وحید شجاعی مهر/ یکی از بیماری هایی که در منطقه نیشابور بزرگ شیوع دارد ابتلا به ویروس HTLV است. این بیماری که یک بیماری ویروسی است با اینکه تفاوت های بسیاری با بیماری ایدز دارد به اشتباه در بین مردم به ایدز خراسانی معروف شده است. به همین دلیل نیز نگرش های عموما منفی در بین مردم نسبت به این بیماری وجود دارد. هچنین آگاهی نداشتن نسبت به این بیماری و روش های جلوگیری از شیوع و انتقال و شدت گرفتن این ویروس نیز بخشی از مشکلات جامعه ماست که به عدم تشخیص و جلوگیری از گسترش آن منجر می شود. به همین دلیل به سراغ یکی از متخصص ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور رفتیم تا از وی اطلاعاتی در خصوص این بیماری به دست آوریم.
دکتر هادی فاضل در گفت و گو با خاتون شرق درباره این ویروس اظهار کرد: ویروس HTLV از خانواده رترو ویروس ها است و چون ویروس HIV نیز از همین خانواده است به همین خاطر اصطلاح اشتباه ایدز خراسان برای آن مطرح شده است و این ۲ ویروس از دو جنس مختلف هستند به طوری که ویروس HTLV از نوع دلتا ویروس ها می باشد و ویروس HIV از خانواده لنتی ویروس ها است برای همین عبارت ایدز خراسانی عبارت غیر مربوط و بدون مفهمومی است که در برخی محافل رایج شده است.

 ۳ تا ۴ درصد جمعیت نیشابور به HTLV مبتلا هستند

وی که دارای دکترای تخصصی ویروس شناسی پزشکی است در خصوص ویژگی های این ویروس گفت: ویروس HTLV بومی خراسان است و از سالیان خیلی دور در خراسان بوده و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. این ویروس در مشهد، نیشابور، سبزوار، کهکیلویه و بویر احمد و اصفهان وجود دارد و در بین شهرهای خراسان، نیشابور با ابتلای ۳ تا ۴ درصد جمعیتش به این ویروس بیشترین موارد ابتلا را دارد است و تنها راه تشخیص آن نیز گرفتن آزمایش است.
وی افزود: در حال حاضر در خراسان و شهرهای مشهد و نیشابور و سبزوار به خصوص هنگام گرفتن خون و تولد نوزاد تست گرفته می شود.

دکتر فاضل ادامه داد: این ویروس در ۹۵ درصد مواقع بدون علامت است یعنی ممکن است یک فرد از بدو تولد این ویروس را با خود داشته باشد و تا زمان فوت هیچ علامتی از خود نشان ندهد به همین دلیل قابل تشخیص به خصوص در زمان های گذشته نبوده است.
وی در خصوص راه های انتقال این بیماری نیز گفت: راه های انتقال این بیماری از راه های انتقال خون مانند تزریق سرنگ آلوده، خالکوبی و حجامت، رابطه جنسی و از شیر مادر به نوزاد است که مورد آخر بیشترین روش انتقال این ویروس است.
وی با بیان اینکه چون بیشترین راه انتقال از شیر مادر است مراقبت ها در این دوره باید جدی گرفته شود خاطر نشان کرد: در صورت مشاهده این مورد و برای بهره مندی نوزاد از شیر مادر می توان شیر را برای ساعاتی در فریزر نگهداری کرد و پس از آن گرم و به نوزاد داد و با این اقدام احتمال انتقال ویروس به شدت کاهش می باید.
وی ادامه داد: این ویروس در ۹۵ درصد موارد بیماری و علائم خاصی ایجاد نمی کند اما در ۵ درصد باقی مانده باعث ایجاد بیماری های سرطان خون و نوعی فلج می شود.
وی در توضیح بیماری های مرتبط با این ویروس گفت: در افرادی که به سرطان خون مبتلا می شوند سلول های ایمنی بدن درگیر می شود و باعث ایجاد سرطان تی بالغی می‌شود. این سرطان به درمان ها بسیار بد جواب می دهد و از هنگامی که ابتلای یک فرد به این بیماری تشخیص داده می شود به طور میانگین ۶ ماه عمر می کند. در بحث فلجی نیز به فلج اسپاسم گرمسیری مشهور است و در سنین بالا اندام های تحتانی مانند دست و پا درگیر می شود، کرخت و مور مور می شود، فرد دچار ضعف در پاها می شود و برای راه رفتن به مشکل می خورد و در نهایت به فلجی منجر می شود البته ویروس گاهی اوقات به مغز هم حمله می کند و درگیری های مغزی نیز ایجاد می کند , چون ویروس در شیر مادر بیشترین غلظت و دوز را دارد بین افرادی که در زمان کودکی با استفاده از شیر مادر به این ویروس آلوده شده باشند احتمال این که در سنین بزرگسالی دچار بیماری های ذکر شده شوند بیشتر است. علائم این بیماری های نیز بسته به شرایط ایمنی و جسمی فرد معمولا از سنین ۴۰ و ۵۰ بروز می کند.

،،راه های انتقال این بیماری از راه های انتقال خون مانند تزریق سرنگ آلوده، خالکوبی و حجامت، رابطه جنسی و از شیر مادر به نوزاد است که مورد آخر بیشترین روش انتقال این ویروس است.

