مومو به عنوان یک تهدید در سطح جهانی شناخته شده است جوری که مدیریت شبکه‌های اجتماعی نیز به آن واکنش نشان می‌دهند و اجازه نمی‌دهند عکس یا فیلمی از آن منتشر شود که نکند با هدف تشویق به خودکشی و خشونت انجام شده باشد. بنابراین نباید ما پرداختن به آن را جدی نگیریم و آن را ساده فرض کنیم.»
وی در پایان می گوید: «هدف از پرداختن به چالش مومو و صحبت از آن، ترساندن مردم نیست، بلکه هدف آگاه‌سازی است که خانواده‌ها در جریان این تهدید قرار بگیرند تا بتوانند از فرزندانشان مراقبت کنند.»
پلیس فتا نیز به ماجرای چالش مومو واکنش نشان داده است و به خانواده‌ها توصیه کرده که به جای ایجاد ترس و وحشت در فرزندانشان با راهکارهای فنی و صحبت کردن با این موضوع برخورد کنند. سرهنگ رجبی از هم‌وطنان خواسته هرگونه مشکل و موارد مشکوک در فضای مجازی را با سایت پلیس فتا به نشانی www.cyberpolice.ir یا شماره تماس ۰۹۶۳۸۰ در میان بگذارند.
- منبع خبر : خاتون شرق
