محبوبه ذالیانی
خانم دکتر، اولین سوالم را اینطور شروع می کنم: یک خانم باردار چطور می تواند از ابتلا به کووید ـ ۱۹ اجتناب کند؟
شستن منظم دستان بعد از تماس با اشیا خارج از منزل و خودداری از لمس صورت با دستان، بهترین راه‌های پیشگیری از بیمار شدن هستند. فاصله گذاری اجتماعی (رعاایت فاصله‌ی دو متر از دیگران) و ماندن در خانه تا حد امکان نیز راه‌های موثر برای اجتناب از بیماری است. برای پیشگیری از انتقال ویروس به دیگران، افراد باید حین عطسه یا سرفه، به جای دست‌ها، دهان خود را با بازوی خود (قسمت داخلی آرنج ) بپوشانند.
باتوجه به صحبت خودتان که گفتید تاحدامکان از رفتن به بیرون خودداری کند یعنی یک خانم باردار برای ملاقات با پزشک و ماما به بیمارستان نرود؟
خانم های باردار در مدت بارداری قرارهای ملاقات متعدد با پزشک یا مامای خود دارند. این ملاقات‌ها برای سلامتی آنها و جنینشان ضرورت دارد. آنها می‌توانند تنها پس از مشورت با پزشک و مامای خود هر یک از این قرارها را لغو کنند.
برخی از ویزیت ها می توانند از طریق تماس تلفنی یا ویدئویی انجام شوند و پزشک یا ماما در صورت مناسب بودن این مورد را در نظر خواهند گرفت. اگر مشکلی در دوران بارداری پیدا کردند، نباید در تماس با پزشک یا ماما خود تردید کنند و بهترین راه دریافت مراقبت را با آنها در میان بگذارند. وقتی به کلینیک یا بیمارستان مراجعه می‌کنند، مرتبا پس از لمس اشیا، دستان خود را بشویند، به صورت خود دست نزنند و در اتاق انتظار فاصله‌ی ایمن حد اقل دو متری را از سایرین حفظ کنند. هنگام ترک نیز باید دستان خود را بشویند. اگر دچار سرفه هستند، به محض ورود به بیمارستان یا کلینیک ماسک بپوشند و بگذارند هرکسی فوراً این را بداند، یا حتی بهتر است، قبل از رسیدن به بیمارستان یا کلینیک شرایط خود را به آنها اطلاع دهند تا آنها بتوانند با آمادگی بیشتری شرایط مراقبت از شما را فراهم کنند.
اگر مبتلا به کووید ـ ۱۹ هستند و قرار ویزیت معمولی و از پیش برنامه ریزی شده دارند، قبل از مراجعه با پزشک یا مامای خود تماس بگیرند و در مورد این که لازم است این ویزیت انجام شود یا بهتر است به زمان دیرتری موکول شود، با آنها مشورت کنند.
آیا ابتلا به کووید ـ ۱۹ برای خانم بادار و جنین خطرناک است؟
ما در مورد زنان باردار که مبتلا به کووید ـ ۱۹ بیمار شده اند، اطلاعات بسیار کمی داریم. می دانیم که بهترین راه این است که از بیمار شدن جلوگیری شود. اما با اطلاعات کمی که در اختیار داریم، به نظر می رسد که زنان باردار با کووید ـ ۱۹ در مقایسه با زنان در همان سن که باردار نیستند، بیمارتر نمی شوند.
زنان با مشکلات بهداشتی دیگر، به ویژه مشکلات ریوی، فشار خون بالا، دیابت یا HIV بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار دارند. اگر این مورد برای سایر خانم ها وجود داشته باشد، در صورت تشخیص کووید ـ ۱۹ ممکن است بیشتر از سایر خانم های باردار مراقب باشند. اکثریت خانم های باردار سالم با تست مثبت در منزل تحت نظر قرار می‌گیرند ولی با بدتر شدن علائم باید سریعاً دیده شوند.
