همزمان با ۲۵ فروردین ماه روز شیخ فرید الدین محمد عطار نیشابوری همایش بزرگداشت این عارف نامدار در نیشابور برگزار شد.
بخش علمی این رویداد با حضور اساتید عطارشناس دکتر عبدالمهدی مستکین، دکتر مهدی نوروز و دکتر مهدی حجتی در تالار عطار دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور برگزار شد.
عطار نیشابوری یکی از مشاهیر بی‌بدیل آسمان عرفان ایران و جهان است
در آغاز این برنامه دکتر مجتبی موحدی‌فر رئیس دانشگاه آزاد نیشابور ضمن گرامیداشت روز ملی عطار گفت: امروز گرد هم آمده‌ایم تا مقام شامخ شخصیتی بزرگ را گرامی بداریم کسی که عارفان و مشاهیر و نامداران بی‌شماری به مقام رفیع علمی و معنوی او معترف هستند.
وی افزود: عطار نیشابوری بدون تردید یکی از مشاهیر بی‌بدیل و ستارگان آسمان علم و ادب و عرفان ایران و جهان است و نکوداشت سرمایه‌های فرهنگی ایران یادآوری توجه به داشته‌ها و ذخایر معنوی و معرفتی این مرز و بوم است و تکریم این عارفان تکریم علم است و برماست که میراث‌دار این گنجینه‌های ارزشمند عرفانی و علمی باشیم و تلاش‌مان را در این حوزه باید با جدوجهد انجام دهیم.
وی گفت: برای برگزاری این نشست علمی باید از همکاری فرماندار محترم‌نیشابور و معاون دانشجویی و فرهنگی و معاون علمی و پژوهشی این دانشگاه و عطارپژوهان گرانقدر جناب آقای دکتر مستکین، دکتر محبتی، دکتر حجتی و دکتر نوروز تقدیر ویژه کنیم و امیدواریم هر روز شاهد تحقیق‌های بیشتر علاقمندان در حوزه عطارپژوهشی باشیم.
حجت‌الاسلام سیدقاسم یعقوبی امام‌جمعه نیشابور در این مراسم گفت: هنر عطار در اشعار و تمثیل‌هایش مثال‌زدنی است.
وی افزود: او معانی عمیق و ژرف عرفانی را در قالب اشعار به مردم عرضه کرده است و ما وظیفه داریم این‌مقام‌های ارزشمند علمی و عرفانی را بشناسیم.
دکتر چوگانیان معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه آزاد نیشابور در این مراسم گفت: برای اینکه دوباره ادبیات جایگاه خود را در جامعه پیدا کند باید عطار خیام و حافظ و سعدی دغدغه مردم باشد.
وی اظهار کرد: امروز در دانشگاه‌های غرب شکسپیر در دانشگاه یک شاخه است در حالی که ما برای بزرگان‌مان چنین رشته‌هایی نداریم و باید ۲واحد عطارشناسی را در دوره ارشد بگنجانیم.
تاثیر عطار نیشابوری بر کارشناس مصری سبب‌ساز ثبت پرونده عطار در یونسکو
دکتر عبدالمهدی مستکین عطار پژوه در این مراسم گفت: وقتی پرونده ثبت روز جهانی عطار را برای ارائه به یونسکو آماده کرده بودیم رقابت بسیار سنگینی در این حوزه بین کشورهای جهان برای ثبت روزهای ملی بزرگانشان شکل گرفته بود.
وقتی پرونده شیخ حسن خرقانی را هم آماده کرده بودیم در ترکیه یک فرودگاه بین‌المللی و یک بیمارستان را به نام او نامگذاری کردند و چهار همایش برایش برگزار کردند که به آنان گفتم شیخ حسن خرقانی یک بار هم از شهر خرقان آنسوتر نرفته شما برچه اساسی اینها را به اسم او نامگذاری کردید که در پاسخ گفت: ما آنسوی ترکیه را با مولانا آباد کردیم و این سو را که منطقه‌ای عقب‌افتاده است به نام این مرد بزرگ خواهیم آراست.
