به هر حال هرچه بوده و شده واقعیت این است که کرونا تاکنون چندین بار جهش یافته و هربار کشنده‌تر و تهاجمی‌تر ظاهر شده و هربار با اوج همه‌گیری این ویروس شاهد کشتار انسان‌های بی‌گناه هستیم.
اطلاع‌رسانی به سبک جنگ دوم جهانی
فروردین ماه ۱۳۹۹ پس از اعلام نخستین فوتی بر اثر کرونا در نیشابور روند غیرقابل قبول پیشگیری و آگاه‌سازی شهروندان نسبت به شیوع این ویروس خطرناک به نحوی بود که نشان می‌داد ظاهرا خود مسئولان هم خطر کرونا را جدی نگرفته‌اند و با وجود اعلام محدودیت‌های تردد از سوی شورای تامین، سازوکارِ جامع و هدفمندی برای اجرای این محدودیت‌ها پیش‌بینی نشده، چنان‌که هنوز هم شاهد اطلاع‌رسانی و هشدار به شهروندان به شیوه جنگ جهانی دوم از طریق نصب بلندگو بر روی ماشین و گشتن در شهر هستیم و در این میان ضعف فرهنگ‌سازی و آموزش شهروندان برای مقابله با کرونا با استفاده از رسانه های فراگیر هنوز هم به شدت مشهود است، موردی که به شدت از سوی خبرنگاران در آخرین جلسه ستاد کرونای شهرستان نیشابور مورد انتقاد قرار گرفت.
خبرنگار خراسان در پایان این‌جلسه ضمن اعتراض به ضعف اطلاع‌رسانی خواستار توجه بیشتر ستاد کرونا به فرهنگ‌سازی برای جلب همکاری شهروندان شد که ظاهرا چندان مورد توجه قرار نگرفت.
در کنار اینها ادامه فعالیت کانون‌های آلوده مانند بازار دام و پرندگان، تدوام صف‌های خرید اقلام اساسی مانند مرغ و روغن، بی‌توجهی شهروندان به دستورالعمل‌های بهداشتی به دلیل ضعف در فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی صحیح نیز بر وخامت اوضاع می‌افزاید.
این محافظه‌کاری به قدری بود که حتی در ماههای ابتدایی اصرار بر به کار بردن اصطلاح «بیماری حاد تنفسی» به جای کرونا برای مبتلایان از سوی برخی مدیران به نظر می‌رسید نوعی انحراف افکار عمومی از موضوع اصلی باشد حالا به چه هدف و با چه نیتی الله اعلم.
آن زمان در حالی که خطر کرونا درست بیخ گوش‌مان بود در دوم اسفند ماه ۱۳۹۸ دکتر عظیمی‌نژاد رئیس دانشکده علوم پزشکی نیشابور در گفت‌وگو با عطار نیوز اعلام کرد هنوز کرونا در نیشابور مشاهده نشده است و درست چند روز بعد در پنجم اسفند ماه ۱۳۹۸ دکتر عظیمی‌نژاد از فوت نخستین بیمار کرونایی نیشابور خبر می‌دهد.
این در حالی بود چند هفته قبل از این بنا بر شنیده‌ها یک فرد مشکوک به کرونا که به خاطر وخامت حال به مشهد اعزام شده بود در مسیر جاده نیشابور به مشهد و در نزدیکی قدمگاه فوت میکند، البته هیچ‌گاه ابتلای وی به کرونا تایید نگردید و در همان زمان هم علت مرگ ابتلا به بیماری حاد تنفسی اعلام شد.
در آن زمان علت شیوع کرونا در نیشابور ورود کاروانی از قم عنوان شد که فرماندار نیشابور به عنوان رئیس ستاد کرونای شهرستان این موضوع را تکذیب کرد، موضوعی که بعدا فرماندار نیشابور در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا آن را تایید کرد.
