سعید صفارائی / ایران سال ۱۴۰۱ را در حالی پشت سرگذاشت که شاهد شدیدترین چالشهای اجتماعی چند دهه اخیر خود بود اما وجه تمایز اعتراضات اجتماعی پارسال با سالهای گذشته در تغییر و غیبت بازیگران و نقشآفرینان موثر در تحولات اجتماعی و سیاسی بود.
پیش از این حضور سیاستمداران عملگرا مانند آیتالله هاشمی رفسنجانی که در بین جناحها و جریانهای سیاسی در رفتوآمد بود موجب ایجاد حداقل موازنه قدرت بود اما با درگذشت رفسنجانی و افول قدرت جریان میانهرو سوت پایان این بازی به صدا درآمد و مطرح شدن شعار “اصلاح طلب، اصولگرا، دیگه تموم ماجرا” برای نخستین بار در دی ماه سال ۱۳۹۶ شکلگیری نوع جدیدی از تضاد سیاسی ارزیابی شد.
با اینکه تضاد حاد سیاسی برای هر جامعهای خطرناک است و تداوم آن در درازمدت موجب استهلاک سرمایههای اجتماعی کشور میشود اما ادامه یافتن چالشها موجب کمتر شدن امید در جامعه برای رسیدن به راهحلی پایدار و موثر بود و بحران مؤسسات مالی و اعتباری در سال ۱۳۹۶، افزایش قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸، آلودگی و کمآبی و خشکسالی در ۱۴۰۰ و در نهایت موج گرانی و گشت ارشاد در سال ۱۴۰۱ منجر به اعتراضاتی گسترده شد که جز با کشتهشدن و زخمیشدن تعدادی از هموطنان پایان نیافت.
در حالی که ضرورت ایجاد فضایی مسالمتآمیز و به دور از تنش برای گذر از بحرانهای اقتصادی و چالشهای اجتماعی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود اما در همین شرایط مسئله حجاب و برخورد با اشخاص تحت عنوان کمحجاب، بدحجاب، شلحجاب و بیحجاب تبدیل به موضوع روز شده و اتفاقاتی که در این حوزه میافتد در رسانهها انعکاس وسیع پیدا میکند مانند پلمپ واحدهای صنفی در آستانه تعطیلات عید نوروز که با واکنش گسترده کاربران مواجه شد.
در حالی که فشار مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم و تبعات آن به خصوص پس از شیوع موج کرونا، تورم، افزایش لگام گسیخته نرخ ارز، افزایش سرسامآور قیمت تولیدات بیکیفیت خودروسازان داخلی، تعطیلی واحدهای تولیدی و بیکار شدن کارگران، تاخیر در پرداخت حقوق معلمان و صدها مشکل اقتصادی و معیشتی دیگر در کشور هر روز ابعاد و بحرانی جدید میآفریند اما در همین اوضاع و احوال زمزمه تصویب طرح حجاب و عفاف از سوی برخی نمایندگان در کمیسیون فرهنگی مجلس که در تسخیر جبهه پایداری است به گوش میرسد.
پس از حادثه مرگ مهسا امینی و ماجرا گشت ارشاد طرح حجاب و عفاف در حالی در دستور کار این نمایندگان قرار میگیرد که صدها مشکل ریز و درشت اقتصادی وضعیت معیشت بخش گستردهای از خانوادههای ایرانی را تحت تاثیر قرار داده و سفره آنان را کوچکتر کرده است.
