سودابه جعفری مدیر مسؤول
وقتی فیلم پیرمرد رشتی در بازار ماهیفروشان با برخورد محدودگرایان مواجه شد هیچگاه در خواب شبشان هم تصور نمیکردند در مدتی کوتاه موج صادق بوقی از رشت تا به اقصی نقاط دنیا برسد و از آفریقای جنوبی تا قطب شمال با طنین آهنگ صادق بوقی دستافشانی کنند.
حالا این پیرمرد دلشاد و سرزنده رشتی تبدیل به چهره ملی شده و او را برای برنامههای مختلف در سراسر کشور دعوت میکنند و دور نخواهد بود که در مراسم انتخاباتی تنی چند از نامزدهای مجلس شورای اسلامی برای گرم شدن تنور انتخابات و جلب نظر رایدهندگان شاهد حضور صادق بوقی در برخی از ستادهای انتخاباتی باشیم، بدینترتیب محدودگرایان به دست خودشان یک پیرمرد گمنام را که تا پیش از این نهایت دنبالکنندگانش در اینستا شاید به ۵۰هزار نفر هم نمیرسید تبدیل به چهره سرشناس و در اصطلاح اهالی شبکههای مجازی سلبریتی کردند.
شاید بتوان از دختر لر به عنوان نخستین سلبریتی ایرانی نام برد که از سینما ظهور کرد، امروز سلبریتیها می توانند از قاب تلوزیون، صحنه سینما، زمین فوتبال و حتی در خود شبکههای اجتماعی ظهور کنند.
البته فارغ از اینکه چطور و براساس چه سازوکاری اشخاص در فضای مجازی به شهرت میرسند فارغ از پدیده صادق بوقی که آن هم دلایل خاص خودش را دارد برخلاف تصور عام این ظهور یکشبه و یکدفعه ممکن نیست البته در کشور ما اساسا زمینه ظهور و بروز سلبریتیها به خاطر از بین رفتن مرجعیتهای فکری است که باعث شده مردم حرفها و آمالشان را به جای اینکه از زبان و قلم روشنفکران و نخبگان بشنوند در فیلمهای سلبریتیها بجویند.
سلبریتی با نخبه متفاوت است و کانون ظهور سلبریتیها بیشتر در بستر هنری و ورزشی است و این بخش از سلبریتیها دارای دستاوردهای ملی و بینالمللی هستند و تفاوت اساسی سلبریتی با نخبه در نداشتن یک دستاورد مهم هنری، ورزشی و یا علمی است اما آن چه که در کشور ما درباره سلبریتیها مورد توجه است کنش سیاسی آنان است.
برخی معتقدند سلبریتیها به خاطر میدان دادن حکومت و نگاه غلط مردم رنگ و بوی سیاسی گرفتهاند اما برخی هم اعتقاد دارند به خاطر بسته شدن فضای سیاسی کشور و تهی شدن نخبگان از عرصه سیاسی زمینه ظهور سلبریتیها فراهم آمده است.
ویژگی مهم سلبریتیها این است که دارای معروفیت و هواداران عاطفی و متعصب فراوانی هستند و به واسطه آنان میتوانند در نقش کنشگران اجتماعی ایفای نقش کنند و از این ظرفیت برای کسب ثروت استفاده میکنند که البته بد هم نیست.
در سال های اخیر سلبریتیها در تعیین و تغییر ذائقه هنری، اجتماعی و سیاسی مردم جامعه نقش موثری ایفا کردهاند.
پیش از این نمایش ثروت و دارایی و سبک لباس پوشیدنهای شیک در ملاءعام امری ناپسند محسوب میشد در حالی که این روزها زمینه کسب شهرت و دنبالکننده در فضای مجازی شده است.
به خاطر تاثیر این فضا سطح درک و نگرش شهروندان دچار رکود وتنزلی فاحش شده و کتب و نشریات را به قهقرا برده است.
با این حال این روزها نحوه برخورد حکومت هم در افزایش محبوبیت سلبریتیها بسیار موثر بوده است و همانطور که برخوردهایی از همین نوع زمینه جهانی شدن صادق بوقی را فراهم کرد و دوباره مهر باخت بر پیشانی فیلترینگ کوبید. باشد که عبرتی شود برای محدودگرایان.