در ثبت پرونده عطار نیشابوری یک کارشناس چیره‌دست مصری وقتی پرونده را خواند تا به نام عطار رسید بلافاصله تأیید کرد وقتی از او پرسیدم چه شد جواب داد اگر بدانی که عطار چه تأثیری بر زندگی من داشته این را از من نمی‌پرسیدی. نکته‌ای از عطار نیشابوری در منطق‌الطیر به ترجمه ژان کلود کرییر فرانسوی خواندم:
گفت یوسف را چو می‌بفروختند
مصریان از شوق او می‌سوختند
چون خریداران بسی برخاستند
پنج ره هم سنگ مشکش خواستند
زان زنی پیری به خون آغشته بود
ریسمانی چند در هم رشته بود
در میان جمع آمد در خروش
گفت ای دلال کنعانی فروش
ز آرزوی این پسر سر گشته‌ام
ده کلاوه ریسمانش رشته‌ام
این زمن بستان و با من بیع کن
دست در دست منش نه بی سخن…
و در ادامه پیرزن با آنکه موفق به خریدن یوسف نمی‌شود اما می‌گوید همین که نام من در فهرست خریداران نور و زیبایی باشد کفایت می‌کند و همین اثری بود که عطار بر آن کارشناس مصری گذاشته بود و سبب‌ساز ثبت جهانی پرونده عطار در یونسکو شد.
اصل نخست در آثار عطار غفلت ستیزی است و در عصری که ضرباهنگ زندگی به قدری تند شده که همه ما تندخو شده‌ایم بسیار مهم است و در نیشابور نفس قدسی بزرگانی جاریست که به ما پیام آرامش می‌دهند.
اصل بعدی این است که عطار آدمی را خداخو می‌کند و ناب‌ترین عرفان ایرانی و اسلامی را به ارمغان آورد.
در حکمت و ادب پارسی سه نوع دوست داریم یک نوع دوست فایده محور و نوع دیگر لذت‌محور و نوع سوم فضیلت محور هستند و حضرت عطار بر اصل فضیلت محوری تأکید دارد و هشدار می‌دهد که اوقاتت را با چه کسانی به سر می‌بری.
عطار شاعر گفت‌وگو است
دکتر مهدی محبتی نویسنده و استاد دانشگاه و دارای نشان عالی یونسکو در این مراسم گفت: ادبیات وهنر باید دردی از دردهای امروز جامعه را دوا کند و راهی را نشان بدهد تا بتواند زندگی بهتری داشته باشیم و در میان بزرگان ادب پارسی عطار ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که یکی از آنها گفت‌وگو محوری است و عطار نیشابوری شاعر گفت‌وگو است.
وی افزود: ما مردمی گفت‌وگو محور نبوده‌ایم و معمولا فرهنگ تک‌صدایی بر ما حاکم بوده و یک نفر نقش حقیقت مطلق را برعهده داشته و مردم هم شنونده بوده‌اند.
وی اظهار کرد: در دنیای مدرن امروز این اقتدار در همه ابعاد شکسته است و در عرفان ما هم مرید اصلا حق ندارد در برابر مراد صحبت و اظهار نظری کند و به قول حافظ “گفت‌وگو آئین درویشی نبود ورنه با تو ماجراها داشتیم”.
وی گفت: در کتاب الهی‌نامه شاهد گفت‌وگوی خلیفه‌ای با ۶ فرزندش هستیم که هرکدام مدعی هستند حقیقت نزد آنان و یکی به دنبال آب حیات و دیگری به دنبال انگشتر سلیمان و دیگری به دنبال دختر شاه پریان و غیره است، پس از آن در منطق‌الطیر شاهد گفت‌وگوی مرغان برای رسیدن سیمرغ هستیم و این را با فلسفه اومانیسم مقایسه کنید که اصل را بر انسان قرار داده است.
وی اظهار کرد: عظمت کار عطار به تعبیر استاد فروزانفر از شاعرانی است که بشر با همه رشدی که کرده است برای شناخت عطار هنوز باید ۴۰۰ سال بگذرد و استاد فروزانفر عمری را صرف تحقیق و پژوهش درباره مولانا کرد اما درباره او چنین حرفی نمی‌زند و به همین خاطر شیخ شبستری می‌گوید:
مرا از شاعری خود عار ناید
که تا صد قرن چون عطار ناید