اما چرا این طرح در اولویت قرار گرفته و علت اصرار برخی افراد بر این موضوع و تلاش آنان برای اینکه حجاب را به پاشنه آشیل حکومت تبدیل کنند چیست؟
دکتر حسین ثنایینژاد دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد و فعال اجتماعی که نظراتش را درباره مسائل روز جامعه در فضای مجازی به اشتراک می گذارد در گفتوگو با خاتونشرق در این خصوص گفت: واقعیت این است که من درک نمیکنم چرا حکومت حیثیت خود را به اینموضوع گره زده و این همه انرژی برای آن صرف میکند در حالی که شخص رهبری میگوید اگر کسی حجابش کامل نبود به آن معنا نیست که با نظام زاویه دارد و من این را خودم از زبان ایشان شنیدم و هنگامی که در عالیترین سطح به این شکل بیان میشود و بعد در سطح جامعه برعکس عمل میشود جای سوال و تردید باقی میماند! چرا این قدر برای چیزی که تهش چیزی نیست هزینه میشود؟! امروز اگر نگوئیم هیچکس اما عده زیادی دیگر از شما نمیپذیرند که نجابت در گرو حجاب است چون خواهر، مادر، زن و دختر خودشان را میبیند که با وجود اعتقاد نداشتن به حجاب نجابتشان را حفظ کردهاند و از آنها نجیبتر نمیشناسد و این مسائل در جامعه تضاد و مشکل ایجاد میکند.
ثنایینژاد درباره گستره حجاب و دخالت حکومت در این حوزه میگوید: موضوع حجاب یک وجه شرعی دارد که امری دینی است و کسانی که متعهد به شرع و فقه هستند از آن تبعیت نموده و به آن وفادارند اما وقتی حکومت وارد این مسائل میشود به نظر من باید از ابتدا و نه حالا برای خودش روشن میکرد آیا واقعا میخواهد نعل به نعل همه احکام فقهی را متولی شود و مسئولیت اجرای همه آنها را برعهده بگیرد؟ اگر همین فرض را بپذیریم که مغفول واقع مانده و حکومت باید این را برای خودش مشخص کند که اگر مدعی اجرای فقه، اصول و احکام فقهی در جامعه است چرا درباره سایر مسائلی که وجهه فقهی دارند و از مسائل مبتلابه امروز جامعه ما است اقدامی نمیکند؟!
به عنوان مثال دروغ گفتن یک گناه کبیره است ولی درباره حجاب در جایی ندیدهام که به عنوان گناه کبیره ذکر شده باشد، تهمت زدن یک گناه کبیره است و مردم شاهد هستند که از تریبونهای رسمی به وفور دروغ گفته میشود و تهمت زده میشود و حکومت هیچ کاری در این خصوص نمیکند و هیچ حدی را روا نمیدارد و هیچ قانونی را نگذرانده که اگر مقاممسئولی و شخصیتی دروغ گفت یا تهمت زد، مجازات شود اگر چه مردم عادی را نمیتوان یکی یکی کنترل کرد اما همانهایی که تریبون دارند و صدایشان به گوش همه میرسد به وفور دروغ گفتهاند و تهمت زدهاند ولی در طی این ۴۴سال نشنیدهایم حکومت قانونی بگذراند که اگر مسئولی دروغ گفت یا تهمت زد مجازات شود.
ثنایینژاد در پاسخ به این سوال که آیا فکر می کنید عدهای در پشت این جریان در پی اهداف دیگری هستند میگوید: تردید ندارم. همه امروز فهمیدهاند مسئله حجاب آن طوری نیست که برخی وانمود میکنند نماد اسلام است در حالی که نماد اسلام شهادتین است نه یک کلمه کمتر و بیشتر، بنابراین این ادعا درست نیست و اسلام نه با اینچیزها آمده و نه با این چیزها خواهد رفت.
مگر کم مسلمان معتقد در لبنان و سوریه و سایر کشورها داریم که حجابشان به این شکل نیست؟
باید به این سوال جواب داده شود که چطور با شیوع و رواج رشوه، دروغ و تهمت جامعه می تواند اسلامی باشد اما امروز حجاب تبدیل به نماد جامعه اسلامی شده است؟ با یک جستجوی ساده در گوگل و سر زدن به ادارهها می توانید انواع و اقسام دروغ و فساد را مشاهده کنید.
همان افرادی که به عنوان ضابط در خیابان وارد عمل شدهاند با خانواده و آشنایان خودشان چگونه میخواهند برخورد کنند و این باعث شکاف در جامعه می شود.
