دکترشهلامولوی.دکترای تخصصی سلامت و پژوهشگر
به طور کلی استرس در دوران بارداری افزایش پیدا می‌کند، در نتیجه تغییرات روانشناختی یا اختلالات ذهنی و استرس ناشی از رویدادهای زندگی می توانند پیش بینی کننده وزن پایین هنگام تولد، کوچک بودن دور سر و حتی کاهش طول مدت بارداری نسبت به نوزادان سالم گردد.
قرار گرفتن مادران باردار در شرایط استرس های طولانی مدت باعث ایجاد تفاوت هایی جزیی در روند تکامل مغز جنین بعد از تولد می شود، از شایع ترین موارد استرس های مادران باردار، استرس و اضطراب مادر از سلامت جنین، مشکلات ارتباطی با همسر و خانواده است. پژوهشگران گزارش کردند نوزادانی که مادران آنها در دوران بارداری بخصوص در سه ماهه اول بارداری دچار استرس زیادی شده اند علایم تحریک پذیری بیشتری و گاهی افسردگی را در دوره کودکی تجربه می کنند بنابراین ضروری است اطلاعات والدین در خصوص اهمیت دوران بارداری و بهداشت سلامت روان ارتقاء یابد هم چنین مدیریت استرس توانمندی مهمی است که باید آن را فرا بگیرند.
استرس پدیده ای است که در نوزادان و کودکان هم به وفور دیده می شود و می تواند اثرات ناخوشایندی بر رشد جسمی و هیجانی از خود بر جای گذارد. اگر چه بیشتر استرس را به بزرگسالان نسبت می دهند در صورتی که بعضی از نوزادان و کودکان در اولین روزها و ماههای زندگی استرس را تجربه می کنند هم چنین پژوهشگران در برخی مطالعات نشان دادند که استرس در دوران جنینی، نوزادان هم تجربه می شود که این خود می تواند بر خلق و رشد عصبی رفتاری تاثیرات منفی از خود بر جای گذارد بنابراین آگاهی از نشانه های استرس باعث می شود والدین و اطرافیان رفتار آگاهانه ای از خود نشان دهند.
محققان گزارش کردند اگر نوزادان و کودکان در معرض سطح بالایی از هورمون استرس یا کورتیزول قرار گیرند احتمال دارد آنان در آینده دچار مشکلات رفتاری و بیماری های مرتبط با استرس قرار گیرند هم چنین اعلام کردند نوزادان پرخطر وقتی مورد آغوش و محبت والدین بخصوص مادران خود قرار گیرند از رشد بهتری برخوردار هستند زیرا تماس محبت آمیز نوزاد با مادر و ارتباط قوی با والدین باعث آزاد شدن هورمون عشق می شود که این فرایند لذت بخش برای نوزاد آرام بخش بوده و اثرات مطلوبی را در رشد او خواهد داشت .
نشانه های استرس در نوزادان و کودکان
گریه کردن، بیقراری، کج خلقی، تغییر در عادات خواب، عدم تماس چشمی ، تغییر در عدات شیر خوردن و بد غذایی، خشونت و دعوا در کودکان، وابستگی شدید به والدین، ترس از تنهایی و تاریکی، گاهی خمیازه کشیدن و عطسه کردن
عوامل استرس زا در نوزادان و کودکان
ابتلا به مشکلات جسمی، عدم توجه کافی از والدین بخصوص مادر، جدا شدن از والدین، استرس محیطی مانند سر وصدا و کشمکش والدین، داشتن افکار منفی نسبت به خود، مشکل با دوستان و آزار دیدن ، زندگی در منطقه یا خانه‌ای ناامن و تغییر مدرسه، نقل مکان
راهکارهای پیشگیری استرس نوزادان و کودکان
توجه در هنگام شیردهی و صحبت کردن محبت آمیز، انجام لمس و ماساژ ملایم، بازی کردن و بغل کردن، مزاحم نشدن در هنگام خواب، پاسخ به موقع گریه کردن و رها نکردن ، موسیقی گوش دادن، تعویض به موقع پوشک، گوش دادن به حرفهای کودکان و تغییر دادن حال و هوای شرایط استرس