وی با بیان اینکه تقریبا ۳ درصد جمعیت نیشابور به این ویروس مبتلا هستند و در بین اینها بازهم درصدی حدود ۳ درصد به علائم بیماری دچار می شوند افزود: متاسفانه یک ترس در جامعه از این ویروس وجود دارد و همه می گویند ایدز خراسان دارد. متاسفانه اولین فکری که به ذهن افراد می رسد این است که این فرد ایدز دارد و آدم خلاف کاری است‌ که‌ رابطه های نامشروع داشته است. باید این ترس و این تفکر در جامعه از بین برود. این یک ویروسی است که از اجداد ما به ما رسیده و ممکن است پدر و مادر یا پدر بزرگ و مادر بزرگ ما این ویروس را داشته باشند و از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود چون در خیلی از موارد فرد متوجه داشتن این ویروس نمی شود و فوت می کند به همین علت ویروس از یک نسل به نسل دیگر منتقل می شود.
وی با تاکید بر این که این فرهنگ و ترس باید از بین برود گفت: بهترین راه تشخیص قبل از ازدواج برای زوجین است تا اگر فردی این ویروس را داشته باشد اقداماتی را انجام دهد تا احتمال انتقال این ویروس به همسر و فرزندش کاهش پیدا کند.

وی در خصوص داروهایی که برای در مان این بیماری استفاده می شود نیز گفت: داروهای شیمیایی که برای HIV استفاده می شود برای HTLV هم کاربرد دارد اما بر روی این ویروس سخت تر اثر می گذارد.داروهای گیاهی که در نیشابور مصرف می شود و اثر خوبی بر روی این ویروس دارد گیاه صبر زرد از آلوئه وراست که داروخانه ها نیز می دهند.
وی با اشاره به راه های جلوگیری از پیشرفت HTLV در بدن افراد گفت: کسی که به این ویروس مبتلاست باید ببینیم میزان دز این بیماری در وی چقدر است و بر اساس آن دارو تجویز می شود، ویتامین های A و D برای تقویت سیستم ایمنی داده می شود تا به این ترتیب دز ویروس کاهش پیدا کند و احتمال انتقال به همسر و فرزند بسیار کاهش پیدا می کند. همچنین احتمال ابتلا به بیماری های گفته شده نیز کاهش می یابد. همچنین با این اقدامات با فریز کردن شیر مادر احتمال ابتلای نوزاد از طریق خوردن شیر مادر نیز کاهش می یابد.
دکتر فاضل با پیشنهادگرفتن آزمایش برای افراد گفت: در نیشابور برای مادرانی که می خواهند زایمان کنند تست گرفته می شود تا احتمال انتقال ویروس به جنین کاهش یابد.به طور کلی انجام آزمایش تست این ویروس برای افراد اجبار ندارد اما بهتر است سطح آگاهی جامعه بالا رود و افراد با دادن این تست ها متوجه شوند به این ویروس مبتلا هستند یا خیر یا چه میزان از ویروس در بدنشان وجود دارد.

،،مردم نیشابور باید بداند این بیماری ایدز نیست و از اجدادشان به ارث برده اند و مانند ایدز به آن نگاه نکرده و زندگی خود را به خاطر این بیماری از بین نبرند.

وی اظهار کرد: باید جامعه نیز این نگرش را داشته باشد که اگر افراد در زمان ازدواج این تست را دادند و مواردی از این ویروس را داشتند طرف مقابل فرد را به دلیل داشتن این ویروس که به اشتباه به ایدز خراسانی مصطلح شده محکوم به داشتن رابطه های خارج از عرف نکنند.
وی ادامه داد: ویروس بیماری هایی مانند هپاتیت ب و HIV در مایعات جنسی حجم بالایی دارند اما HTLV در مایعات جنسی حجم کمی دارد برای همین احتمال انتقال در فعالیت جنسی پایین است. این ویروس در خون و شیر مادر بیشتر وجود دارد و احتمال سرایت از طریق آن ها بالاتر است. حتی در مواردی داشته ایم که زن یا شوهر این ویروس را داشته اند ولی طرف مقابل یا فرزند منتقل نشده است.
دکتر فاضل با بیان اینکه این ویروس در سایر نقاط دنیا نیز وجود دارد گفت: این ویروس در چین، ژاپن، اسرائیل، آمریکا و حتی اروپا نیز وجود دارد ولی چون نسبت به بیماری های دیگر نظیر آنفولانزا، HIV و کرونا خیلی کمتر است برای درمان و اقدامات دیگر برجسته نمی شود.
این متخصص ویروس شناسی پزشکی با اشاره به نحوه رفتار با فرد دارای این ویروس در خانه گفت: این ویروس از راه تنفس، لیوان مشترک، دست دادن و روبوسی منتقل نمی شود و کار خاصی در محیط خانه در مواجه با فردی که دارای این ویروس است نیاز نیست انجام شود. در روابط جنسی نیز باید از روابط محافظت شده استفاده کرد البته در صورتی که دوز ویروس کم باشد حتی به روابط محافظت شده هم نیازی نیست. البته در بین مردان و زنان، مردان دارای این ویروس احتمال انتقال بیشتری نسبت به زنان در روابط جنسی دارند. البته در همجنسگرایان نیز احتمال ویروس بالاتر است.

دکتر فاضل در خصوص اقدامات انجام شده توسط فرد مبتلا به این ویروس نیز گفت: برای افراد آلوده به این ویروس بهترین تجویز زندگی سالم است. تغذیه سالم و ورزش می تواند به بهبود سیستم ایمنی کمک کند.
وی با توصیه به همشهریان خود درباره این بیماری گفت: مردم نیشابور باید بداند این بیماری ایدز نیست و از اجدادشان به ارث برده اند و مانند ایدز به آن نگاه نکرده و زندگی خود را به خاطر این بیماری از بین نبرند.