گره خوردن فریضه امر به معروف با طرح حجاب و عفاف
فریضه امر به معروف و نهی از منکر گستره وسیعی از روابط اجتماعی را در برمیگیرد اما چرا مطرح شدن این مسئله در اذهان عمومی بیشتر به موضوع حجاب و پدیده گشت ارشاد گره خورده است؟
این سوال را خاتونشرق با دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر شهرستان نیشابور مطرح کرد که اختصاص یافتن موضوع امر به معروف و نهی از منکر فقط به مسئله عفاف و حجاب در جامعه آیا این سوال و تردید را پیش نمیآورد که عدهای با اهداف خاص و برای برهم زدن جو روانی جامعه این مباحث را مطرح میکنند؟
سیدعلی حسینی در پاسخ به این سوال گفت: این سوال وجود دارد و در آن تردیدی نیست که رسانههای دشمن امروز اولویت خود را حجاب قرار داده و برای کشف حجاب فراخوان میدهد. اولویت ما در بحث امر به معروف و نهی از منکر حجاب نیست و همه ابعاد زندگی در حوزههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را شامل میشود اما چرا دشمن اولویتش را حجاب قرار داده است؟ زیرا از این طریق در جامعه به دنبال ایجاد ۲قطبی و فتنه و درگیری بین مردم است و اگر هم بچههای ارزشی حجاب و عفاف را مورد توجه قرار دادهاند به خاطر این است که دشمن اولویت خود را حجاب قرار داده و این روشن است.
امروز اگر واقعا امر به معروف و نهی از منکر در جامعه اجرا و رعایت شود بسیاری از معضلات مانند ربا، اختلاس و دزدی را نباید داشته باشیم.
البته در شرع برای موضوعاتی مانند ربا، دزدی، دروغ و تهمت دستورات صریح صادر شده است.
همانطور که برای مقابله با این معضلات دستور شرعی آمده برای حجاب هم آمده است.
اما صراحت دستورات شرعی درباره دزدی و ربا و دروغ به صراحت حجاب نیست.
فرقی ندارد در دین همه اینها آمده است، همانطور که به اختلاس، دزدی، دروغ، تهمت و از بین بردن آبروی مسلمان اشاره شده به حجاب هم توجه شده است و گذشته از اینها وقتی عملی به حکم عقل منکر محسوب شود وظیفه من و شما است که تذکر بدهیم.
دکتر حسین ثنایینژاد هم معتقد است امر به معروف و نهی از منکر حوزه گستردهای را در برمیگیرد. او میگوید: در این خصوص میتوان به روابط اجتماعی و اقتصادی مانند ربا در نظام بانکی، مسائل مربوط به محیط زیست و انفال اشاره کرد و حتی مسائلی درباره مالکیت وجود دارد که منطبق بر فقه نیست در حالی که درباره این مسائل دستورات صریح و روشن فقهی داریم و اگر هم قانونی برای این موارد گذرانده شده به شدتی که برای مسئله حجاب میبینیم اجرایی نمیشود. این روزها چقدر شاهد پدیده کوهخواری و جنگلخواری و زمینخواری در اطراف همین نیشابور بودهاید؟ چه برخوردی با این اشخاص شده است؟ محیط زیست جزو انفال است که این همه آسیب دیده و امروز مملکت ما در بحران زیست محیطی است که تاثیر آن بر میلیونها انسان در نسل های حاضر و بعدی خواهد بود و گردوغبار و ریزگردهای آن به چشم و ریه مردم میرود و همین حالا جان انسانهای زیادی را به خطر انداخته، اما کدام آمر به معروف و ناهی از منکر در این مورد کمر همت بسته است؟
درباره حجاب من نمیتوانم وارد بحث فقهی بشوم زیرا صلاحیت ندارم گرچه میبینیم برخی از فقها هم نسبت به آن این طور سختگیری ندارند اما همین حجابی که بر آن اصرار دارند و آن را قانون کردهاند ملاحظه کنید، مگر قانون ممنوعیت ماهواره نداریم که با هلیکوپتر روی پشتبام خانهها میآمدند پس چرا ادامه پیدا نکرد؟
با ثنایینژاد این موضوع را مطرح می کنیم که در روزهای اخیر خبرهایی مبنی بر تصویب طرحی در مجلس برای محرومیت افراد بدحجاب از خدمات اجتماعی به گوش میرسد و شاهد برخوردهایی مانند پلمپ واحدهای صنفی یا برخوردهای ناشایست با زنان مانند ریختن ماست بر سرآنان هستیم و این موضوع مطرح شده که عدهای می خواهند مردم را در برابر یکدیگر قرار بدهند.
