به گزارش ایسنا در نشست خبری «معرفی شهرهای دوستدار کتاب» که در محل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، شهرهای دوستدار کتاب معرفی شدند.
این شهرها به سه دسته شهرهای دوستدار کتاب (که از میان آن‌ها پایتخت کتاب معرفی خواهد شد)، شهرهای مشتاق کتاب (شهرهایی که سال‌هاست در این طرح شرکت می‌کنند اما نتوانستند برنامه‌های‌شان را به استانداردها طرح نزدیک کنند) و شهرهای زیر چتر کتاب (شهرهایی که به فعالیت کتابخوانی علاقه دارند اما زیرساخت‌های لازم از جمله کتابفروشی ندارند) تقسیم‌بندی شدند.
شهرهای دوستدار کتاب:
بهشهر، استان مازندران
لاهیجان، استان گیلان
شاهین‌شهر و میمه، استان اصفهان
قزوین، استان قزوین
ارومیه، استان آذربایجان غربی
اوز، لارستان، استان فارس
شهرهای مشتاق کتاب:
خوی، استان آذربایجان غربی
سیرجان، استان کرمان
سبزوار، استان خراسان رضوی
فومن، استان گیلان
شهرهای زیر چتر کتاب:
رابر و فهرج از استان کرمان
مسئولان فرهنگی ایران از سال ۱۳۹۳ با ارائه طرحی با عنوان پایتخت کتاب ایران زمینه را برای رقابت فرهنگی شهرهای مختلف کشور در حوزه مطالعه و کتابخوانی فراهم کردند.
عنوان پایتخت جهانی کتاب همه ساله توسط یونسکو به شهری اعطا می شود که برای تقویت جایگاه کتاب و ترویج کتابخوانی تلاش چشمگیری کرده باشد.
در آن زمان مسئولان فرهنگی نیشابور هم به منظور توسعه فرهنگی، ترویج کتابخوانی و حمایت از اقدامات انجام شده، پیشنهادهای جدید، خلاقانه و برنامه‌های جذاب و مردمی را در موضوع کتاب و کتابخوانی برای طرح ‹پایتخت کتاب ایران› آماده کردند تا عنوان پایتخت کتاب ایران را از آن خود کنند و در سال ١٣٩٣ نیشابور به عنوان نامزد نهایی پایتخت کتاب ایران مطرح شد اما در رقابتی نزدیک با اهوازی ها از کسب عنوان پایتختی کتاب بازماند.
در سال ١٣٩۴ پس از آنکه دبیرخانه طرح پایتختی کتاب نقطه نظرات نیشابور را برای انتخاب پایتختی کتاب ایران جویا شد، کارگروهی در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهر تشکیل و مقرر شد که با جدیت پیگیر شرکت در این مسابقه فرهنگی باشند.
در طرح های پایتختی کتاب، هر شهر موظف است برنامه هایی پیشنهاد دهد تا آن طرح بتواند در گسترش و ترویج فرهنگ کتابخوانی درمیان مردم قابل اجرا باشد.
نیشابور به همین منظور برنامه هایی را درسطح منطقه ای، استانی، ملی و بین المللی در موضوعات مختلف نظیر کارگروه های مردم نهاد، انجمن مؤلفان و تعداد مؤلف ارایه کرد.
نیشابور جزو معدود شهرهایی بود که درسال ١٣٩۴ بیشترین برنامه را برای کتاب و کتابخوانی اجرایی کرد.
در آن زمان هیئتی از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز بازدیدی از این شهر و توانمندی های نیشابور کردند تا اینکه در مراسمی که ۱۷ اسفند ماه سال ۹۴ در تالار وحدت با حضور بسیاری از شخصیت های فرهنگی کشور برگزار شد، نام نیشابور بعنوان پایتخت کتاب ایران مطرح شد.
به این مناسبت لوح افتخار وزیران کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی، لوح تقدیر کمیسیون ملی یونسکو به همراه تأسیس یک کتابخانه، تسهیلات مناسب برای تأسیس، نوسازی و تجهیز کتاب‌فروشی‌ها و مراکز توزیع و حمایت از طرح‌های برگزیده ترویج کتابخوانی توسط بانک و بنیاد ملت و ۲۰ میلیارد ریال اعتبار فرهنگی از سوی استانداری خراسان رضوی به نیشابور اهدا شد اما هنوز وعده تاسیس کتابخانه بر زمین مانده و در این سالها به سرانجام نرسید.
از پایتخت کتاب تا پایتخت بی‌تفاوتی
نیشابور، شهری با پیشینه‌ای درخشان در فرهنگ، ادب و اندیشه، روزگاری به‌حق عنوان «پایتخت کتاب ایران» را یدک می‌کشید؛ اما امروز در سایه‌ی بی‌تفاوتی و بی‌عملی مسئولان فرهنگی، به‌ویژه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای شهر و شهرداری، از این لیست معتبر کنار گذاشته شده است. این خروج ناگهانی و پرمعنا، نشانه‌ای است از وضعیتی بحرانی که نیشابور در دو سال گذشته در آن گرفتار شده است.
واقعیت آن است که نیشابور، نه‌تنها در حوزه کتاب و کتابخوانی، بلکه به‌صورت کلی در عرصه فرهنگ، دچار سیر قهقرایی شده است. دیگر نه از آن شور فرهنگی خبری هست و نه از برنامه‌هایی که مردم را به اندیشه، گفت‌وگو و خواندن کتاب دعوت می‌کرد. فضاهای فرهنگی تعطیل یا کم‌تحرک‌اند، بودجه‌ها صرف کارهای بی‌اثر می‌شوند، و مسئولان فرهنگی بیشتر درگیر امور اداری‌اند تا سیاست‌گذاری فرهنگی.
رکود عجیب و رخوت بی‌سابقه‌ای که امروز در نیشابور شاهد آن هستیم، زنگ خطری‌ست برای شهری که روزگاری زادگاه اندیشمندانی چون خیام و عطار بوده است. به‌جای بهره‌برداری از این پشتوانه‌ی فاخر تاریخی، امروز شاهد بی‌توجهی به حداقل‌های زیرساختی فرهنگی هستیم؛ از نبود حمایت برای کتاب‌فروشان و ناشران گرفته تا کم‌رنگ شدن برنامه‌های ترویج کتابخوانی در مدارس و دانشگاه‌ها.
فرهنگ، موتور توسعه پایدار است. کتاب، زیربنای آگاهی و مشارکت شهروندی است. وقتی نیشابور از عنوان «پایتخت کتاب» کنار گذاشته می‌شود، در واقع این یک اخطار است: شهری با ظرفیت‌های بالا، به‌دلیل نبود اراده مدیریتی، در حال از دست دادن جایگاه فرهنگی خود است.
تا دیر نشده، باید از این خواب زمستانی بیدار شد. نیشابور سزاوار این سطح از غفلت نیست.