اعلام‌وضعیت قرمز سلامت برای نخستین بار در تاریخ نیشابور
پس از آن ادامه روند تأییدها و تکذیب‌ها همه نشان از آن داشت که با وجود قرار گرفتن نیشابور در وضعیت قرمزِ سلامتی هنوز یک شیوه‌نامه کاربردی و راهبردی برای مبارزه با این بحران همه‌گیر تدوین نشده و همه دستورالعمل‌های اجرایی برای مواقع بحرانی از مصوبات نوشته شده بر روی کاغذ تجاوز نمی‌کند. بدین ترتیب در فروردین ماه ۱۳۹۹ حدود یک ماه پس از اعلام رسمی نخستین فوتی بر اثر کرونا در نیشابور برای نخستین بار آژیر وضعیت قرمز سلامت طنین‌انداز شد.
موج اول بحران کرونا از راه رسید و قربانیان خودش را گرفت ولی گویا هنوز این بحران برای برخی از شهروندان و حتی مسئولین جدی نشده بود.
در آن زمان تصور می‌شد با گرم‌تر شدن هوا قدرت ابتلا و انتقال ویروس کرونا کاهش خواهد یافت و دریغ و افسوس از این که این اتفاق نیفتاد و این آرزو نقش برآب شد تا کشتارهای بی‌رحمانه کرونا ادامه یابد و هر روز کادر درمان مستهلک‌تر شود. گویا سازندگان نسخه ابتدایی کرونا قدرت مقاومت آن را در برابر عوامل طبیعی آزموده و از کارآیی آن اطمینان داشتند.
به جرات می‌توان چند ماه نخست شیوع کرونا را دوران سرگشتگی کرونایی نامید. دوره ای که حتی خود متخصصان هم از اظهار نظر قطعی درباره این بیماری و راه‌های درمان آن خودداری می‌کردند، تهیه واکسن در مراحل ابتدایی بود و گمانه‌زنی‌های فراوانی درباره نخستین زمان محتمل برای ارائه این واکسن منتشر می‌شد.
اما چیزی که از ابتدای شیوع کرونا تا به امروز تغییر نکرده و هنوز هم به عنوان یک راه حل موثر شناخته می‌شود پیشگیری از طریق زدن ماسک، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و شستن دستها است. هرچند در ماههای ابتدایی شیوع کرونا کمبود ماسک و مواد ضدعفونی در داروخانه‌ها برای عموم مردم و در بیمارستان‌ها برای کادر درمان کاملا مشهود بود اما در بیستم مرداد ماه ۱۳۹۹ انتشار نامه‌ای عجیب از طرف رئیس دانشکده علوم پزشکی نیشابور موجب تعجب همگان شد.
دکتر عظیمی نژاد در این نامه مدعی شده بود «مایع و مواد ضدعفونی دست و سطوح، از ابتدای شروع بحران کرونا بدون هیچگونه کمبود و با قیمت مصوب در داروخانه‌های سطح شهرستان و حتی توابع در دسترس بوده است.»(شماره نامه ۹۹/۵۵۱/۱۰/۹۰۶۴ )
ادعایی که صحت آن را پیام‌های رسیده از سوی شهروندان و کادر درمان به خاتون شرق و همچنین مشاهدات میدانی خبرنگار خاتون شرق تایید نمی‌کرد.
علاوه بر این عملکرد دانشکده علوم‌پزشکی نیشابور مورد نقد جدی تعدادی از خبرنگاران و فعالان دانشجویی قرار گرفت و این آغاز شکایت‌های سریالی دانشکده علوم‌پزشکی نیشابور از تعداد زیادی خبرنگار و فعال دانشجویی منتقد بود که ظاهرا هیچ‌کدام هم به نتیجه ای نرسیده است.
در ادامه خبرسازی‌های مدیریت دانشکده علوم‌پزشکی نیشابور که عده‌ای آن را به کوتاهی در مدیریت بحران همه گیر کرونا متهم می‌کردند با خبری که خانم نماینده در جلسه شورای اداری شهرستان فاش کرد رنگ جدیدی به خود گرفت.
