دکتر سید مصطفی عربی متخصص تغذیه، عضو هیئت علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی نیشابور و عضو هئیت رئیسه انجمن تغذیه خراسان رضوی
زمانی که صحبت از رژیم غذایی سالم می شود، یعنی رژیمی که در آن هم از تنوع کافی برخوردار باشد و هم از مواد غذایی سالم در آن استفاده شده باشد.
توجه به این دو اصل باعث می شود،مواد غذایی سالم در گذر زمان وارد بدن انسان شده و با عوامل بیماری زایی که به صورت مزمن (آهسته و پیشرونده) در بدن وجود دارند مقابله می کنند.
رژیم های متعدد غذایی در طول سالیان متوالی توسط متخصصین تغذیه بر روی سلامتی انسان ها بررسی شده و هر کدام از جنبه مقابله با بیماری زایی و افزایش طول عمر در این مطالعات مد نظر بوده است.
از تمامی رژیم های موجود که در جهان مشخص شد سالم ترین رژیم و موثر بخش ترین رژیم، رژیم مدیترانه ای است. رژیمی که از الگوی غذایی مردم ساکن در مناطق مدیترانه ای اقتباس شده است.
این رژیم می تواند به صورت قابل توجهی مرگ ناشی از تمام بیماری های مزمن را کاهش دهد و همچنین ریسک بیماری های قلبی و سرطان را که شایع ترین علت مرگ انسان ها در دنیاست، را کاهش می دهد.
در این رژیم غذایی مواد غذایی متعدد وجود دارد ، اما شاخص ترین آنها ماهی است.
ماهی یکی از سالم ترین و مفید ترین گوشت های موجود در طبیعت است. ماهی به دلیل داشتن رژیم غذایی متنوع در آب های دریا، مقادیر زیادی از ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها، مواد معدنی، پروتئین را دریافت می کنند و این ترکیبات مغذی در بدن ماهی تجمع می یابد.
همچنین ماهی به واسطه زندگی در آب های اقیانوس و سرد بودن دمای آب در بدن ماهی ها چربی تجمع می یابد به نام امگا ۳ که دارای خاصیت های بی نظیری می باشد.
امگا ۳ جز سالم ترین و مفید ترین چربی های ممکن است. این روغن در بدن با تاثیر بر عروق باعث بازشدگی آن می شود و می تواند فشار را کاهش داده و ریسک سکته های قلبی و مغزی را کم کند.
از طرفی امگا-۳ باعث کاهش چربی های خون شده و رسوب چربی ها در دیواره عروق را کم می کند و از این طریق هم منجر به کاهش بیماری های قلبی و عروقی می شود.
این چربی از طریق اثر بر قلب بی نظمی ضربان قلب را کاهش داده و احتمال اختلالات ریتم قلبی را کاهش خواهد داد.
از طرفی به دلیل داشتن آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی متعدد و وجود امگا-۳، ماهی می تواند به عنوان یک غذای ضد سرطان عمل کند.
هر چقدر ماهی در رژیم غذایی خود از جلبک های سبز، آبی، قرمز و نارنجی بیشتر مصرف کند گوشت آن ماهی حاوی آنتی اکسیدان های متعدد خواهد شد و سلامتی بیشتری را در بر خواهد داشت.
مصرف منظم ماهی در کاهش بروز سرطان های سینه، پروستات و روده بزرگ تاثیر دارد و همچنین در بیماران سرطانی در کاهش سوء تغذیه و عوارض ناشی از شیمی درمانی موثر است.
چربی های امگا۳ یکی از مهمترین چربی های ساختاری مغز و چشم است و مصرف منظم آن در رژیم غذایی، باعث بهبود عملکرد شبکیه چشم و در کاهش زوال مغزی و بهبود کارکرد حافظه موثر خواهد بود.
امگا۳با تاثیری که مغز دارد می تواند در کاهش افسردگی و بهبود خلق و خو موثر باشد.
گوشت ماهی مانند تمام گوشت ها بوده و حتی در بعضی از مواد مغذی نسبت به گوشت گوسفند و گاو ارزش غذایی بالاتری دارد.
گوشت ماهی مقدار آهن کمتر اما مقادیر پروتئین و روی بیشتری نسبت به گوشت گوسفند و گاو دارد و همچنین مصرف این گوشت منجر به کم خونی نمی شود.
این گوشت به دلیل داشتن امگا-۳، پروتئین و روی در کودکان می تواند رشد جسمی بیشتری را به وجود آورد و باعث سلامتی بیشتر در کودکان و نوجوانان می شود.
ادامه مبحث در شماره بعدی منتشر خواهد شد.
معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی نیشابور