او در این خصوص میگوید: برخی علاقمند هستند با استفاده از این فرمول طوری وانمود کنند که مردم خودشان دربرابر بیحجابها ایستادهاند و ماست بر سر آنان می ریزند و دایم تهدید میکنند که اگر اقدامی انجام نشود مردم خودشان وارد میدان خواهند شد اما به این مسئله توجه نمیکنند که اگر مردم میخواستند وارد عمل شوند بدون آنکه شما بگویید و تهدید کنید طی ۶ماه گذشته راسا اقدام میکردند. بنابراین وقتی دائم این تهدیدها تکرار میشود نشان از این است که خودتان میخواهید به نام مردم کاری بکنید اما نگرانی من این است که اشخاص و جریانهایی که نمیخواهند در کشور ثبات وجود داشته باشد و به دنبال برپا کردن آشوب هستند پشت این ماجراها باشند زیرا واضح است که این سختگیریها نتیجه عکس میدهد.
این یک موضوع واصل بدیهی و یک اصل استقرایی است که اگر ۴۴ سال نشده است در چهلوپنجمین سال هم نخواهد شد، در این مدت از کودکستان تا دانشگاه از همه روشهای آموزشی و اجباری استفاده شده و امروز به جایی رسیدهایم که فاصله نوع حجاب بین محیطهای رسمی تا خانوادهها فرسنگها است. همانطور که در جریان اعتراضات پس از حادثه مرگ مهسا امینی دیدیم جوانان و همانها که در مصاحبه قبلی از آنان با عنوان نسل Z نام بردیم نوع دیگری فکر میکنند و اصلا از این اجبارها تبعیت نمیکنند، در مقابل ایننسل مگر چند جا را میتوان پلمپ کرد، بر سر چند نفر میشود ماست ریخت و در صورت ادامه این ماجرا هر روز مملکت با این همه مشکلات اقتصادی درگیر یک بحرانهای اجتماعی خواهد بود و این نشان میدهد که این جریان از یک جایی آب میخورد.
فقط تذکر لسانی
سیدعلی حسینی دبیر ستاد امر به معروف شهرستان نیشابور با اشاره به اتفاق ریختن ماست بر سر ۲خانم توسط شخصی به بهانه امر به معروف و نهی از منکر گفت: ما این گونه موارد را به شدت رد میکنیم و فقط تذکر لسانی با اخلاق خوش و نیکو مدنظر قرار دارد همانگونه که امام رئوف امام رضا(ع) هم تاکید کرده امر به معروف و نهی از منکر با لسان واجب است و در بحث وجوب امر به معروف و نهی از منکر هم در آیات و روایات آمده و جایگاه این فریضه بسیار بالا و والا است و در همه احکام دین ما و بقای دین و حکومت ما وابسته به این فریضه است و در آیه قرآن هم ابتدا امر به معروف و نهی از منکر و بعد اقامه نماز آمده است و در روایات هم آمده که پاداش آن از جهاد، نماز، روزه، حج و خمس و زکات بیشتر است و مانند قطرهای در برابر دریا است لذا جایگاه آن بسیار بالا و آمر به معروف و ناهی از منکر چنین جایگاه دارد و هم مامور الهی و هم مامور قانون است و اگر برخوردی هم لازم باشد صورت بگیرد در حوزه حاکمیت است و ما در همه جلساتی که داشتهایم فقط بر تذکر لسانی تاکید داریم اما موضوعی که وجود دارد این است که تا بحث امر به معروف و نهی از منکر پیش می آید در افکار عمومی بیشتر به حجاب و عفاف ربطش میدهند.