هاجر چنارانی در جلسه ششم مرداد ماه ۱۳۹۹ در فرهنگسرای سیمرغ از فوت ۱۰نفر در بیمارستان ۲۲ بهمن‌نیشابور به علت کمبود اکسیژن خبر داد، موضوعی که در همان‌جلسه توسط فرماندار تکذیب شد.
کرونا با پاسپورت انگلیسی
امروز کرونای جهش یافته با پاسپورت انگلیسی جایگزین کرونای چینی شده است تا کلکسیون کروناهای برزیلی، آفریقایی و ترکی تکمیل شود. مدتی هم شایعاتی مبنی بر شیوع کرونای ایرانی بر سر زبان‌ها افتاده بود که ظاهرا در حد همان شایعه باقی ماند.
در حالی که درست یک سال قبل در همین روزها فوت نخستین مورد ابتلا به کرونای چینی در نیشابور اعلام شد در آستانه سال ۱۴۰۰ هم نخستین مورد فوتی بر اثر کرونای انگلیسی اعلام شد تا پاندومی روزهای سیاه نیشابور ادامه یابد.
با وجود اینکه پیش از تعطیلات نوروز امسال وزیر بهداشت اعلام کرد خطرناک‌ترین عامل در چرخش ویروس موتاسیون[جهش] یافته سفر است. حتی اگر بلیت و هتل مجانی هم برایتان فرستادند، این را بدانید که دارند برایتان ویزای بیماری و مرگ می‌فرستند. (نمکی وزیر بهداشت ایسنا ۱۹ اسفند ۱۳۹۹) اما باز هم همانطور که دیدیم هیچ محدودیتی اعمال نشد تا دوباره پس از دوره‌ای که گمان می‌رفت سیر ابتلا به کرونا سیر نزولی پیدا کرده دوباره شاهد اوج گیری ابتلا به کرونا باشیم و بدین‌ترتیب جای خالی تصمیمات قاطع و کاربردی در سطح کشوری بیش از پیش نمایان شد. در نوروز برخلاف پارسال هیچ‌گاه محدودیتی اِعمال نگردید که در نتیجه آن امروز شاهد تعطیلی‌های اجباری و محدودیت تردد طی روزهای جاری هستیم.
کرونا هر روز با رنگ لباسی تازه به تاراج جان انسان‌ها می‌آید امروز تفاوت عمده موج‌های اخیر کرونا در کاهش سن میانگین مبتلایان است به طوری که در موج چهارم کرونا که در حال حاضر در آن قرار داریم دامنه ابتلا به کودکان و نوزادان هم رسیده است تا هیچ‌کس از این بلای قرن ایمن نباشد.
تا زمان نوشتن این یادداشت بنا به اعلام رسمی دانشکده علوم پزشکی نیشابور کرونا یک‌هزار و چهل و نه نفر از همشهریان ما را به کام مرگ کشیده است.
مسئولان باید بدانند دیگر روزهای آزمون و خطا به پایان رسیده و امروز مسئله مهم این است که بدانیم طی این مدت چقدر از فرازوفرودهای چالش مدیریت کرونا درس‌های عبرت‌آموز گرفته‌ایم و آن را آویزه گوش قرار داده و به کار بسته‌ایم؟
آیا نحوه فرهنگ‌سازی و برخورد مدیران و مسئولان به گونه‌ای بوده که شهروندان در کنترل این چالش قرن، نقشی فعال برعهده بگیرند یا هنوز باید وزیر بهداشت با چشمانی گریان جلو دوربین التماس کند که «حتی اگر همه دروازه‌ها باز شد، حضرت عباسی سفر نروید»؟
آیا آموخته‌ایم که با مدیریت حضرت عباسی نمی‌توانیم از شر کرونا خلاص شویم؟
آیا زمان آن نرسیده که برای گذشتن از این بحران که حل آن امکان‌پذیر به نظر نمی‌رسد، تصمیماتی منطبق با واقعیات روز و با مشورت اشخاص کاردان گرفته شود؟
و صد البته
گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ماست
آنچه البته به جایی نرسد فریاد است
