به مناسبت پنجاهمین سال تأسیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، نخستین رویداد ملی روز درهای باز کشاورزی در نیشابور برگزار شد. در این برنامه، پژوهشگران، مسئولان، و فعالان بخش کشاورزی با هدف گفت‌وگو، هم‌افزایی و انتقال تجربیات، گردهم آمدند.
نیشابور؛ از بذر پنبه تا گندم دیم
دکتر حمیدرضا مهرآبادی، رئیس ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور، در این نشست با مروری بر سابقه این مرکز گفت:کار این ایستگاه از سال ۱۳۶۰ با تکثیر بذر پنبه آغاز شد. در طول چهار دهه گذشته، محور فعالیتهای تحقیقاتی ما در سه حوزه اصلی “به‌نژادی، به‌زراعی، و مسائل خاک و آب” متمرکز بوده است. به تدریج مطالعات روی آفات، بیماری‌ها و تولید ارقام مقاوم در برابر تنش‌های محیطی نیز به برنامه‌های ما اضافه شد.
او با اشاره به پیشرفت‌های به‌دست‌آمده تأکید کرد: امروز ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور به‌عنوان ایستگاه تخصصی تولید هسته‌های اولیه گندم دیم شناخته می‌شود؛ گامی راهبردی برای پشتیبانی از امنیت غذایی در شرایط اقلیمی متغیر است.
وی گفت: با وجود ظرفیت خوب شرکت های دانش بنیان شهرستان نیشابور، کمتر از ظرفیت این شرکت‌ها بهره برده ایم و این رویداد فرصتی برای ارائه دستاوردها و آشنایی آحاد مردم با فعالیتهای این ایستگاه است.
علم؛ تنها راه‌حل کشاورزی آینده
در ادامه این نشست، علی مبارکی، مدیر جهاد کشاورزی نیشابوربا اشاره به نقش دانش در کشاورزی نوین گفت: کشاورزی امروز از دیروز سخت‌تر و از آینده آسان‌تر است؛ به شرطی که به دانش و فناوری تکیه کنیم.
وی افزود: ۵۰ درصد تولید ناخالص ملی، یک ممیز سه دهم اشتغال کشور، حدود ۸۰ درصد صادرات غیرنفتی و ۹۰ درصد تغذیه صنایع تبدیلی و تکمیلی از بخش کشاورزی، گویای اهمیت این بخش در اقتصاد کشور است.
مبارکی با اشاره به چالش‌های اقلیمی افزود:خشکسالی‌های پیاپی، کاهش منابع آب و قطعی‌های مکرر برق، فعالیتهای تولیدی را با اخلال مواجه کرده است. در چنین شرایطی دیگر نمی‌توان با شیوه‌های سنتی به کار ادامه داد و تنها راه نجات کشاورزی، علمی‌کردن فرآیند تولید از بذر تا برداشت است.
وی گفت: امنیت غذایی با خودکفایی در بخش کشاورزی به همت کشاورزان امکان پذیر است و باید بتوانیم با کمک رقم های جدید بهره وری را افزایش و نیاز خود را مرتفع کنیم.
پژوهش، ستون امنیت غذایی کشور
در جریان این رویداد، شرکت‌کنندگان از طرح‌ها و پروژه‌های در حال اجرای ایستگاه بازدید کردند و درباره نیازهای منطقه‌ای، ضرورت توسعه کشاورزی دانش‌بنیان، و گسترش همکاری میان مراکز تحقیقاتی و کشاورزان به بحث و تبادل نظر پرداختند.
ایستگاه تحقیقات نیشابور با بهره‌گیری از متخصصان علوم گیاهی، خاک‌شناسی و مهندسی کشاورزی، سالانه ده‌ها رقم مقاوم و بهینه شده برای شرایط اقلیمی خاص خراسان و شرق کشور معرفی می‌کند. تولید بذرهای اولیه گندم دیم تنها یکی از نتایج ملموس این فعالیت‌هاست.
نگاه به آینده: از مزرعه تا فناوری
روز درهای باز کشاورزی فرصتی بود برای پیوند میان سه حلقه حیاتی کشاورزی مدرن: تحقیق، آموزش و ترویج. حلقه‌هایی که اگر به‌درستی متصل شوند، می‌توانند ضمن ارتقاء بهره‌وری، کشاورزی کشور را از آسیب‌پذیری در برابر تغییرات اقلیمی نجات دهند.
در پایان این رویداد، بسیاری از کارشناسان بر این نکته تأکید داشتند که توسعه کشاورزی بدون تکیه بر نتایج تحقیقات کاربردی ممکن نیست. راه آینده، از دل پژوهش و آموزش می‌گذرد؛ همان مسیری که ایستگاه تحقیقات نیشابور نیم‌قرن است که بی‌صدا اما پیوسته در آن گام برمی‌دارد.