به نظر شما چرا این اتفاق افتاده است؟
دلیلش را نمیدانم اما گستره امر به معروف و نهی از منکر در همه ابعاد زندگی است و عفاف و حجاب تنها یکی از جنبههای آن است.
سیدعلی حسینی دبیر ستاد امر به معروف شهرستان نیشابور میگوید: در موضوع امر به معروف و نهی از منکر وظیفه مردم و آمرین به معروف فقط تذکر لسانی است و اگر برخوردی هم لازم باشد فقط باید از طریق حاکمیت انجام شود و به همین خاطر همه آمرین به معروف در این خصوص توجیه شدهاند و حرکتهایی مانند آنچه در طرقبه اتفاق افتاده به هیچ وجه پذیرفته نیست و اگر نیاز به برخوردی باشد از طریق حاکمیت و دستگاه قضایی باید انجام شود و اگر هم شخصی اقدامی انجام بدهد خودسرانه است مانند همین شخصی که در طرقبه باعث این اتفاق شده و شناسایی و احضار و جلب شده است و ما به همه آمرین به معروف و بسیجیها خاطرنشان و تاکید کردهایم که فقط تذکر لسانی را در دستور کار خود قرار بدهند و غیر از این نباشد و اگر مورد دیگری بود فقط باید گزارش شود و در برخورد با موارد دیگر و جرایم مشهود هم ضابطان با هماهنگی قوه قضائیه وارد عمل میشوند.
حدود برخورد با بدحجابان به چه صورتی است و چه موارد و شرایطی را از لحاظ نوع پوشش شامل میشود؟ ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی افراد شلحجاب و بدحجاب را هم شامل میشود اگر چه در گذشته هم به این موضوع زیاد ورود نمیکردیم اما موضوع امروز فقط کشف حجاب است و مسئله دیگر اینکه امر به معروف و نهی از منکر فقط شامل حجاب نمیشود و گستره آن در همه مباحث فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و در همه ابعاد زندگی وجود دارد که باید پیگری و مطالبه شود.
مدتی قبل امام جمعه نیشابور بر ضرورت اجرایی شدن گشت ارشاد مدیران تاکید کرد. در این خصوص چه اقداماتی انجام شد؟ شورای امر به معروف در ادارهها تشکیل شده و هر گزارشی که در حوزه تخلف مدیران بوده پیگیری و تذکر لازم داده شده است که زیاد رسانهای نشده است.
پس چرا برخوردها و مجازاتهایی که با مرتکبان این منکرها انجام میشود انتشار پیدا نمیکند اما شاهد انتشار خبر و فیلمها درباره حجاب هستیم که گاهی انعکاس وسیعی هم پیدا میکند؟ البته در گستره وسیع کشور با ۸۵میلیون نفر جمعیت ممکن است اتفاقاتی هم رخ بدهد گاهی هم شاهد برخوردهای خشن با آمر به معروف هستیم و همنطور برعکسان هم اتفاق میافتد که باید درباره آن تحقیق شده و موضوع روشن شود و ممکن است اشخاصی نفوذی در قالب آمر به معروف برای شکستن جایگاه امر به معروف و نهی از منکر مرتکب این اعمال بشوند و شاید هم شخصی که توجیه نبوده و آموزش ندیده مرتکب خطا شده باشد.
منظورتان اتفاق ماست پاشی است؟ بله در این مورد هم مشخص خواهد شد که جریان چه بوده است.
به این موضوع هم باید توجه داشت که گستره آسیب برخی از منکرات بسته موضوع آن در سطح جامعه و برخی مربوط به خود شخص است و این روایت هم مطرح است که اگر فریضه امر به معروف و نهی از منکر ترک شود اشرار بر شما حاکم شده و دعایتان مستجاب نخواهد شد به همین خاطر هرجا که منکری در سطح جامعه یا ادارات باشد باید تذکر داده شود و مواردی هم داشتهایم که طبق گزارشهای مردمی به ادارهای مراجعه کردهایم و به کارمندی تذکر داده شده که امکان ذکر اسامی وجود ندارد.
