فیلترینگ سردرد می‌‌آورد
فیلترینگ سردرد می‌‌آورد
سعید صفارائی / دورانی را به یاد دارم که در مدرسه ناظم‌ معظم با اندکی تشکیک نسبت به هر دانش‌آموزی اقدام به تفتیش محتویات کیف او می‌کرد و در صورت یافتن عکس هندی، نوار کاست یا نوار ویدئو سخت‌ترین مجازات‌ها و تنبیه‌ها را بر دانش‌آموز بخت‌برگشته روا می‌داشت.

در بیرون از مدرسه هم اوضاع چندان تفاوتی نداشت، ماشین به ماشین می‌گشتند و اگر یکی از اقلام‌ ممنوعه فوق را پیدا می‌کردند برای متخلف جرایم سنگین و شلاق می بریدند.
مرور تاریخ عبرت‌آموز است، حاصل آن همه سخت‌گیری‌ها و بگیروببندها چه شد؟
مطلبی را یواشکی خدمتتان عرض می کنم. مدتی قبل که همسر گرامی دخترمان را به یکی از این‌ کلاس‌های هنری برده بود در کنار درب آموزشگاه دختر کم سن‌‌وسالی را در حال سیگار کشیدن می‌بیند که ظاهرا یکی از هنرجویان همان آموزشگاه بود و خواست این مطلب را با مدیر آموزشگاه در میان بگذارم تا تمهیدی بیندیشد و چاره‌ای کند. از شما چه پنهان خودم هم که متعجب شده بودم فورا دست به گوشی شدم و با مدیر آموزشگاه تماس گرفتم اما جواب مدیر آموزشگاه چنان مهلک و کوبنده بود که اصل موضوع از یادم رفت. چون جملات مدیر مذکور را که خودش هم از این‌ موضوع ناراحت و نگران بود دقیقا به خاطر ندارم نقل به مضمون می‌کنم. او می‌گفت مدتی قبل به خاطر همین موضوع یکی از دختران هنرجو را به شدت توبیخ کردم اما مادرش همان روز آمد و به شدت اعتراض کرد که شما به چه حقی دخترم را جلو بقیه سرزنش کرده‌اید و ثانیا دختر من در خارج از محیط آموزشگاه که در حوزه مسئولیت شما قرار ندارد سیگار کشیده و اصلا این‌ موضوع ارتباطی به شما ندارد.
حالا این را با دوران خودمان مقایسه کنیم که در بازگشت به خانه اگر احیانا و از روی غفلت پکی به سیگار زده بودیم هفت بار غسل می‌کردیم تا مبادا اندک بوی دودی به مشام اهل خانه برسد.
خدا رحمتش کند فلانی را، اگر زنگ آخر مدرسه‌مان با مدرسه دخترانه مقارن می‌شد از ترسش برای رسیدن به خانه از هفت کوچه و میان‌بر می‌گذشتیم تا مبادا در مظان اتهام به ارتباط خلاف عرف قرار بگیریم و برایمان داستان درست شود.
آن دوران هم گذشت و این روزها رسید. حالا که همین خاطرات را برای نسل Z تعریف می‌کنیم طوری نگاهت می‌کنند که انگار با یک آدم غارنشین طرف هستند.
آن مدیر دلسوخته آموزشگاه هنری در ادامه این را هم گفت که آقاجان از این مسائل کوتاه بیایید، قبلا دغدغه ما همین سیگار و ارتباط پسر و دختر بود الان شکل و محتوا اصلا عوض شده است، توصیه می‌کنم سری به اینستاگرام بزنید و خودتان ببینید و در ادامه تعدادی اسم و آدرس برایم ارسال کرد. حقیقتا برای من که نهایت خلافم سرکشی به صفحات این مخالفان و معاندان ضاله است دیدن این مطالب از نوجوانان و جوانانی که در همین نیشابور زندگی می‌کنند شوک‌آور بود. باز اگر مربوط به تهران و شهرهای بزرگ می‌شد هضمش راحت‌تر بود ولی همین جا بیخ گوش خودمان، انگار درست جلو چشم ما یک زندگی دیگر با همه شاخصه‌هایش در جریان است ولی ما آن را نمی‌بینیم.
امروز نسلی پا به عرصه وجود گذاشته که من با همه تلاشم برای این که هر روز و هر ساعت به روز باشم با آن بیگانه‌ام.
نسل امروز جهان دیگری دارد و از طریق اینترنت و فضای مجازی به جهان‌بینی و معرفت خاص خودش دست پیدا کرده و من در ۳۰سالگی به اندازه نصف این نسل از جهان پیرامونم اطلاعات و آگاهی نداشتم.
هیچ‌چیزی سد راه این نسل نیست همان‌طور که سخت‌گیری‌ها برای نوار کاست و ویدئو و ماهواره به جایی نرسید فیلترینگ فضای مجازی و طرح مسخره صیانت هم جز هدر دادن پول و سرمایه مملکت راه به جایی نمی‌برد.
منکر نظارت بر فضای مجازی نیستم اما نظارت حکومتی همیشه و در همه جای دنیا نتیجه عکس داشته است.
این‌ نظارت باید از دل خانواده‌ها و بر پایه احترام و تفاهم شکل بگیرد، توجه بفرمایید می‌گویم نظارت شکل بگیرد تا در قدم بعدی به طور خودکار اجرایی شود.
نظارت همراه با تهدید شاید در کوتاه مدت نتیجه بدهد ولی عواقبش در بلند مدت فاجعه‌بار است. کودک و نوجوان امروز اگر در فن آوری پروکسی و فیلترشکن به اجتهاد برسد که رسیده دیگر همین یک ذره نظارت والدین هم به فنا می‌رود.
همه اینها تکرار مکررات است، یک روز این قلم هم خسته می‌شود و وقتی زمین گذاشته شد جایش را چه چیزی خواهد گرفت خدا می‌داند.
مانند حکایت همین روزها که با محدود کردن اینترنت هزاران هزار کسب‌وکار در آستانه نابودی هستند، راههای ارتباطی را نمی‌توان بست، مگر ممنوعیت نوار کاست و ویدئو و ماهواره جواب داد که حالا محدود کردن اینترنت جواب بدهد؟ تجربه‌ هر کشوری هم در این زمینه خاص خودش است و نمی‌توان بر کشور دیگری منطبق کرد و ایران هم چین نمی شود همانطور که هیچ‌گاه چین مانند ایران نخواهد شد.
حاصل همه این آسمان و ریسمان بافتن‌ها این است که صیانت و فیلترینگ و محدودسازی اینترنت در قالب طرح اینترنت ملی جز زحمت چیزی نیست و تنها مصرف قرص اعصاب را در جامعه افزایش می دهد، باور کنید فیلترینگ سردرد می‌آورد.