در صورت بدتر شدن علائم، رسیدگی ِسریع بهترین کار برای ممانعت از مشکلات جدی در مادر یا بارداری است. ممکن است به توصیه پزشک اقدام به انجام X ray شود. بعضی اوقات درمان زنان بارداری که خیلی بیمار هستند ضروری است. اگر بدانند شما باردار هستید، باید تمام اقدامات لازم را انجام دهند تا اطمینان حاصل کنند که این کار تا حد امکان برای شما و کودک شما با ایمنی انجام می شود. مادرانی که دچار بیماری شدید می‌شوند و به ناچار در بیمارستان بستری می‌شوند، بیشتر احتمال دارد وارد مراحل زایمان شوند و به همین دلیل باید به دقت تحت نظر باشند. در صورتیکه خانم های باردار تب دارند استامینوفن یا پاراستامول از داروهای ایمن در بارداری است.
در صورت ابتلای یک خانم باردار به کووید- ۱۹، چه خطراتی جنین را تهدید می کند ؟
ما اطلاعات بسیار کمی داریم که بدانیم ویروس از مادران به نوزادان در دوران بارداری منتقل می شود یا خیر. تاکنون آزمایش خون در سه نوزاد نشان داده که در طول بارداری به این ویروس عکس العمل نشان داده‌اند.
شواهدی در دست نیست که نشان دهد کووید ـ ۱۹ سبب افزایش نقائص مادرزادی می شود، اگر چه اطلاعات ما بر پایه ی شواهد تعداد محدودی خانم باردار است که در زمان بارداری به بیماری شدید مبتلا شده اند و همچنان به بارداری ادامه دادند. تب ِبالا در حوالی هفته ششم بارداری یا چهار هفته بعد از لقاح، ممکن است با افزایش خطر مشکلات در مغز و ستون فقرات جنین همراه باشد. این مختص کووید- ۱۹ نیست و با هر علتی که تب ایجاد کند دیده میشود. حدود دو زن از هر هزار زن با تب در اوایل بارداری؛ در مقابل یک زن در هر ۱۰۰۰ زنی که در اوایل بارداری تب نداشته اند می‌توانند نوزادانی با این مشکلات داشته باشند. برای بررسی این نوع مشکلات ، انجام سونوگرافی در هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری توصیه می شود.
بیشترین خطر برای نوزاد چه زمانی است؟
بیشترین خطر برای نوزاد در زمانی است که به بیماری شدید مبتلا شده و مادر قبل از موعد مقرر وارد زایمان شود یا پزشک یا ماما به دلیل شرایط نامناسب برای جنین به دلیل شدت بیماری، توصیه به ختم بارداری زودرس کنند.
هر چقدر مادر به موعد زایمان ِ نزدیک تر باشد، خطر برای نوزاد کمترمی شود. اگر کووید ـ ۱۹ دارید و حین زایمان هستید، ممکن است بدن شما قادر نباشد به اندازه معمول اکسیژن دریافت کند. این ممکن است تطبیق با زایمان را برای جنین مشکل تر کند. توصیه می شود هر زمان ممکن باشد، زایمان در بیمارستان باشد تا کودک را بتوان از نزدیک و به طور مداوم مراقبت کرد و امکانات انجام سزارین در صورت لزوم موجود باشد.
در حال حاضر دلیلی برای انتخاب سزارین بجای زایمان طبیعی به دلیل ابتلا ی مادر به کووید ـ ۱۹ وجود ندارد، مگر اینکه دلیل دیگری وجود داشته باشد.
نوزادی که با بیماری کووید به دنیا می آید چه اقدامات اورژانسی برای او انجام می شود؟
با توجه به اطلاعات بسیار اندکی که داریم در مورد مادری که در زمان زایمان به کووید ـ ۱۹ مبتلا است، به نظر می رسد حدود یکی از هر ۲۰ نوزاد علائم عفونت را ظرف چند روز اول بعد از تولد نشان خواهند داد. به احتمال بسیار آنها حوالی زمان زایمان به این عفونت مبتلا شده‌اند. بیشترین چیزی که میدانیم در مورد سه نوزادی است که نیاز به درمان پیدا کردند و به نظر می‌رسد عفونت کووید ـ ۱۹ در آنها بهبود یافته است.
بعضی مطالعات با ویروس های مشابه نشان داده اند که ممکن است کودک بعد از ابتلا به عفونت مشابه با کووید ـ ۱۹ ، به خوبی رشد نکند. اکثر افراد صاحب‌نظر حداقل یک سونوگرافی ۲ تا ۴ هفته پس از پایان عفونت را توصیه می کنند تا از رشد مناسب کودک اطمینان حاصل کنند. همچنین توصیه می شود سونوگرافی‌های مرتب، حداقل هر چهار هفته در طول بارداری برای پایش رشد جنین ادامه پیدا کند.