چرا این موارد رسانهای نمیشود تا مردم مطلع شوند مدیر و مسئول و کارمندی که مرتکب منکری شده مجازات شده است؟ شورای امر به معروف در هر ادارهای تشکیل شده و هرجا گزارشی شده به مدیران یا کارمندان تذکر داده شده و موضوعات مختلفی را هم پیگیری میکنیم به عنوان مثال در ابتدای ماه رمضان صفهای انتظار نانواییها شلوغ شده بود که دلایل مختلفی هم داشت که با پیگیریهای انجام شده ظرف ۲روز این مشکل حل شد و از روز سوم ماه رمضان دیگر شاهد صفهای طولانی نانواییها نبودیم.
سوالم را به نحو دیگری مطرح میکنم حالا که به قول شما دشمن در مسئله امر به معروف و نهی از منکر بر موضوع حجاب تمرکز کرده چرا درباره مدیران و مسئولانی که در حوزه امر به معروف و نهی از منکر با آنان برخورد شده اطلاعرسانی نمیشود؟ زمانی که طبق گزارشهای مردمی به عنوان مثال شهروندان نسبت به برخورد کارمندی ابراز نارضایتی میکنند تذکر داده میشود و وقتی شخصی به جرمی متهم میشود و تحویل دستگاه قضایی میشود از دست ما خارج است و در حیطه و توان خودمان موارد مختلف را پیگیری میکنیم و مواردی را هم که در سطح استانی و کشوری است گزارش میدهیم به عنوان مثال یکی از منکراتی که در جامعه زیاد مورد توجه قرار نگرفته کمفروشی یا فروش یک جنس به جای جنس دیگر است و یا بر روی بستهبندی برخی کالا ها مثبت و منفی ۸۰گرم درج شده اما وقتی وزن میکنیم میبینیم که بیشتر منفی است و چون در حیطه کشوری است گزارشهای آن را ارسال کردهایم پس بحث ما فقط حجاب و عفاف نیست و در همه زمینههایی که لازم باشد ورود پیدا میکنیم.
به سوال من پاسخ ندادید.
مردم و شهروندی که گزارش داده میبینند و متوجه میشود. کارگروههای مختلفی در حوزههای مختلف برای رفع برخی آسیبها تشکیل شده تا هرجا شرعی یا قانونی زیرپا گذاشته شود یک متولی داشته باشد به عنوان مثال کارگروه عفاف و حجاب تشکیل شده و مسئولیت آن برعهده امور بانوان فرمانداری گداشته شده یا کارگروه مد و لباس که گلایههای زیادی از سوی مردم در این خصوص مطرح شده برعهده اداره ارشاد است، کارگروه مباحث حیوان آزاری و بهداشت محیط برعهده دامپزشکی، کارگروه طب سنتی برعهده دانشگاه علوم پزشکی و کارگروه مطالبهگری با حضور اعضای شورای تامین و در مجموع ۹ کارگروه زیرمجموعه ستاد امر به معروف تشکیل شده و از این طریق موضوعات پیگیری میشود.
چه مواردی بیشترین آسیبها و نارضایتیها را در سطح ادارهها تشکیل میدهد؟ بیشترین نارضایتیها در بحث کشف حجاب مراجعان است که هفته گذشته در این خصوص حدود ۳۰۰نفر به ستاد امر به معروف مراجعه کردند و درباره حجاب و عفاف و روزهخواری مطالبه داشتند.
حدود حجاب چیست؟ یک حجاب برتر داریم که چادر است و یک حجاب هم مانتو و روسری است اما حدود حجاب را اسلام مشخص کرده است.
آیا در قانون درباره حدود حجاب تصریح شده است؟ قانون ما از شرع گرفته شده و کسانی هم که حجاب کاملی ندارند و به عنوان شل حجاب و بدحجاب شناخته میشوند در دستور کار قرار ندارد و فعلا موضوع اصلی کشف حجاب است.
این انتقاد هم مطرح است که چرا با این افراد در برنامهها و مراسمهای حکومتی برخورد نمیشود و نوع برخورد با فرد بیحجاب در خیابان با یک شخص بی حجاب در این برنامهها متفاوت است؟ فرقی ندارد در هر ۲مورد فقط تذکر لسانی داده میشود اما چرا اتفاقاتی مانند همین ریختن ماست در این ایام این قدر بزرگنمایی میشود؟ به چند نفر از آمرین حمله میشود اما به آنها پرداخته نمیشود؟ زیرا دشمن با استفاده از رسانه یکی را پررنگ میکند و دیگری را بایکوت میکند در حالی که در هر ۲مورد خشونت اتفاق افتاده است.
در ستاد امر به معروف هم فقط تذکر لسانی در دستور کار قرار دارد و از هرگونه برخوردی اجتناب میشود البته گاهی اتفاقاتی هم میافتد که قابل اجتناب نیست اما تقاضای ما رعایت قانون و پایبندی به آن است. اگر در این مملکت زندگی میکنیم باید به قانون هم احترام بگذاریم و از قانون تمکین کنیم.
پیشبینی شما از آینده چیست و آیا بهتر نیست در این زمینه گروههای مختلف از طریق گفتوگو به یک تفاهم برسند؟ ما هم شرع داریم و هم قانون و قانون را باید فصلالخطاب قرار دهیم و نمیتوانیم خارج از آن حرکت کنیم و برای حجاب هم قانون داریم. حتی در کشورهای اروپایی هم اجازه نمی دهند کسی از قانون که خط قرمز است عبور کند. چطور من می توانم انتطار داشته باشم از امکانات و ظرفیتهای کشور استفاده کنم ولی قانون کشور را زیر پا بگذارم و تجدید نظر درباره قانون هم در حیطه وظایف حکومت و مجلس است اما قانونی که امروز داریم چه خوب چه بد قانونی است که باید اجرایی شود و فصلالخطاب قرار بگیرد مانند قوانین راهنمایی و رانندگی که باید از طرف همه رعایت شود اگر چه در این مورد هم مقاممعظم رهبری تاکید کردند شل حجابان و بدحجابان را با نگاه ضد دین و ضد انقلاب نبینید همان طور که در روزهای آتی و شبهای قدر میبینید که شاهد حضور همین افراد در مساجد و مراسمهای اعتکاف هستیم.
حسین ثنایینژاد هم در پاسخ به این سوال که با ادامه روند موجود چه اتفاقاتی را در آینده محتمل میداند اظهار کرد: در دهه ۶۰نوعی همراهی اجتماعی با پدیده حجاب و پذیرش کنترل شدید بر همه جامعه وجود داشت و با پیش آمدن شرایط جنگی مقاومتی هم نبود اما امروز این ماجرا به جایی رسیده که یک شهروند در خیابان روسری از سر برمیدارد و احساس چگوارا به او دست میدهد و به نظر من این ماجرا اصولا قابل جدی گرفتن نیست زیرا ابزار کافی برای مقابله گسترده وجود ندارد و اگر به فرض این ابزار هم فراهم شود در اولین گردنه و پیچ تاریخی دوباره همه چیز به سرجای خودش باز خواهد گشت.
حجاب نباید تبدیل به پاشنه آشیل حکمرانی شود
به نظر میرسد ادامه روند فعلی موجب تشدید فضای ۲قطبی بین جریانهای افراطی در جامعه میشود و راه را برای دلسوزانی که دغدغه حل مشکلات اجتماعی را دارند خواهد بست.
سیاستمداران و سیاستگذاران نباید اجازه دهند مسائل و موضوعاتی مانند حجاب به دستمایه و بهانهای برای سرریز شدن نارضایتیها و به پاشنه آشیل حکمرانی تبدیل شود.
آنچه که در سال ۱۴۰۲ میتواند چشماندازی امیدبخش را برای آیندهای روشنتر ترسیم کند احیای فضای گفتوگو برای شنیدن صدای همه اقشار جامعه و پرهیز از برخوردهای افراطی در کنار باز شدن فضای رسانهای است که جز با تدبیر و گفتوگو امکانپذیر نیست.