آیا مادران مبتلا به کووید ـ ۱۹ باید از کودکانشان جدا شوند؟
این موضوع هنوز مشخص نیست. مناطق مختلف، بر اساس امکانات منطقه ای و وضعیت خودشان در رابطه با کووید ـ ۱۹متفاوت عمل خواهند کرد. اغلب توصیه می شود در صورتی که احساس خوبی دارید در کنارکودکتان بمانید. بعضی شرایط ممکن است نیاز باشد از فرزندتان جدا باشید.
شما باید از پزشک یا مامای خود بپرسید که آیا این شرایط برای شما مناسب است. شما باید مراقب باشید که ویروس از شما به فرزندتان منتقل نشود. این پیشگیری به بهترین نحو انجام خواهد شد اگر شما قبل از تماس و لمس کودک دستانتان را بشویید، از لمس کردن صورت کودک خودداری کنید، عطسه و سرفه روی فرزندتان نکنید یا وقتی از کودکتان مراقبت می کنید از ماسک استفاده کنید.
زمانی که به طور مستقیم از کودک مراقبت نمی کنید (به طور مثال وقتی خواب است) ، سعی کنید حداقل ۲ متر یا ۶ فوت از کودک دور باشید تا خطر ابتلا به عفونت نوزاد کاهش یابد، با رعایت این مسائل بهداشتی مشکلی برای ماندن مادر مبتلا به کووید در کنار نوزادش وجود ندارد.
آیا مادر مبتلا به کووید ـ ۱۹ می تواند به نوزادش شیر بدهد؟
شیر تعدادی از مادرانی که به کووید ـ ۱۹ مبتلا بودند، آزمایش انجام شده و هیچ علامتی از ویروس در شیر یافت نشد. بنابراین، به نظر می‌رسد که حتی اگر مبتلا به کووید ـ ۱۹ باشید شیر دادن به کودکتان بی خطر باشد.
باید مراقب باشند که از انتقال ویروس به کودکشان خودداری کنند. این کار به بهترین نحو با شستن دستهایتان قبل از تماس با کودک، خودداری از تماس با صورت کودک، خودداری از عطسه کردن و سرفه کردن روی نوزاد یا یا پوشیدن ماسک حین شیردهی انجام میشود. یک روش خوب دیگر دوشیدن شیربا دست یا با شیردوش است و فرد دیگری که بیمار نیست آن شیر را به کودک بدهد. حتماً قبل از دوشیدن شیر با دست یا با شیردوش، دست تان را بشویید.
اگر کسی در منزل پس از تولد نوزاد علائم کووید ـ ۱۹ داشته باشد چطور باید رفتار کرد؟
اگر این افراد در نگهداری نوزاد خیلی مشارکت دارند باید مراقب باشند که از انتقال ویروس به نوزاد اجتناب کنند. این به بهترین نحو با شستن دستهایشان قبل از تماس با نوزاد، خودداری از سرفه و عطسه روی نوزاد یا پوشیدن ماسک در هنگام مراقبت نوزاد انجام می شود. اگر نیازی نیست که نزدیک نوزاد بمانند ، حداقل ۲ متر از نوزاد در تمام اوقات فاصله بگیرند.
به خاطر داشته باشید که دستانتان را قبل از مراقبت از کودک بشویید حتی اگر شما بیمار نیستید چون ممکن است شما به وسایل منزل که با ویروس در تماس بوده اند، دست زده باشید. همچنین شما باید از کسانیکه بیمارند ۲ متر فاصله بگیرید و مرتب دستهایتان را بشویید تا بیمار نشوید. اگر شما قبلا کووید ـ ۱۹ داشته اید، تحقیقات اخیر نشان می دهد که بدن شما بدون اینکه دوباره بیمار شوید، قادر به مبارزه با ویروس است. اما حتی در این مورد، شستن دست ها قبل از لمس کردن کودک بهترین روش برای جلوگیری از انتقال ویروس به نوزاد از فرد بیمار یا از شیئی است که آنها لمس کرده اند.
